The Best of GRReporter
flag_bg flag_gr flag_gb

50 χρόνια θα χρειαστεί η βουλγαρική κοινωνία για να εκτιμήσει σωστά το σοσιαλιστικό παρελθόν της

26 Ιούνιος 2014 / 08:06:09  GRReporter
1894 αναγνώσεις

Πολίνα Σπαρτιάνοβα

Κάθε Βούλγαρος έχει δική του προσωπική ανάμνηση από την αρχή της δημοκρατικοποίηση της χώρας πριν από 25 χρόνια. Άλλοι θυμούνται τα μεγάλα πολιτικά συλλαλητήρια που υποστήριξαν την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος στη Βουλγαρία, άλλοι είναι δυσαρεστημένοι από την ιδιωτικοποίηση η οποία κατά τη γνώμη τους θίγει τα συμφέροντα του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού οφελώντας ένα μικρό μέρος των πολιτών. Αν όμως υπάρχει ένα πράγμα το οποίο θυμάται κάθε Βούλγαρος που ήταν αρκετά μεγάλος εκείνη την εποχή, είναι η απομάκρυνση της κόκκινης πεντάλφας που στόλιζε το πρώην Μέγαρο του Κομμουνιστικού Κόμματος (σήμερα – το διοικητικό κτήριο της Βουλής).

Η απομάκρυνση της κόκκινης πεντάλφας η οποία υπήρξε σύμβολο του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού στη Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας για πάνω από 30 χρόνια, μετατράπηκε σε σύμβολο της αναδυόμενης βουλγαρικής δημοκρατίας και για το λόγο αυτό στη διάρκεια 20 ετών κανείς δεν αναρωτήθηκε πού βρίσκεται αυτό το ιστορικό κειμήλιο. Στην πραγματικότητα μέχρι να δημιουργηθεί το Μουσείο Σοσιαλιστικής Τέχνης η κόκκινη πεντάλφα είχε εγκαταλειφθεί στην αυλή του Κοινωνικού Λουτρού της Σόφιας και χρειάστηκε σοβαρή αποκατάσταση πριν γίνει μέρος της έκθεσης του Μουσείου. Η κόκκινη πεντάλφα όμως, όπως και τα υπόλοιπα εκθέματα του Μουσείου, είχε πολύ καλύτερη τύχη απ’ ότι ένα μεγάλο μέρος των βουλγαρικών μνημείων που χτίστηκαν σε ρυθμό σοσιαλιστικού ρεαλισμού και υμνούσαν το κομμουνιστικό έργο.

Όσο και να προσπαθούσε μέσα στα χρόνια να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για τις υπόλοιπες πόλεις της Βουλγαρίας, η πρωτεύουσα Σόφια κατάφερε μόνο να δείξει πώς δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται η πολιτιστική κληρονομιά μιας περασμένης εποχής. Από την αρχή της μεταβατικής περιόδου μέχρι σήμερα στην πρωτεύουσα σιγά σιγά σβήνονται όλα τα ίχνη του σοσιαλιστικού ρεαλισμού και μνημειακότητας και έτσι από αυτά παραμένουν μονάχα σημάδια πάνω στην καινούργια όψη της πόλης. Στις μέρες μας τα μνημεία στη Σόφια που υμνούν το σοσιαλιστικό έργο και την βουλγαρο-σοβιετική φιλία αποτελούν «αγκάθι» στο μάτι των κατοίκων της, διότι δεν συντηρούνται, ενώ ταυτόχρονα γίνονται και πολλές συζητήσεις για την απομάκρυνσή τους από το σύγχρονο αστικό περιβάλλον. Έτσι φτάσαμε στο παράδοξο όπου οι κόκκινες πεντάλφες και τα σφυροδρέπανα εξαφανίστηκαν από το κεντρικό τμήμα της πόλης στις αρχές της δεκαετίας του ’90, στο κέντρο όμως παρέμειναν πολλά σοσιαλιστικά μνημεία.

Μονάχα το άγαλμα του Λένιν ύψους 4 μέτρων στο κεντρικό σύμπλεγμα «Λάργκο», όπου σήμερα βρίσκεται το άγαλμα της Αγίας Σοφίας, απομακρύνθηκε στην αρχή της μεταβατικής περιόδου και σήμερα μπορεί να το δει κανείς στην μόνιμη έκθεση του Μουσείου Σοσιαλιστικής Τέχνης. Και αμέσως τίθεται το ερώτημα που παραμένει χωρίς απάντηση εδώ και 25 χρόνια – γιατί στην βουλγαρική πρωτεύουσα δεν υπάρχει θέση για τον Λένιν και τα σφυροδρέπανα που στόλιζαν κάποτε το Κομματικό Μέγαρο, βρίσκεται όμως για τον Απελευθερωτικό (ή Κατοχικό) Σοβιετικό Στρατό;

Αν και αντιμετωπίζονται ως ένα τεράστιο σωρό από μπετόν και σίδερο, τα μνημεία της σοσιαλιστικής εποχής στη Βουλγαρία συμβολίζουν όλους εκείνους τους φόβους που οι Βούλγαροι κρύβουν βαθιά μέσα τους ότι το απολυταρχικό καθεστώς μπορεί να επιστρέψει οποιαδήποτε στιγμή. Στην βουλγαρική κοινωνία ακόμη υπάρχει η αντίληψη ότι η λεγόμενη «σοσιαλιστική τέχνη» εμποδίζει το έθνος να ξεπεράσει την νοσταλγία που νιώθει για το πρόσφατο παρελθόν. Για το λόγο αυτό παίρνονται ακραίες αποφάσεις για την αρχιτεκτονική όψη του κέντρου της πρωτεύουσας, όπως το γκρέμισμα του μαυσωλείου του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ, και σε τελευταία ανάλυση ο Βούλγαρος πολίτης δεν νιώθει με κανέναν τρόπο υποχρεωμένος να διατηρήσει και να φυλάξει αυτή την περασμένη ιστορική εποχή.

Γι’ αυτό και η σοσιαλιστική πολιτιστική κληρονομιά στη Σόφια σαν να περιμένει εδώ και χρόνια την τύχη της, και υπάρχει η πιθανότητα οποιαδήποτε στιγμή να έρθουν οι μπουλντόζες και να την ισοπεδώσουν. Ένα μεγάλο μέρος του βουλγαρικού πληθυσμού δεν θέλει με κανέναν τρόπο να του υπενθυμίζουν τα 45 χρόνια απολυταρχικού καθεστώτος, και θεωρεί ότι όλες οι αναμνήσεις της εποχής εκείνης μπορεί να σβηστούν με το γκρέμισμα ή την απομάκρυνση ορισμένων μνημείων. Στην πραγματικότητα όμως, σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς, η βουλγαρική κοινωνία ακόμη δεν μπορεί να αντιμετωπίσει σωστά την περασμένη σοσιαλιστική περίοδο στην ιστορία της χώρας της και θα χρειαστεί τουλάχιστον άλλα 50 χρόνια, για να την  κατανοήσει και να την εκτιμήσει πλήρως.

 

 

Tags: Βουλγαρία σοσιαλιστικό παρελθόν μνημεία κόκκινη πεντάλφα Μουσείο Σοσιαλιστικής Τέχνης
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ!
Το περιεχόμενο του GRReporter φτάνει σε σας δωρεάν 7 ημέρες την εβδομάδα. Δημιουργείται από μια ομάδα επαγγελματιών δημοσιογράφων, μεταφραστών, φωτογράφων, εικονοληπτών, ειδικών λογισμικού, γραφικών σχεδιαστών. Αν σας αρέσει η δουλειά μας και την παρακολουθείτε, σκεφτείτε μήπως θα θέλατε να μας υποστηρίξετε οικονομικά με ποσό που επιθυμείτε.
Subscription
Μπορείτε να μας βοηθήσετε και με εφάπαξ αποστολή οποιουδήποτε ποσού:
blog comments powered by Disqus