Galery

1

Μετά από την πτώχευση της τράπεζας Corporate Commercial Bank οι τέσσερις τράπεζες στη Βουλγαρία με ελληνική συμμετοχή κατέχουν ήδη το 1/3 των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών στη χώρα. Οι ελληνικές επενδύσεις στη βουλγαρική οικονομία αποτελούν μόλις το 7% των ξένων επενδύσεων στη χώρα. Μια ενδεχόμενη ρήξη της πνιγμένης στα χρέη Ελλάδας με την ΕΕ όμως μπορεί να κοστίσει τις θέσεις εργασίας στους πάνω από 200.000 Βούλγαρους που βρίσκουν μόνιμη ή εποχιακή απασχόληση στην ελληνική οικονομία, πιστεύουν ο Μπέρτραμ Ρόλμαν, Γερμανός επενδυτής στη Βουλγαρία και ο οικονομολόγος από την Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών καθηγητής Γκαραμπέντ Μινασιάν.

Οι επιπτώσεις της ελληνικής κρίσης αρχίζουν ήδη να φαίνονται στη Βουλγαρία: στη Νότια Βουλγαρία όλο και λιγότερο ακούγεται η ελληνική γλώσσα, η ροή Ελλήνων τουριστών από τον μεθοριακό σταθμό Κούλατα-Προμαχών έχει μειωθεί σημαντικά, οι ξενοδόχοι και οι έμποροι στις πόλεις Πέτριτς και Σαντάνσκι κοντά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα μπορούν πλέον μόνο να ονειρεύονται τους καιρούς που τα σαββατοκύριακα πούλμαν και αυτοκίνητα από την γειτονική Ελλάδα τούς έδιναν τον τζίρο ολόκληρου του μήνα.

Στον μεθοριακό σταθμό Ζλατογκράντ-Θέρμες δεν υπάρχουν καθόλου ουρές

Η σιωπή των τραπεζών

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, έξω από τα υποκαταστήματα των τραπεζών με ελληνικό κεφάλαιο στην Βουλγαρία δεν υπάρχουν ουρές. Υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι και σε αυτά δεν είναι όλα εντάξει. Έτσι για παράδειγμα, πρόσφατα η τράπεζα Post Bank επέβαλε σιωπηρά τέλη για κάθε ανάληψη από λογαριασμούς και καταθέσεις πελατών, ανεξάρτητα από το ύψος του ποσού, αν και παρόμοιος όρος δεν υπάρχει στις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί με τους πελάτες.

Ο καθηγητής οικονομίας και πρώην επόπτης της Εθνικής Τράπεζας Βουλγαρίας Γκαραμπέντ Μινασιάν θεωρεί πως υπάρχει ορισμένος κίνδυνος για την ομαλή λειτουργία του ελληνικού τραπεζικού κεφαλαίου στη Βουλγαρία. „Οι βουλγαρικές τράπεζες με ελληνική συμμετοχή θα πρέπει να βοηθήσουν με κάποιο τρόπο τις κεντρικές τους στην Ελλάδα. Έτσι μπορεί να προκύψουν εκροές και τοπικού βουλγαρικού κεφαλαίου”, εξηγεί ο ειδικός. Η τραπεζική εποπτεία της Εθνικής Τράπεζας Βουλγαρίας μπορεί και να κάνει τη δουλειά της, αυτό όμως δεν αποκλείει τον κίνδυνο έντασης στον βουλγαρικό τραπεζικό κλάδο, προσθέτει ο καθηγητής οικονομίας.

Ο καθηγητής Γκαραμπέντ Μινασιάν

Ο Γκαραμπέντ Μινασιάν υποψιάζεται πως ένα μέρος των 2 δισ. ευρώ επενδύσεων που αναλήφθηκαν πέρσι από την Βουλγαρία εξέρρευσαν μέσω των διαύλων μεταξύ των τοπικών τραπεζών με ελληνικό κεφάλαιο και των κεντρικών τους στην Ελλάδα. „Και αυτό είναι το ¼ των ξένων επενδύσεων στη Βουλγαρία“, υπενθυμίζει ο ειδικός.

Γιατί εκρέουν ελληνικά κεφάλαια από τη Βουλγαρία;

Ο Μπέρτραμ Ρόλμαν είναι πρώην ιδιοκτήτης εργοστασίου ενδυμάτων στην Ελλάδα, ενώ σήμερα είναι διευθυντής της εταιρείας ενδυμάτων Pirin Tex στην βουλγαρική πόλη Γκότσε Ντέλτσεφ. Λόγω της αύξησης των μισθών στην Ελλάδα και το ντάμπινγκ της Κίνας ο Ρόλμαν αποφάσισε να μεταφέρει την επιχείρησή του στη Βουλγαρία. Όμως δεν είναι ο μόνος επιχειρηματίας που έλαβε μια τέτοια απόφαση – στη Νότια Βουλγαρία λειτουργούν δεκάδες μονάδες ραπτικής με Έλληνες ιδιοκτήτες.

«Τους προσελκούσε το φθηνό εργατικό δυναμικό, όμως τώρα δεν μπορούν να πάρουν δάνειο στην Ελλάδα για την δραστηριότητά τους και αναγκάζονται να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους στη Βουλγαρία», λέει ο Ρόλμαν. Κατά τη γνώμη του, οι επιπτώσεις για τις βουλγαρικές επιχειρήσεις ραπτικής είναι ελάχιστες. Γενικά η ελληνική κρίση δε θα επηρεάσει ουσιαστικά τη Βουλγαρία, ειδικά τη βιομηχανία και όσον αφορά τις ξένες επενδύσεις, θεωρεί ο Γερμανός επιχειρηματίας. „Μάλιστα η ροή Ελλήνων τουριστών προς το Γκότσε Ντέλτσεφ έχει μειωθεί, όμως αυτό δεν είναι τίποτα σε σχέση με την πτώση στο Σαντάνσκι και το Πέτριτς“, διαπιστώνει ο Ρόλμαν.

Η Ελλάδα – δεύτερη Αργεντινή;

Ο οικονομολόγος Γκαραμπέντ Μινασιάν βλέπει παραλληλισμούς μεταξύ της σημερινής κατάστασης με το ελληνικό εξωτερικό χρέος και της κατάστασης στη Βουλγαρία το 1994 στις διαπραγματεύσεις της με τις τράπεζες πιστωτές για το κούρεμα του χρέους που συσσωρεύτηκε από το κομμουνιστικό καθεστώς της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας. “Τότε οι διεθνείς χρηματοοικονομικοί θεσμοί και η Δύση μάς βοήθησαν πολύ, ενώ σήμερα η Ελλάδα σαν να μη θέλει τέτοια βοήθεια”, δείχνει τις διαφορές ο καθηγητής Μινασιάν. Είναι βέβαιος όμως πως σε τελευταία ανάλυση θα επιτευχθεί συμβιβασμός στις σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας, της ΕΕ και των διεθνών χρηματοοικονομικών θεσμών. „Οι Έλληνες όμως θα πρέπει να πληρώσουν όσα έφαγαν και ήπιαν, όταν η χώρα έπαιρνε απερίσκεπτα δάνεια βάσει πλαστών στοιχείων για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας“, τονίζει ο ειδικός.

Ο Μπέρτραμ Ρόλμαν δεν αναμένει σοβαρές αναταραχές και πιστεύει πως η ελληνική κυβέρνηση θα επιστρέψει γρήγορα στην πραγματικότητα.

Ο καθηγητής Μινασιάν όμως θεωρεί πως αν τελικά η επιμονή της ελληνικής κυβέρνησης οδηγήσει στην έξοδο της χώρας από την ευρζώνη, η καταστροφή είναι αναπόφευκτη. „Η κατάσταση θα θυμίζει την έξοδο της Αργεντινής από το καθεστώς σταθερής συναλλαγματικής αξίας με το δολάριο τη δεκαετία του ’90, που οδήγησε στην τριπλάσια υποτίμηση του πέσο Αργεντινής. Υποψιάζομαι πως το ίδιο θα συμβεί και με την καινούργια ελληνική δραχμή η οποία θα υποτιμηθεί τριπλάσια ή τετραπλάσια”, ισχυρίζεται ο καθηγητής και εύχεται οι Βούλγαροι πολιτικοί να έχουν βγάλει τα συμπεράσματά τους από τα λάθη της Ελλάδας και να μην παίρνουν το δρόμο του χρέους και της κατανάλωσης εύκολου χρήματος.