Galery

1

Το Υπουργείο Πολιτισμού δημοσίευσε πριν λίγες μέρες στην ιστοσελίδα του τροποποιήσεις του Νόμου περί της πολιτιστικής κληρονομιάς, που προκάλεσε έντονες συζητήσες και διαμάχες πριν ακόμη εγκριθεί. Ποιες είναι οι βασικές τροποποιήσεις, ποιον θα αφορούν και τι αποτέλεσμα αναμένεται ρωτήσαμε τον υφυπουργό Πολιτισμού Тόντορ Τσομπάνοφ.

Εδώ και αρκετό καιρό ετοιμάζετε τροποποιήσεις του Νόμου περί της πολιτιστικής κληρονομιάς, ο οποίος προκάλεσε έντονες συζητήσεις, πριν ακόμη εγκριθεί. Ποιες είναι οι βασικές τροποποιήσεις που προβλέπετε να κάνετε σε αυτόν;

- Ο Νόμος θα τροποποιηθεί, προκειμένου να λειτουργήσει πια ουσιαστικά. Προβλέπονται τροποποιήσεις στο 1/3 περίπου των κειμένων. Προστίθενται διαδικασίες που έλειπαν, για παράδειγμα οι ανύπαρκτοι μέχρι στιγμής κανόνες για το τι συμβαίνει, αφού οι αρχαιολόγοι ολοκληρώσουν τη μελέτη ενός χώρου – πώς τον παραδίδουν, ποιος τον δέχεται κτλ. Βελτιώνονται οι υπάρχουσες διαδικασίες, μειώνεται ο αριθμός των διατάξεων, και όχι σε τελευταία θέση διευκρινίζονται οι ορισμοί, προκειμένου να γίνει σαφέστερη η εφαρμογή του Νόμου.

Пροβλέπετε αυστηρές κυρώσεις για τη χρήση των απεικονίσεων διάφορων πολιτιστικών μνημείων. Γιατί αποφασίσατε να λάβετε αυτό το μέτρο; Ποιον θα αφορά; Υπάρχουν πολλοί παραβάτες των σημερινών κανόνων ανάμεσα στους επιχειρηματικούς κύκλους;

- Ναι, θα σημειωθεί πρόστιμο για φυσικά και νομικά πρόσωπα, που εμπορεύονται απεικονίσεις πολιτιστικών μνημείων, ή τις πατεντάρουν, τις χρησιμοποιούν σε σήμα κατατεθέν, ή απευθείας τις αντιγράφουν χωρίς την άδεια του ιδιοκτήτη. Και τώρα μια τέτοια άδεια απαιτείται, όμως σχεδόν δεν υπάρχουν περιπτώσεις να έχει ζητηθεί. Παντού εκτυπώνονται ετικέτες, ημερολόγια, καταγράφονται εμπορικά σήματα κτλ., χωρίς την άδεια του αντίστοιχου μουσείου ή του κράτους. Πιο συχνά πρόκειται για οινοπνευματώδη ποτά, τρόφιμα – για παράδειγμα κρασία, προϊόντα σοκολάτας κτλ. Πρόσφατα σταματήσαμε ένα εμπορικό σήμα με τον πιο γνωστό τύπο αρχαίου βουλγαρικού φυλαχτού – δεν υπάρχει πρόβλημα να έχει τέτοιο πράγμα, όμως μόνο μετά από συμφωνία με το αντίστοιχο μουσείο. Ένα συχνό φαινόμενο είναι η παραγωγή αντιγράφων γνωστών θησαυρών και το εμπόριο με αυτά. Υπάρχουν ολόκληρες ιστοσελίδες εταιρειών που κάνουν παραβάσεις. Ενώ θα έπρεπε ένα ποσοστό από την τιμή του κάθε αντιγράφου να μπαίνει στο μουσείο. Ακριβώς λόγω αυτών των παραβάσεων και των λιγοστών πόρων των μουσείων θα αρχίσουμε να επιβάλλουμε πρόστιμα στους παραβάτες. Θέλω όμως να τονίσω – η χρήση απεικονίσεων πολιτιστικών μνημείων είτε για προσωπικούς, είτε για εκπαιδευτικούς, είτε για επιστημονικούς σκοπούς, θα παραμείνει ελεύθερη, όπως είναι και τώρα. Δηλαδή ο καθένας θα μπορεί να τα φωτογραφίζει, να τα ανεβάζει σε ιστοσελίδες και blogs, όπως είναι παντού στον κόσμο. Για εμπορικούς σκοπούς, όμως – μόνο ύστερα από σύμβαση.

Θα υποχρεώσετε τους Δήμους να επενδύουν ένα μέρος των εσόδων από τους αρχαιολογικούς  χώρους που διαχειρίζονται για τη συντήρηση και την ανάπτυξη των ίδιων των αρχαιοτήτων. Αυτό δηλαδή δεν γινόταν μέχρι σήμερα; Αναμένετε οι Δήμοι να εγκαταλείψουν τη διαχείριση των χώρων, αφού σε θα τους φέρουν «καθαρά έσοδα» όπως μέχρι στιγμής;

- Η ιδέα των τροποποιήσεων είναι οι Δήμοι να γίνουν υπεύθυνοι νοικοκύρηδες, ενώ οι χώροι να αυτοσυντηρούνται. Αν τα έσοδα είναι πολλά – να πάνε και για τους διπλανούς χώρους. Δυστυχώς ένα συνηθισμένο φαινόμενο είναι ο Δήμος να μαζεύει όλα τα έσοδα από έναν χώρο και να μην θέλει να επενδύει τίποτα σε αυτόν. Υπάρχουν διάφορες περιπτώσεις – από μικρά ποσά έως εκατομμύρια. Από τάφους έως ολόκληρες πόλεις. Στον έναν χώρο ο Δήμος παίρνει τεράστια ποσά, για τον διπλανό – δεν υπάρχουν χρήματα. Ενώ τα μνημεία καταστρέφονται και εξαφανίζονται. Δεν υπάρχουν χρήματα για ανασκαφές. 

Αλλάζετε τον ορισμό για το τι είναι πολιτιστικό μνημείο και τι όχι. Γιατί;

- Επιβάλλεται, επειδή αυτό είναι το βασικό ζήτημα στον συγκεκριμένο Νόμο, και τώρα τα πράγματα δεν είναι αρκετά σαφή. Είναι πολύ σημαντικό ο καθένας να μπορεί εύκολα να καταλαβαίνει τους ορισμούς, και να μπορεί να κρίνει τι είναι πολιτιστικό μνημείο και τι όχι. Για τον σκοπό αυτό γράψαμε εκ νέου και τη διάταξη περί της αναγνώρισης. Μέσω αυτών των τροποποιήσεων θέλουμε να διευκολύνουμε το εμπόριο σύγχρονων έργων τέχνης. Οι δημιουργοί θα μπορούν μόνοι τους να προμηθεύουν τα έργα τους ένα έγγραφο, που θα τα καθορίζει ως σύγχρονα έργα, ενώ σε περίπτωση εξαγωγών θα χρησιμοποιείται για την έκδοση πιστοποιητικού με μια ευκολότερη διαδικασία.

Φτιάχνετε έναν κατάλογο με τους αρχαιολογικούς χώρους. Έτσι θα γίνει σαφές τι αποτελεί αρχαιολογικό χώρο και βρίσκεται υπό προστασία και τι όχι. Ταυτόχρονα όμως, καταργείται η απαίτηση να ειδοποιείται η Υπηρεσία Καταχωρίσεων για το ποιοί χώροι αποτελούν ακίνητα μνημεία του πολιτισμού, ποια είναι τα σύνορά τους κτλ. Πώς θα διεξάγεται τότε ο έλεγχος, για να μην γίνονται πωλήσεις, αντικαταστάσεις, μεταβιβάσεις κτλ. με αυτούς τους χώρους ή μέρος αυτών;