Πλάνα από στρατιωτικές παρελάσεις ή κοινές στρατιωτικές ασκήσεις αφήνουν την εντύπωση ότι ο Βουλγαρικός Στρατός διαθέτει και Πολεμική Αεροπορία. Το θέμα για την αξιοπιστία και το μέλλον της όμως προκαλεί όλο και περισσότερη ανησυχία. Η άθλια κατάσταση των αεροσκαφών, και η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού αποτελούν μόνο μερικά από τα σημάδια της κρίσης.
Ο αριθμός τα στρατιωτικών που πραγματοποιούν πτήσεις αποτελεί απόρρητο. Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, αυτή τη στιγμή είναι λιγότεροι από 200 άτομα, ενώ ο συνολικός αριθμός των υπηρετούντων της Πολεμικής Αεροπορίας είναι περίπου 7000 άτομα.
Σύμφωνα με πληροφορίες της ηλεκτρονικής ιστοσελίδας Меdiapool, 237 άτομα, εκ των οποίων 23 πιλότοι παραιτήθηκαν το προηγούμενο έτος. Τα τελευταία τρία χρόνια έχουν παραιτηθεί περίπου 100 πιλότοι, ενώ οι νέοι δύσκολα καταφέρνουν ή καθόλου δεν μπορούν να αποκτήσουν πείρα, λόγω των περιορισμένων πόρων.
Ελάχιστες ώρες πτήσης
Πέρσι συνολικά 278 στρατιωτικοί (όχι μόνο πιλότοι) έπαιρναν πρόσθετα χρήματα για πραγματοποιηθείσες ώρες πτήσης, ανακοίνωσαν από το υπουργείο Άμυνας απαντώντας σε ερώτηση της Меdiapool.
Ταυτόχρονα 80 από τους πιλότους έχουν κάνει λιγότερες από 10 ώρες πτήσης το 2012. «Οι ώρες αυτές είναι άκρως ανεπαρκείς», σχολίασε ο ειδικός Ντιμίταρ Σταύρεφ από το εξειδικευμένο περιοδικό "Club Krile".
"Με 10 και λιγότερες ώρες το χρόνο δεν μπορείς να κυβερνάς αεροσκάφος ή ελικόπτερο, να διατηρείς τη φόρμα σου. Σε περίπτωση ανάγκης δεν μπορεί να βασιστεί κανείς στους ανθρώπους αυτούς, και με τον τρόπο αυτό μόνο σπαταλούν πόρους", εξήγησε ο Σταύρεφ.
Συχνά ανώτατοι αξιωματούχοι πραγματοποιούν ώρες πτήσης για να πάρουν μεγαλύτερο μισθό, πράγμα που όμως γίνεται για λογαριασμό των νέων πιλότων που δεν μπορούν να αποκτήσουν την απαραίτητη πείρα και εξειδίκευση.
Σύμφωνα με τον Ντιμίταρ Σταύρεφ το πρόβλημα με το προσωπικό δεν προκύπτει μόνο από τους πιλότους που παραιτούνται, αλλά και από την έλλειψη νέων εξειδικευμένων πιλότων οι οποίοι να τους αντικαταστήσουν.
Κάθε χρόνο από την Σχολή στη Ντόλνα Μητροπολία αποφοιτούν περίπου 10 πιλότοι Πολεμικής Αεροπορίας οι οποίοι στη συνέχεια πολύ δύσκολα πραγματοποιούν ώρες πτήσης, ενώ μόνο τα τελευταία τρία χρόνια έχουν παραιτηθεί πάνω από 100 άτομα.
Ακόμη και οι πιλότοι με τις περισσότερες ώρες πτήσης πετάνε ελάχιστα σε σύγκριση με τους συναδέλφους τους στο ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, πέρσι οι πιλότοι των μαχητικών αεροσκαφών ήταν στον αέρα το πολύ 35 ώρες, ενώ οι πιλότοι στο ΝΑΤΟ πετάνε πάνω από 140 ώρες.
Το υπουργείο Άμυνας αρνήθηκε να δώσει στοιχεία για τον αριθμό των πιλότων στην Πολεμική Αεροπορία, επειδή αποτελεί απόρρητο.
Απάντησαν όμως ότι πέρσι στα μαχητικά αεροσκάφη MiG 29 έκαναν πτήσεις 21 πιλότοι, ενώ παραιτήθηκαν μερικοί από τους καλύτερους πιλότους.
Έτσι στις αρχές του 2013 στην αεροπορική βάση του Γκραφ Ιγκνάτιεβο υπήρχαν μόλις τρεις εκπαιδευτές του MiG 29.
Παρόμοια είναι η κατάσταση με τους πιλότους ελικοπτέρων. Από την Πολεμική Αεροπορία ανακοίνωσαν επίσημα ότι έχουν παρατηθεί πολλοί πιλότοι και τεχνικοί, έτσι από τους 24 πιλότους που είχαν εκπαιδευτεί στη Γαλλία να πραγματοποιούν πτήσεις με τα νέα ελικόπτερα AS532AL Cougar, το 40% δεν υπηρετούν πια στην αεροπορική βάση στο Κρούμοβο.
Έτσι αυτή τη στιγμή, στην Πολεμική Αεροπορία ελάχιστοι είναι οι πιλότοι με πάνω από 500 ώρες πτήσης. Και μάλιστα οι ειδικοί αυτοί είναι πολύ απαραίτητοι ενόψει της αγοράς καινούργιων μαχητικών αεροσκαφών, επειδή οι εταιρείες που τα πουλούν βάζουν έναν όρο τα αεροσκάφη τους να κυβερνώνται από έμπειρους πιλότους με πάνω από 500 ώρες πτήσης. Από το υπουργείο Άμυνας αρνήθηκαν να διευκρινίσουν πόσοι ακριβώς πιλότοι πληρούν την προϋπόθεση αυτή.
Άθλια κατάσταση των αεροσκαφών
Ένα άλλο βασικό πρόβλημα της Πολεμικής Αεροπορίας είναι η άσχημη κατάσταση των αεροσκαφών.
Σύμφωνα με μια ανάλυση του Ντιμίταρ Σταύρεφ, από τα 88 αεροσκάφη της Βουλγαρικής Πολεμικής Αεροπορίας μόλις τα 25 είναι σε κατάσταση που επιτρέπει να πραγματοποιούνται πτήσεις.
Στην αεροπορική βάση του Γκραφ Ιγκνάτιεβο πραγματοποιούν πτήσεις 5 μαχητικά αεροσκάφη τύπου MiG 29 και 3 τύπου MiG 21, ενώ 10 αεροσκάφη δεν πραγματοποιούν πτήσεις.
Στην αεροπορική βάση στο Μπεζμέρ πετούν 4 αεροσκάφη τύπου Su-25, ενώ 10 αεροσκάφη παραμένουν καθηλωμένα στο έδαφος.
Στην Σχολή στη Ντόλνα Μητροπολία πετούν 4 εκπαιδευτικά αεροσκάφη τύπου PC-9M Pilatus, ενώ 2 δεν πραγματοποιούν πτήσεις. Στο έδαφος παραμένουν και 12 αεροσκάφη τύπου L-39.
Στην αεροπορική βάση στη Βραζντέμπνα πετούν τα τρία καινούργια μεταφορικά αεροσκάφη τύπου C27J Spartan, ένα РС-12, ένα An 2 και ένα An 30. Δεν πραγματοποιούν πτήσεις δύο L 410.
Στη βάση στο Κρούμοβο πετάει ένα ελικόπτερο τύπου AS532AL Cougar και τρία Mi-17. Δεν πραγματοποιούν πτήσεις 11 ελικόπτερα τύπου Cougar, 6 τύπου Bell 206, ένα Mi-17 και έξι Mi-24.
Ο εκσυγχρονισμός
Οι τελευταίες τρεις κυβερνήσεις δήλωσαν ότι η Πολεμική Αεροπορία είναι μια από τις προτεραιότητες του εκσυγχρονισμού του βουλγαρικού στρατού. Η παρούσα άθλια κατάσταση όμως δείχνει με έναν αναμφισβήτητο τρόπο ότι όχι μόνο δεν αποκτήθηκαν καινούργιες ικανότητες αλλά χάνονται και οι υπάρχουσες.
Επί της κυβέρνησης του Συμεών Σαξκομπουργκότσκι το 2005 υπεγράφη η συμφωνία με την εταιρεία Eurocopter για 18 ελικόπτερα - 12 τύπου Cougar και 6 τύπου Panther. Το συνολικό κόστος της παραγγελίας ήταν περίπου 383 εκατ. ευρώ. Η συμφωνία όμως ακόμη εκκρεμεί, αφού η κυβέρνηση του GERB αρνήθηκε να παραλάβει τα τελευταία τρία ελικόπτερα τύπου Panther.
Η κυβέρνηση του GERB ετοιμαζόταν να υπογράψει συμφωνία και για την αγορά καινούργιων μαχητικών αεροσκαφών. Η συναλλαγή προβλεπόταν να γίνει χωρίς διαγωνισμό, μέσω άμεσων διαπραγματεύσεων, ενώ το κόστος αναμενόταν να φτάσει τα 700 εκατ. λέβα (περίπου 350 εκατ. ευρώ).
Λόγω της παραίτησης της κυβέρνησης όμως, τα σχέδια για την αγορά καινούργιων μαχητικών αεροσκαφών αναβλήθηκαν.