Galery

1

Ως παράδειγμα θα μπορούσε να αναφέρει κανείς τους αυστηρούς περιορισμούς που επέβαλε η κυβέρνηση μέσω τροποποιήσεων νόμων σχετικά με το κάπνισμα, την κατανάλωση και την πώληση αλκοόλ, „τον μη υποχρεωτικό αλλά επιθυμητό ενδυματολογικό κώδικα”, και τη συμπεριφορά στους δημόσιους θεσμούς, τον νεποτισμό για τους „δικούς μας ανθρώπους”, τον μαξιμαλισμό κατά την λήψη και την επιβολή αποφάσεων όπως η περίπτωση για την ανάπλαση της κεντρικής πλατείας Ταξίμ, χωρίς δημόσια συζήτηση, που οδήγησε στην οικολογική διαδήλωση «Occupy Gezi» στις 31 Μαΐου του 2013. Όλα αυτά ενίσχυσαν την πόλωση της τουρκικής κοινωνίας αποθώντας τους μοντέρνους και κοσμικούς πολίτες, κατοίκους των πόλεων, οι οποίοι σε τελευταία ανάλυση ξεκίνησαν μια αντικυβερνητική εξέγερση που περιέλαβε 81 περιοχές.

Οι πρωτοφανείς διαδηλώσεις στο Πάρκο Gezi πήραν διαστάσεις σε όλη την Τουρκία και ονομάστηκαν „η καινούργια επανάσταση των Νεότουρκων” εναντίον της ιδέας του Ερντογάν να δημιουργήσει μια „Καινούργια Τουρκία” με αποστολή τον „Στόχο 2023”, που θα οδηγούσε στη „Δεύτερη Δημοκρατία”. Η χρονολογία αυτή είναι πολύ συμβολική, αφού τότε γιορτάζεται η συμπλήρωση 100 ετών από την ίδρυση της κοσμικής Τουρκικής Δημοκρατίας (το 1923) από τον «πατέρα των Τούρκων» τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Μερικοί αναλυτές ισχυρίζονται ότι ο πραγματικός στόχος είναι ο ιστορικός ρεβανσισμός και όπως και στη Ρωσία του Πούτιν να γίνει ο "ερντογανισμός" του τουρκικού έθνους. Επίσης οι τελευταίες εξελίξεις στη χώρα αποδεικνύουν ότι το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και ο Ερντογάν δεν εγκατέλειψαν ποτέ το όραμα του πολιτικού ισλάμ, που βρίσκεται κοντά σ’ εκείνο του αντι-δυτικού ισλαμικού κινήματος Αδελφοί Μουσουλμάνοι που ιδρύθηκε το 1928.  Αν οι Τούρκοι πολίτες δεν εμποδίσουν με την ψήφο τους τα σχέδια του Τούρκου ηγέτη να γίνει «εκλέξιμος σουλτάνος» μέσω τροποποίησης του Συντάγματος, μπορεί να πει κανείς ότι θα γίνουν πραγματικότητα οι υπάρχοντες φόβοι πως ο Ερντογάν θα υποτάξει πλήρως την νομοθετική εξουσία και τα ΜΜΕ και η συνταγματική αρχή της διαίρεσης των εξουσιών και ο κοσμικός χαρακτήρας του πολιτικού συστήματος θα μείνουν μόνο στα χαρτιά. Οι φορείς της εκτελεστικής εξουσίας που θα ελέγχονται από τον αρχηγό του κράτους θα ελέγχουν με τη σειρά τους τη λειτουργία των φορέων του δικαστικού συστήματος, και το γεγονός αυτό θα απειλήσει την προοπτική της χώρας να ενταχθεί στην ΕΕ λόγω των αντιδημοκρατικών εξελίξεων. Για το λόγο αυτό δεν αποτελεί πρόβλεψη αν πούμε ότι η διαδικασία των διαπραγματεύσεων μπορεί να διακοπεί εκ μέρους της Τουρκίας ή της ΕΕ. Προς το παρόν το Καταστατικό του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης δεν επιτρέπει την εκλογή των βουλευτών για πάνω από 3 φορές, που ισχύει και για τον πρωθυπουργό. Εκτός αν ο Ερντογάν δεν κερδίσει τις προεδρικές εκλογές τον Αύγουστο, πράγμα αρκετά αμφίβολο. Τότε η τελευταία του ευκαιρία προκειμένου να διατηρηθεί στην εξουσία παραμένει η αλλαγή του κομματικού καταστατικού, για να μπορέσει να επανεκλεγεί ηγέτης του κόμματος και πρωθυπουργός, αν του χρόνου το κόμμα του αναλάβει για τέταρτη φορά την εξουσία. Δεν προβλέπεται μάχη για τη θέση του Προέδρου μεταξύ του νύν αρχηγού του κράτους Αμπντουλάχ Γκιουλ η 7χρονη θητεία του οποίου λήγει φέτος, και του πρωθυπουργού Ερντογκάν.

Το πιθανότερο σενάριο είναι οι δύο τους να συμφωνήσουν ο Γκιουλ να αναλάβει την θέση του ηγέτη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και να προσπαθήσει να γίνει πρωθυπουργός στις κοινοβουλευτικές εκογές το 2015, ενώνοντας το κόμμα μετά από την εποχή Ερντογάν. Η φιλόδοξη και υπερενεργός εξωτερική πολιτική έδωσε πραγματικά αποτελέσματα κατά τη δεύτερη θητεία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, και μια ώθηση στην θεωρία του υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου για το «στρατηγικό βάθος» της Τουρκίας. Αυτή την περίοδο η χώρα άρχισε να διαμορφώνεται ως περιφερειακός ηγεμόνας και να προωθεί ένα θετικό μοντέλο για τις αραβικές χώρες σε φάση μετάβασης προς τη δημοκρατία, την οικονομία της αγοράς, το κράτος δικαίου, και την σύγκλισή τους με τη Δύση. Η αραβική άνοιξη όμως δεν δικαίωσε τα σχέδια αυτά.

Το αποτέλεσμα στη Λιβύη, την Τυνησία, την Αίγυπτο και ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Συρία το αποδεικνύουν.

Οι αναλυτές μιλάνε πλέον για «αραβικό χειμώνα». Αντί η Τουρκία να αποτελεί μοντέλο για τις χώρες αυτές, βλέπουμε τις αντίθετες εξελίξεις. Η Τουρκία απομακρύνεται από τη Δύση και έρχεται πιο κοντά στην τροχιά της Μέσης Ανατολής και των αντιδημοκρατικών καθεστώτων στις χώρες αυτές στις οποίες για πολλά χρόνια ακόμη θα επικρατεί το χάος.

- Ωστόσο η τουρκική οικονομία φαίνεται σαν νησί της σταθερότητας μέσα στη θάλασσα της οικονομικής αστάθειας. Πώς εξηγείτε το φαινόμενο αυτό;