Πολίνα Σπαρτιάνοβα
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Βάσια Βελίνοβα είναι διευθύντρια του Κέντρου Σλαβικών και Βυζαντινών Μελετών του Πανεπιστημίου Σόφιας «Αγίου Κλήμη της Αχρίδας» και διδάσκει αρχαία βουλγαρική λογοτεχνία. Έχει γράψει 4 μονογραφίες, η τελευταία από τις οποίες είναι αφιερωμένη στην μετάφραση της «Σύνοψις χρονική» του Κωνσταντίνου Μανασσή στα βουλγαρικά, καθώς και σε τρεις περιγραφές σλαβικών χειρογράφων (σε συνεργασία με την καθηγήτρια Ακσίνια Τζούροβα και την καθηγήτρια Μποριάνα Χρίστοβα). Αυτή τη στιγμή η καθηγήτρια Βάσια Βελίνοβα ασχολείται με ένα επιστημονικό project, και μιλήσαμε μαζί της για την επέτειο της δημιουργίας του σλαβικού αλφαβήτου και της ιεραποστολής των Θεσσαλονικέων αδελφών Κωνσταντίνου-Κυρίλλου και Μεθοδίου.
Φέτος γορτάζουμε τη συμπλήρωση 1150 ετών από την ιεραποστολή των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Πώς την τίμησε το Κέντρο Σλαβικών και Βυζαντινών Μελετών «Ιβάν Ντούιτσεφ» του Πανεπιστημίου Σόφιας;
Το Κέντρο Σλαβικών και Βυζαντινών Μελετών ετοίμασε μια φωτογραφική έκθεση με τίτλο «Το φως των γραμμάτων», η οποία δείχνει τον ρόλο του Πρώτου Βουλγαρικού Βασιλείου στην διάσωση του σλαβικού αλφαβήτου μετά από την απέλαση των μαθητών του Κυρίλλου και του Μεθοδίου από την Μεγάλη Μοραβία και παρουσιάζει δείγματα από τα πιο σημαντικά και με την πιο πλούσια διακόσμηση βουλγαρικά μεσαιωνικά χειρόγραφα από την περίοδο 10ου – 18ου αι. Η έκθεση δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πολιτισμού του υπουργείου Εξωτερικών και παρουσιάστηκε σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και σε πολλά πανεπιστημιακά κέντρα.
Στις 28 Νοεμβρίου έγιναν τα εγκαίνιά της στη Θεσσαλονίκη, τη γενέτειρα των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, στο Μουσείο Βυζαντινής Τέχνης, όπου έγινε δεκτή με μεγάλο ενδιαφέρον από το κοινό. Επιπλέον, οι ερευνητές του Κέντρου «Ιβάν Ντούιτσεφ» συμμετείχαν σε αρκετά διεθνή συνέδρια αφιερωμένα στην επέτειο εντός και εκτός Βουλγαρίας.
Υπάρχουν κάποια καινούργια γεγονότα και υποθέσεις στους επιστημονικούς κύκλους, που να αλλάζουν την εικόνα που έχουμε δημιουργήσει για την ζωή και το έργο των δύο Θεσσαλονικέων αδελφών;
Οι ανθρωπιστικές επιστήμες βρίσκονται σε συνεχή εξέλιξη, και παρόλο που οι ανακαλύψεις τους δεν είναι τόσο σημαντικές όπως των θετικών επιστημών, μπορούμε να πούμε ότι εμείς συνεχώς προσθέτουμε καινούργια στοιχεία στο έργο των δύο Αγίων. Έχουμε πλουτίσει πολύ τη γνώση μας για την μεταφραστική τους δραστηριότητα. Απεδείχθη ότι οι πληροφορίες που αναφέρονται στο βίο και πολιτεία τους για τη μεταφραστική τους δραστηριότητα είναι εντελώς σωστές. Διαπιστώθηκε μέσω ανάλυσης κειμένων ότι ο Μεθόδιος πράγματι έχει μεταφράσει τη Βίβλο και ίχνη αυτής της μετάφρασης υπάρχουν σε αργότερα χειρόγραφα. Τελευταία μιλάμε όλο και περισσότερο για καινούργια γεγονότα γύρω από το ρόλο του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ’ κατά την προετοιμασία της αποστολής του Κυρίλλου και του Μεθοδίου. Προσθέτουμε καινούργια στοιχεία γύρω από την τύχη των μαθητών τους στη Βουλγαρία. Οι τελευταίες δεκαετίες ήταν μια περίοδος συνεχούς δημοσίευσης καινούργιων υμνογραφικών έργων, που δημιουργήθηκαν στην Πλίσκα και το Πρεσλάβ με την άμεση συμμετοχή των μαθητών του Κυρίλλου και του Μεθοδίου. Όλο και περισσότερο διακρίνεται ο ρόλος του Βυζαντίου και την δραστηριότητά του που οδήγησε στη δημιουργία του σλαβικού αλφαβήτου.
Γιατί το έργο των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου δεν κατάφερε να φτάσει στους δυτικούς Σλάβους, αλλά παρέμεινε στα πλαίσια του βουλγαρικού κράτους;
Στη Βουλγαρία το έργο τους βρήκε την υποστήριξη των Βουλγάρων ηγεμόνων – του πρίγκιπα Μπορίς Α’ και αργότερα του γιου του Συμεών. Αυτοί δημιούργησαν άριστες συνθήκες για την ανάπτυξη γραμματολογικής δραστηριότητας και αργότερα για την μετατροπή της βουλγαρικής στην τρίτη λειτουργική γλώσσα στην Ευρώπη. Ήταν μια διορατική πολιτική η οποία επέτρεψε στα υπόλοιπα σλαβικά κράτη – τη Ρωσία, τη Σερβία – να έχουν μια γραφή στη γλώσσα τους χρησιμοποιώντας βουλγαρικές μεταφράσεις.
Κατά τη γνώμη σας γιατί για τους Βούλγαρους είναι δύσκολο να ομολογήσουν ότι ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος είναι στην ουσία Έλληνες;