Η ιστοσελίδα actualno.com παρουσίασε ένα οιδιπορικό της δημοσιογράφου Ντεσισλάβα Μίρτσεβα για την περιοχή της πόλης Καζανλάκ, που είναι γνωστή όχι μόνο ως Κοιλάδα των Ρόδων, αλλά και των Θράκων βασιλέων. Σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων γύρω από την πόλη, στα κοντινά χωριά και πόλεις, βρέθηκαν τάφοι, αρχαίοι θρακικοί τύμβοι, χρυσοί θησαυροί, πήλινα αγγεία, το σημαντικότερο όμως – η τοποθεσία της αρχαίας πόλης Σευθόπολης είναι πλέον γνωστή. Απομεινάριά της βρίσκονται στον πυθμένα της τεχνητής λίμνης Κοπρίνκα.
Σύμφωνα με τους μύθους, τον 15ο αιώνα από εκεί πέρασε ο σουλτάνος Μουράτ ο Α’. Βλέποντας το όμορφο τοπίο και τις όμορφες κοπέλες με τα άσπρα ρούχα που τους υποδέχονταν, αναφώνησε: „Ακτσέ Καζανλάρ!”, που σημαίνει κυριολεκτικά „άσπρες κοπέλες” (akçe kızanlar). Στις αρχές του 15ου αιώνα το όνομα της πόλης που χρησιμοποιούνταν στα οθωμανικά έγγραφα ήταν Ακτσέ Καζανλάκ, που σιγά σιγά αντικαταστάθηκε με την σημερινή ονομασία Καζανλάκ.
Ο πρώτος οικισμός στη θέση της σημερινής πόλης εμφανίστηκε την Νεολιθική εποχή. Την Χαλκολιθική και την Χάλκινη εποχή η ζωή του οικισμού συνεχίστηκε. Τον 5ο-4ο αιώνα π.Χ. η θρακική πόλη Σευθόπολη, που φέρει το όνομα του βασιλέα Σεύθο τον Γ’, έγινε πρωτεύουσα του βασιλείου των Οδρυσών. Από την εποχή αυτή είναι οι 12 τύμβοι που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή, με μεγαλύτερο τον Θρακικό Τύμβο του Καζανλάκ, οι οποίοι δείχνουν τον τρόπο ζωής των Θράκων.
Στα πλαίσια του σημερινού Δήμου Καζανλάκ έχουν βρεθεί αποδείξεις για τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Φιλίππου του Β’. Για μικρό χρονικό διάστημα εδώ κατοικούσαν Έλληνες, Κέλτες και Περσικοί κατακτητές. Έχουν βρεθεί και πάρα πολλά ευρήματα της ρωμαϊκής εποχής. Τότε για πρώτη φορά έγινε γνωστό ότι στην περιοχή καλλιεργούνται ρόδα. Στην πραγματεία του Πλίνιου του Νεώτερου περιγράφονται πάνω από 20 ποικιλίες ρόδων. Σε μια από αυτές έδωσε την ονομασία Θρακικό τριαντάφυλλο. Το ρόδο είναι χαραγμένο σε ένα από τα θρακικά νομίσματα. Η περιοχή του Καζανλάκ ενσωματώθηκε στα όρια του Πρώτου Βουλγαρικού Βασιλείου το 815, αφού υπεγράφη η 30ετής συμφωνία μεταξύ του ηγεμόνα των Βουλγάρων Ομουρτάγκ και του Βυζαντίου.
Το Καζανλάκ είναι η μεγαλύτερη πόλη που δεν είναι νομαρχιακό κέντρο. Αυτή τη στιγμή ο πληθυσμός του ανέρχεται σε περίπου 47.325 κατοίκους. Η σημερινή πόλη ιδρύθηκε στην αριστερή όχθη του Παλιού ποταμού στα τέλη του 14ου αιώνα, αφοί οι Οθωμανοί κατέστρεψαν τον βουλγαρικό οικισμό στην δεξιά όχθη του ποταμού. Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα η πόλη ήταν γνωστή με την παραγωγή ροδέλαιου, χαλυβουργικών προϊόντων, τσόχας και γαϊτανιών. Μονάχα στην περιοχή γύρω από το Καζανλάκ το ελαιογόνο τριαντάφυλλο που μεταφέρθηκε από την Ινδία, μέσα από την Περσία, τη Συρία και τη Μικρά Ασία, βρήκε ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης. Στο Καζανλάκ εμφανίστηκε το πρώτο μαγαζί εμπορίου ρόδου του Ντόντσο Παπάζοφ. Το 1820 το Καζανλάκ έγινε κέντρο της παραγωγής ρόδων στη Βουλγαρία, ενώ το ροδέλαιο του Καζανλάκ έγινε γνωστό και παγκοσμίως κερδίζοντας χρυσά μετάλλια σε εκθέσεις στο Λονδίνο, τη Φιλαδέλφεια, το Παρίσι, το Μιλάνο και το Άντβερπεν.
Μετά από την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από τον τουρκικό ζυγό οι λαϊκές τέχνες παρακμάζουν λόγω της απώλειας των αγορών στην τεράστια Οθωμανική αυτοκρατορία και αρχίζει η σύγχρονη ανάπτυξη της πόλης. Μετά από την απελευθέρωση στην πόλη αναπτύχθηκε πολύ καλά η βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας. Στην πόλη βρίσκεται το εργοστάσιο παραγωγής όπλων και πυρομαχικών Arsenal, καθώς και το εργοστάσιο παραγωγής εξαρτημάτων αεροπλάνων Caproni (από το 1930 μέχρι το 1945).
Ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της πόλης είναι το Μουσείο των ρόδων, στο οποίο έχει διατηρηθεί η παράδοση της συγκομιδής και της απόσταξης των ρόδων. Το Μουσείο περιβάλλεται από ένα υπέροχο πάρκο στο οποίο καλλιεργούνται διάφορες ποικιλίες ρόδων. Στο Μουσείο έχει διατηρηθεί πλούσιο φωοτγραφικό και έγγραφο υλικό, με τη βοήθεια του οποίου μπορεί να παρακολουθήσει κανείς την 330χρονη ιστορία της βουλγαρικής παραγωγής ρόδων και ροδέλαιου. Στους επισκέπτες προσφέρουν και γλυκό του κουταλιού και λικέρ τριαντάφυλλο. Στο Μουσείο μπορεί κανείς να δει τα παραδοσιακά για τους κατοίκους της Κοιλάδας των ρόδων ρούχα, έπιπλα, μηχανήματα. Στην αυλή υπάρχει και μια παλιά εγκατάσταση απόσταξης ρόδων η οποία λειτουργεί τους καλοκαιρινούς μήνες.
Το άλλο σημείο που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτεί κανείς στο Καζανλάκ είναι το Ιστορικό Μουσείο «Ισκρά», που ιδρύθηκε το 1901 από τον Πέταρ Τοπούζοφ και είναι ένα από τα πιο γνωστά και πλούσια τοπικά μουσεία της χώρας. Στο Μουσείο υπάρχουν πάνω από 50.000 πρωτότυπα εκθέματα οργανωμένα σε μόνιμες εκθέσεις – Προϊστορία, Θρακική και Ρωμαϊκή κληρονομιά, Αναγέννηση, Νομισματική. Το Μουσείο μελετά και προωθεί τους θρακικούς τύμβους από την Κοιλάδα των Θράκων βασιλέων.
Το όνομα της Κοιλάδας όπου βρέθηκε πλήθος τύμβων γεννήθηκε στη διάρκεια των αρχαιολογικών ανασκαφών το 1992 – 1997. Η πατρίδα των αρχαίων Θράκων, ο πολιτισμός των οποίων ακόμη καλύπτεται από το πέπλο του μυστηρίου, σήμερα ονομάζεται Κοιλάδα των Θράκων βασιλέων. Το πρώτο βουλγαρικό μνημείο υπό την αιγίδα της UNESCO από το 1979, ο Θρακικός Τύμβος του Καζανλάκ, είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες θολωτούς τάφους. Ένα εντυπωσιακό μνημείο της πρώιμης ελληνιστικής εποχής στη Βουλγαρία, μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Χρονολογείται από το τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. Ανακαλύφθηκε στις 19 Απριλίου του 1944 στο πάρκο „Τιουλμπέτο”.
Δυστυχώς τη στιγμή του ανοίγματος ο τύμβος άρχισε να οξειδώνεται, οι υπέροχες ζωγραφιές στους τοίχους άρχισαν να πέφτουν, ενώ ο τάφος άρχισε να καταστρέφεται. Για να μην εξαφανιστεί ένα τόσο σημαντικό εύρημα, οι αρχαιολόγοι κατασκεύασαν έναν εντελώς ίδιο τάφο πολύ κοντά στον πραγματικό. Εκεί ζωγράφισαν πολύ πιστά τις εικόνες από τον θόλο και τους τοίχους.
Αν επιστρέψουμε στα μουσεία της πόλης, πρέπει οπωσδήποτε να αναφέρουμε άλλες δύο στάσεις επίσκεψης – το Σπίτι-Μουσείο του διάσημου Βούλγαρου ζωγράφου Ντέτσκο Ουζούνοφ και το Εθνογραφικό συγκρότημα «Κούλατα» (ο Πύργος). Η θέση του Εθνογραφικού συγκροτήματος δεν είναι τυχαία – βρίσκεται στην παλιότερη συνοικία της πόλης, όπου υπάρχουν κτήρια που διατήρησαν την παραδοσιακή τους όψη. Το 1976 σε δύο από τα σπίτια που αποκαταστάθηκαν, εγκαταστάθηκαν εθνογραφικές εκθέσεις του Ιστορικού Μουσείου. Το ένα σπίτι χτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και είναι παραδοσιακό και χαρακτηριστικό για την περιοχή. Το δεύτερο σπίτι ήταν του διάσημου εμπόρου και δωρητή Ιβάν Χατζιένοφ. Από αρχιτεκτονικής άποψης το σπίτι αυτό είναι μοναδικό στην πόλη – διώροφο, ασυμμετρικό, με ανοιχτό μπαλκόνι και κιόσκι.
Η έκθεση του Εθνογραφικού συγκροτήματος «Κούλατα» παρουσιάζει την ζωή του κατοίκου της πόλης Καζανλάκ εκείνη την εποχή, την καινούργια του αυτοπεποίθηση και στάση απέναντι στον κόσμο. Στους επισκέπτες του Εθνογραφικού συγκροτήματος προσφέρονται και επιπλέον ενδιαφέρουσες δραστηριότητες – παρουσίαση της διαδικασίας απόσταξης ρόδων, δοκιμή αιθερίων ελαίων, γευσιγνωσία γαστρονομικών προϊόντων από ελαιογόνο τριαντάφυλλο, λαογραφική παράσταση.
Το πατρικό σπίτι του ζωγράφου Ντέτσκο Ουζούνοφ αποκαταστάθηκε και ανοίχτηκε για επισκέψεις το 1987, μετά από τον θάνατο του μεγάλου ζωγράφου το 1986. Η έκθεση, 470 τ.μ., έχει τοποθετηθεί σε τέσσερα δωμάτια του σπιτιού. Σύμφωνα με τη βούληση του ζωγράφου η σύζυγός του Όλγα Ουζούνοβα έκανε δωρεά στην γκαλερί 93 έργα του καλλιτέχνη, ένα μέρος των οποίων περιλαμβάνονται στην έκθεση.
Ανάμεσα σε όλες τις πόλεις που βρίσκονται στην Κοιλάδα των Θράκων βασιλέων υπάρχει μια διαμάχη για το ποια πόλη αποτελεί το κέντρο της. Συμβολικά θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε ότι κάθε πόλη αποτελεί κέντρο της Κοιλάδας, επειδή φροντίζει την ιστορία της, τις καλλιέργιες ρόδων της, και ειδικά διότι τιμά όλα αυτά που διαθέτει. Το Καζανλάκ έχει την έντονη επιθυμία όλα τα παραπάνω να δημοσιοποιηθούν, ενώ οι ιστορίες να βγουν έξω από τα σύνορα της Βουλγαρίας. Διότι όταν στο εξωτερικό ρωτήσουν για το βουλγαρικό ρόδο και το βουλγαρικό ροδέλαιο, ο πρώτος συνειρμός που γεννιέται είναι πλέον ένας – το Καζανλάκ.