The Best of GRReporter
flag_bg flag_gr flag_gb

Η σύγχρονη Ελλάδα πιστεύει, θεμελιωμένα ή όχι, πως είναι ο βασικός διάδοχος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας

23 Δεκέμβριος 2013 / 09:12:03  GRReporter
4118 αναγνώσεις

Πολίνα Σπαρτιάνοβα

Ο αναπληρωτής καθηγητής Δρ. Τόντορ Ποπνεντέλεφ είναι αναπληρωτής κοσμήτορας της Ιστορικής Σχολής του Πανεπιστημίου Σόφιας «Αγίου Κλήμη της Αχρίδας». Έχει εξειδίκευση στην βαλκανική ιστορία και εδώ και πολλά χρόνια ασχολείται με την βουλγαρική ιστοριογραφία. Με τον κ. Ποπνεντέλεφ μιλήσαμε για την επέτειο από το θάνατο του βασιλιά Σαμουήλ, που θα τιμηθεί το επόμενο έτος στη Βουλγαρία με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας. Στις 6 Οκτωβρίου του 2014 συμπληρώνονται 1.000 χρόνια από το θάνατο του βασιλιά Σαμουήλ ο οποίος πέθανε από καρδιακή προσβολή βλέποντας τους τυφλωμένους Βούλγαρους στρατιώτες μετά από τη μάχη του Κλειδίου εναντίον του Βυζαντινού αυτοκράτορα Βασίλειου Β’.

Ποιος είναι ο βασιλιάς Σαμουήλ και ποιος είναι ο ρόλος του για τη βουλγαρική ιστορική κληρονομιά;

Ο βασιλιάς Σαμουήλ είναι μια πολύ ισχυρή προσωπικότητα η οποία έχει μια πολύ σημαντική θέση στην βουλγαρική ιστορία για αρκετούς λόγους. Υπήρξε  ένας ηγεμόνας που κατάφερε να διατηρήσει την κρατική υπόσταση της Βουλγαρίας σε συνθήκες μεγάλης πίεσης εκ μέρους του Βυζαντίου και σε μια περίοδο κρίσης στο βουλγαρικό κράτος όταν οι αριστοκρατία έδειξε τις δικές της προσωπικές φιλοδοξίες χωρίς να ενδιαφέρεται για την ενότητα της Βουλγαρίας. Ο βασιλιάς Σαμουήλ έχει μείνει στη συνείδηση των Βουλγάρων ως άνθρωπος ο οποίος διατήρησε το βουλγαρικό έθνος ανεξάρτητα από όσα συνέβαιναν γύρω του.

Κατά τη γνώμη σας ποια είναι τα πιο άγνωστα γεγονότα γύρω από τη ζωή του βασιλιά Σαμουήλ;

Πιο άγνωστα πιθανόν είναι τα συναισθήματά του, επειδή δεν έχουν περιγραφεί από τους χρονογράφους του μεσαίωνα. Δεν ξέρω κατά πόσο είναι γνωστό, όμως ο Σαμουήλ είναι ο ηγεμόνας που κατάφερε να μείνει πιστός στη δυναστεία του Κρουμ, ενώ μπορούσε να κηρύξει τον εαυτό του βασιλιά των Βουλγάρων. Ο Σαμουήλ δεν σφετερίστηκε το θρόνο, για να αντέξει στην πίεση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και να διασφαλίσει την εσωτερική σταθερότητα του βουλγαρικού κράτους. Με την άρνησή του αυτή να αναγνωριστεί ηγεμόνας έδειξε μεγάλη δύναμη του χαρακτήρα και πολιτική δεινότητα με την οποία κατάφερε να προστατεύσει τη Βουλγαρία.

Πότε γεννήθηκε η βουλγαρο-βυζαντινή έχθρα μεταξύ του Βασιλείου Β’ και του βασιλιά Σαμουήλ και τι βρίσκεται στη βάση της;

Η αντιπαλότητα αυτή γεννήθηκε ακόμη με τη σύσταση του βουλγαρικού κράτους, όταν κατασχέθηκαν εδάφη από την Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και επομένως εδώ και αιώνες το Βυζάντιο προσπαθούσε να πάρει πίσω τις εκτάσεις αυτές. Την εποχή που ο Βασίλειος Β’ ανέλαβε την εξουσία, στο Βυζάντιο σημειώθηκε άνθηση χάρη στη διορατική πολιτική του με την πραγματοποίηση πολλών αλλαγών που σταθεροποίησαν την αυτοκρατορία. Έτσι βήμα προς βήμα ο Βασίλειος Β’ άρχισε να επιδιώκει την αποκατάσταση της βυζαντινής εξουσίας σε πολλά χαμένα εδάφη και κατάφερε να αντιμετωπίσει τον μόνιμο εχθρό της αυτοκρατορίας – τους Άραβες. Για μας, τους Βούλγαρους, είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι παρά τον ισχυρό αυτό ηγεμόνα, καταφέραμε για πολύ καιρό να διατηρήσουμε την ανεξαρτησία μας.

Πώς άλλαξαν οι βουλγαρο-βυζαντινές σχέσεις μετά από το θάνατο του Σαμουήλ και στη διάρκεια της βυζαντινής κυριαρχίας;

Μετά από το θάνατο του βασιλιά Σαμουήλ το Βυζάντιο είχε ήδη καταφέρει να κατακτήσει ένα μεγάλο μέρος των βουλγαρικών εδαφών, και ήταν απλώς ζήτημα χρόνου το μέχρι πότε οι επιμέρους κυβερνήτες θα άντεχαν στην πίεση της αυτοκρατορίας. Για τους Ρωμαίους ο Βασίλειος Β’ υπήρξε ένας σοφός αυτοκράτορας, και επέτρεψε στη βουλγαρική αριστοκρατία να διατηρήσει τις θέσεις και τα πόστα της. Με τον τρόπο αυτό επηρέασε και εξασθένισε το βουλγαρικό κράτος. Ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι ο σοφός αυτός αυτοκράτορας πάντρεψε τις κόρες των Βουλγάρων με τους γιους των Ρωμαίων και το αντίθετο, με την ιδέα χωρίς συγκρούσεις και κατακλυσμούς να απορροφήσει τη βουλγαρική ελίτ στην βυζαντινή κοινωνία. Οι πιο ορατές αλλαγές όμως στη διάρκεια της βυζαντινής κυριαρχίας έγιναν στην εκκλησία – το Πατριαρχείο Βουλγαρίας εξαλείφθηκε, ενώ η πνευματική μέριμνα για τους Βούλγαρους αναλήφθηκε σε μεγάλο βαθμό από την Αρχιεπισκοπή της Αχρίδας, η οποία βρισκόταν υπό τις διαταγές του αυτοκράτορα.

Κατά τη γνώμη σας γιατί ακόμα και σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν εκατοντάδες οδοί που ονομάζονται «Βασιλείου Βουλγαροκτόνου», και όχι «Βασιλείου Β’»;

Η σύγχρονη Ελλάδα πιστεύει, θεμελιωμένα ή όχι, πως είναι ο βασικός διάδοχος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Και είναι λογικό όταν αισθάνεσαι διάδοχος κάποιου να τιμάς το ιστοιρκό του παρελθόν. Αν ο Βασίλειος δεν ήταν για μας τους Βούλγαρους ένα τόσο κακό παράδειγμα, θα τον εκτιμούσαμε δεόντως ως έναν πολύ σοφό και διορατικό ηγεμόνα. Την προσωνυμία «Βουλγαροκτόνος» την απέκτησε μετά από την μάχη του Κλειδίου και προέρχεται όχι μόνο από το απάνθρωπο τύφλωμα των Βουλγάρων στρατιωτών, αλλά και επειδή κατάφερε να εξουδετερώσει έναν εχθρό του Βυζαντίου τον οποίο η αυτοκρατορία δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει εδώ και αιώνες. Η ίδια η προσωνυμία «Βουλγαροκτόνος» είναι δυσάρεστη για μας, τους Βούλγαρους, πιθανόν όμως και οι Έλληνες θα αισθάνονταν με τον ίδιο τρόπο, αν εμείς δίναμε στις οδούς μας το όνομα όχι απλώς «Χάν Κρούμ», αλλά «Χαν Κρουμ ο Τρομερός», επειδή ήταν τρομερός για τους Ρωμαίους.

Tags: επέτειος βασιλιάς Σαμουήλ Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος συνέντευξη
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ!
Το περιεχόμενο του GRReporter φτάνει σε σας δωρεάν 7 ημέρες την εβδομάδα. Δημιουργείται από μια ομάδα επαγγελματιών δημοσιογράφων, μεταφραστών, φωτογράφων, εικονοληπτών, ειδικών λογισμικού, γραφικών σχεδιαστών. Αν σας αρέσει η δουλειά μας και την παρακολουθείτε, σκεφτείτε μήπως θα θέλατε να μας υποστηρίξετε οικονομικά με ποσό που επιθυμείτε.
Subscription
Μπορείτε να μας βοηθήσετε και με εφάπαξ αποστολή οποιουδήποτε ποσού:
blog comments powered by Disqus