The Best of GRReporter
flag_bg flag_gr flag_gb

To ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης: οι πιο φτωχές χώρες θα πληρώσουν περισσότερο

29 Μάρτιος 2011 / 15:03:34  GRReporter
3935 αναγνώσεις

Γκεόργκι Άγγελοφ, αρχιοικονομολόγος του Ινστιτιούτου «Otvoreno obshtestvo» (Ανοιχτή κοινωνία)

Την πρώτη δεκαετία της ύπαρξης του ευρώ παρατηρήθηκε ένα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο – από τις χώρες υποψήφιες να ενταχθούν στην νομισματική ένωση (την ευρωζώνη) απαιτούνταν να πληρούν αυστηρές προυποθέσεις, ενώ για τις χώρες-μέλη στην ουσία δεν υπήρχαν τέτοιες απαιτήσεις (υπήρχαν ως νομοθετικές διατάξεις, αλλά δεν τηρούνταν).

Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση μιας χώρας η οποία δεν εντάχθηκε επειδή ο πληθωρισμός της ήταν μόλις κατά 0.01% υψηλότερος από τον απαιτούμενο. Ταυτόχρονα πολλές χώρες της ευρωζώνης δεν πληρούσαν τις απαιτήσεις για το δημόσιο χρέος επί χρόνια, αλλά τίποτα δεν έκαναν εναντίον τους.

Οι κανόνες στην ευρωζώνη ήταν
όχι μόνο άδικοι, αλλά και μη παραγωγικοί
Η λογική απαιτεί την τήρηση των κανόνων μέσα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η σταθερότητα του ευρώ. Επειδή αυτό δεν έγινε, τώρα πολλές χώρες της ευρωζώνης βρίσκονται στα πρόθυρα χρεοκοπίας. Είναι παράδοξο, αλλά οι χώρες με καλύτερη δημοσιονομική και οικονομική πολιτική βρίσκονται εκτός ευρωζώνης, ενώ τα μέλη της είχαν σε πολλές περιπτώσεις χειρότερη δημοσιονομική πολιτική. Για παράδειγμα, το 2008 όλα τα νέα μέλη της ευρωζώνης είχαν δημόσιο χρέος κάτω από το 50% του ΑΕΠ, με μόνη εξαίρεση την Ουγγαρία, ενώ στην ευρωζώνη το δημόσιο χρέος ήταν κατά μέσον όρο πάνω από το 70% του ΑΕΠ.

Απίθανο κι όμως γεγονός.

Από την οπτική γωνία των χωρών εκτός ευρωζώνης η κατάσταση τους τελευταίους μήνες δεν έχει αλλάξει θετικά. Ακριβώς το αντίθετο. Αφού δημιούργησαν το χάος με τα δημοσιονομικά προβλήματα της ευρωζώνης, οι μεγάλες χώρες βρήκαν μια «λύση»: ένα ταμείο διάσωσης των χωρών που έχουν χρεοκοπήσει, παρ’ όλο που η διάσωση χωρών που έχουν χρεοκοπήσει είναι παράνομη σύμφωνα με την παρούσα νομοθεσία της Ε. Έ.

Τώρα προτείνεται μια τροποποίηση στη Συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία θα νομιμοποιήσει το ταμείο διάσωσης, το λεγόμενο ESM (European Stability Mechanism). Θα έχει 700 δισ. ευρώ κεφάλαιο, από τα οποία 80 δισ. θα καταβληθούν πραγματικά, ενώ τα υπόλοιπα θα καταβάλλονται σε περίπτωση ανάγκης. Αρχικά η πρόταση ήταν η κατανομή του κεφαλαίου να γίνεται με βάση τον πληθυσμό και το ΑΕΠ, πράγμα που σημαίνει ότι ως μερίδιο του ΑΕΠ οι πιο φτωχές χώρες θα πληρώσουν περισσότερο, ενώ οι πιο πλούσιες – λιγότερο.

Μόνο μετά από την ισχυρή αντίθεση των νέων χωρών-μελών έγινε μια μικρή και προσωρινή υποχώρηση: τα πρώτα 12 χρόνια μετά την ένταξη στην ευρωζώνη για τις χώρες με ΑΕΠ κάτω από το 75% του μέσου όρου, το βάρος για τον πληθυσμό θα είναι 12.5% και όχι 50%. Παρ’ όλα αυτά ακόμη και με το νέο σύστημα οι φτωχότερες χώρες θα πληρώσουν περισσότερο ως μερίδιο του ΑΕΠ, και αυτό θα γίνει ακόμη πιο βαθύ μετά από τα 12 χρόνια μεταβατική περίοδο (12 χρόνια δεν είναι αρκετά για τις φτωχές χώρες να γίνουν πλούσιες). Είναι παράδοξο κι όμως η πιο φτωχή χώρα-μέλος της ευρωζώνης θα πληρώσει  περισσότερο ως μερίδιο του ΑΕΠ -

και με τα χρήματα αυτά θα σωθούν κάποιες από τις πιο πλούσιες χώρες της Ε. Έ.

όπως η Ιρλανδία, το Βέλγιο, η Ισπανία κτλ.
Ακόμη πιο παράδοξο θα γίνει, αν φτωχότερες χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Λετονία, ενταχθούν στην ευρωζώνη. Οι φτωχότερες χώρες θα βοηθούν τις πλουσιότερες! Ο μηχανισμός χρηματοδότησης του ESM με κανέναν τρόπο δεν δεσμεύεται με τους κινδύνους μια χώρα-μέλος να χρειστεί βοήθεια. Στην ουσία οι χώρες με το μικρότερο δημόσιο χρέος, όπως η Εσθονία και η Βουλγαρία (για τις οποίες υπάρχει μικρότερη πιθανότητα να χρεοκοπήσουν) θα πληρώσουν περισσότερο ως μερίδιο του ΑΕΠ στο ταμείο διάσωσης.

Δηλαδή η κατανομή του κεφαλαίου δεν είναι απλώς άδικη απέναντι στις φτωχότερες χώρες – αυτή τιμωρεί τις συνεπείς χώρες που θα πρέπει να αυξήσουν σημαντικά τα χρέη τους, για να καταβάλουν χρήματα στο ταμείο. Ταυτόχρονα οι χώρες με το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος θα πληρώσουν λγότερο.

Η Εσθονία και η Βουλγαρία έχουν ελάχιστο δημόσιο χρέος – με ελάχιστο μερίδιο στο συνολικό χρέος των χωρών της Ε. Έ. Το μερίδιό τους στο κεφάλαιο του ESM όμως είναι περίπου 15 φορές υψηλότερο από το μερίδιό τους στο χρέος. Και αντίθετα, η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστρία, θα καταβάλουν λιγότερο στο ESM, απ’ ότι είναι το μερίδιό τους στο χρέος.

Και μάλιστα δεν μιλάμε για ασήμαντα ποσά. Για παράδεγμα σε περίπτωση 50:50 βάρους για τον πληθυσμό και το ΑΕΠ

το μερίδιο της Βουλγαρίας είναι περίπου 17% του ΑΕΠ, σε σχέση με το 3-5% για το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Φινλανδία.

Στην ουσία αυτόαποτελεί ένα είδος "τέλους εισόδου" για την ένταξη στην ευρωζώνη, δηλαδή μια επιπλέον απαίτηση για τις υποψήφιες χώρες, για τις οποίες υπάρχουν άλλωστε  περισσότερες απαιτήσεις. Οι υποψήφιες χώρες που δεν έχουν τίποτα το κοινό με τα προβλήματα της ευωζώνης και οι οποίες πάντα είχαν καλύτερη δημοσιονομική πολιτική, θα πρέπει να συμμετάσχουν με υψηλό μερίδιο στη διάσωση των χωρών-μελών της ευρωζώνης  που έχουν χρεοκοπήσει.

Tags: ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης ESM χρεοκοπία ΑΕΠ Συνθήκη για το ευρώ
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ!
Το περιεχόμενο του GRReporter φτάνει σε σας δωρεάν 7 ημέρες την εβδομάδα. Δημιουργείται από μια ομάδα επαγγελματιών δημοσιογράφων, μεταφραστών, φωτογράφων, εικονοληπτών, ειδικών λογισμικού, γραφικών σχεδιαστών. Αν σας αρέσει η δουλειά μας και την παρακολουθείτε, σκεφτείτε μήπως θα θέλατε να μας υποστηρίξετε οικονομικά με ποσό που επιθυμείτε.
Subscription
Μπορείτε να μας βοηθήσετε και με εφάπαξ αποστολή οποιουδήποτε ποσού:
blog comments powered by Disqus