Galery

1

Μια ανάλυση της Γκένκα Μάρκοβα, υπεύθυνης του τμήματος «Αναλύσεων» στην εφημερίδα «24 chasa»:

Ο Πούτιν άραγε διευθύνει τη Βουλγαρία; Ο καθένας θα αναρωτιόταν, αν συνδέσει κάποια σημαντικά γεγονότα και εξελίξεις.

Το πρώτο είναι ότι η πιο σημαντική απόφαση που έπρεπε να λάβει το παρόν Κοινοβούλιο μέχρι το τέλος της θητείας του ήταν σχετικά με το μέλλον του πυρηνικού σταθμού «Μπέλενε», μετά από τη διεξαγωγή του σχετικού δημοψηφίσματος στις 27 Ιανουαρίου φέτος. Οι βουλευτές έπρεπε να αποφασίσουν για το αν ο σταθμός θα κατασκευαστεί ή θα κλείσει οριστικά το θέμα αυτό.

Βέβαια, η ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο θα γινόταν ύστερα από έντονες συζητήσεις, το τελικό αποτέλεσμα όμως ήταν γνωστό από πριν. Η πλειοψηφία που υποστήριζε το κυβερνών κόμμα GERB, θα έκλεινε οριστικά την σελίδα αυτή της βουλγαρικής ιστορίας.

Έτσι είχαν τα πράγματα μέχρι την Τετάρτη, 20 Φεβρουαρίου, πριν παραιτηθεί η κυβέρνηση Μπορίσοφ. Μετά από την ψήφιση της παραίτησής της στο Κοινοβούλιο χθες, μπορούμε να πούμε με 99% σιγουριά ότι οι βουλευτές δε θα ασχοληθούν με το θέμα του «Μπέλενε» τώρα. Θα το κάνει το επόμενο Κοινοβούλιο, όπου θα υπάρχει πλέον άλλη πλειοψηφία. Και μάλιστα η πλειοψηφία αυτή μπορεί να αλλάξει τα πράγματα και να ψηφίσει «υπέρ» του σχεδίου που απειλεί να κοστίσει στους Βούλγαρους πολίτες περίπου 20 δισ. λέβα (περίπου 10 δισ. ευρώ).

Το βουλγαρικό πυρηνικό λόμπι όμως θα κερδίσει αρκετά εκατομμύρια, ενώ η Ρωσία θα αναζωογονήσει τις φιλοδοξίες της να εργαστεί για την υλοποίηση του σχεδίου «Μπέλενε». Μέχρι τότε θα πιέζει τη Βουλγαρία με την αγωγή ύψους 1 δισ. ευρώ που έχει υποβάλει. Βέβαια, πριν από δύο χρόνια το ποσό αυτό επίσημα ανερχόταν στα 200 εκατ. ευρώ, και είναι άγνωστο πώς μεγάλωσε μέχρι το 1 δισ. ευρώ. Ίσως οι πολιτικοί λόγοι είναι πολύ περισσότεροι από τους οικονομικούς; Διότι πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι χάνοντας το σχέδιο «Μπέλενε» η Ρωσία χάνει όχι απλώς έναν πυρηνικό σταθμό. Η απώλεια για την Ρωσία από γεωπολιτική άποψη είναι η αποτυχία της ιδέας να βγει στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ ακριβώς μέσω του «Μπέλενε».

Λίγες ακόμη λεπτομέρειες από τον βουλγαρο-ρωσικό διάλογο. Το γραφείο Τύπου του Υπουργικού Συμβουλίου ανακοίνωσε κάποιες τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ του Βούλγαρου πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ και του Ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν (τότε επίσης πρωθυπουργός) – όλες σχετικές με ενεργειακά θέματα κυρίως, στις οποίες πάντα υπήρχε το θέμα «Μπέλενε». Οι δύο πρωθυπουργοί είχαν και δύο κατ’ ιδίαν συναντήσεις στη διάρκεια της θητείας του Μπορίσοφ.

Μια φορά όταν ο Πούτιν πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Σόφια – στις 13 Νοεμβρίου του 2010. Και δεύτερη φορά – στο Γκντάνσκ τον Σεπτέμβριο του 2009. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στα ΜΜΕ, τότε ο Πούτιν επέμενε ο Μπορίσοφ να υποστηρίξει την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου «Νότια ροή» και του πυρηνικού σταθμού «Μπέλενε» υπενθυμίζοντας τον κρύο χειμώνα για τους Βούλγαρους στις αρχές του 2009 (που είναι σκέτη απειλή), όταν η Μόσχα διέκοψε την προμήθεια φυσικού αερίου προς τη Βουλγαρία και προς ένα μέρος της Ευρώπης.

Στη διάρκεια της θητείας του όμως ο Μπορίσοφ δεν έχει πραγματοποιήσει ούτε επίσημη επίσκεψη, ούτε συνάντηση εργασίας στη Ρωσία. Έλαβε μια τέτοια πρόσκληση μετά από την τελευταία τηλεφωνική συνομιλία Πούτιν – Μπορίσοφ στις 19 Φεβρουαρίου του 2013, μία ημέρα μετά από την απόλυση του υπουργού Οικονομικών Συμεών Ντιάνκοφ, και μία ημέρα πριν από την παραίτηση της κυβέρνησης.

Εντωμεταξύ, ούτε οι συναντήσεις, ούτε οι τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ των δύο αντρών δεν περνούσαν χωρίς τη συζήτηση του θέματος «Μπέλενε». Στη διάρκεια της θητείας του ο Μπορίσοφ τη μία φορά ενέκρινε το σχέδιο, την άλλη το απέρριπτε, την τρίτη εξέφραζε δισταγμούς.

Αυτό τού επέτρεπε να κερδίζει χρόνο και να μην βιάζεται με την απόφαση. Μέχρι που ήρθε η μέρα του δημοψηφίσματος.

Με το ένστικτο ισχυρού παίκτη που έχει ο Μπορίσοφ πρέπει να ήξερε τι τον περιμένει, αν κλείσει οριστικά την πόρτα της Ρωσίας για το «Μπέλενε».

Και μάλιστα ποτέ δεν επέτρεψε να συμβεί. Ήλπιζε ότι θα έχει καλή πολιτική τύχη, και νόμιζε ότι στους λίγους μήνες που έμεναν μέχρι τις βουλευτικές εκλογές μετά το δημοψήφισμα το Κρεμλίνο δε θα είχε χρόνο να αντιδράσει. Ε, ακριβώς οι υπολογισμοί αυτοί υπήρξαν το λάθος του Μπορίσοφ.

Διότι μόλις 11 ημέρες μετά το δημοψήφισμα οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας ξεκίνησαν, ενώ 11 ημέρες αργότερα είχαν κλιμακωθεί σε τέτοιο βαθμό που οι διαδηλωτές άρχισαν να καθορίζουν τους κανόνες του παιχνιδιού. Αρκετός χρόνος, για να μπορέσουν να ενταχθούν ανάμεσα στους διαμαρτυρόμενους (με το δίκιο τους) και άλλοι – ακραίοι οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων, προβοκάτορες, ασαφή πρόσωπα, ακόμη και κουκουλοφόροι.

Και τα αιτήματά τους είναι τόσο διαφορετικά που προκαλούν φόβο – το πρωί ζητούν σύγκληση Κοινοβουλίου που θα έχει αρμοδιότητες να ψηφίσει τροποποιήσεις του Συντάγματος, το απόγευμα – ζητούν να απαγορευτούν όλα τα κόμματα, ενώ το βράδυ – πλειοψηφικές εκλογές.

Αν και ο Μπορίσοφ γνώριζε πια πολύ καλά ότι πίσω από τις διαμαρτυρίες στους δρόμους κρύβονται όχι μόνο οι αγανακτισμένοι από τους υψηλούς λογαριασμούς ρεύματος και κεντρικής θέρμανσης. Ήξερε ότι το στοίχημα είναι το μεγάλο παιχνίδι στον κλάδο της ενέργειας στο οποίο υπάρχουν όχι μόνο ισχυροί παίκτες στη Βουλγαρία, αλλά φαίνεται και το μακρύ χέρι της Ρωσίας. Η ίδια η Ρωσία η οποία ανεπίσημα σχεδόν το ομολόγησε μετά από την επιτυχία των διαδηλώσεων εναντίον του αερίου από σχιστόλιθο.

Σήμερα παρόμοιοι ισχυρισμοί μπορεί να φαίνονται και όχι τόσο τεκμηριωμένοι, πολύ σύντομα όμως θα δούμε αν πράγματι στο «Μπέλενε» βρίσκεται το κλειδί για την τύχη όχι μόνο της τελευταίας, αλλά και της κάθε επόμενης κυβέρνησης. Μας χωρίζουν μόλις 3-4 μήνες από την σύγκληση του καινούργιου Κοινοβουλίου, και σίγουρα μια από τις πρώτες αποφάσεις του θα αφορούν τον πυρηνικό σταθμό «Μπέλενε».

"Έχω λάβει πρόσκληση και από τον Πούτιν, και από τον πρωθυπουργό Μεντβέντεφ να πάω στη Μόσχα, να συζητήσουμε πώς μπορούμε να αποφύγουμε τα δικαστήρια και να βρούμε μια λύση... να μην φτάσουμε στα δικαστήρια για δισεκατομμύρια ευρώ...". Αυτές ήταν οι δηλώσεις του Μπορίσοφ για την τελευταία του τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν. 24 ώρες αργότερα υπέβαλε την παραίτησή του. Σε τελευταία ανάλυση μπορούμε να πούμε ότι ο Μπορίσοφ έφυγε λόγω της αποτυχίας του σχεδίου «Μπέλενε».

Πράγμα που δεν αλλάζει το γεγονός ότι η Βουλγαρία παραμένει σφιγμένη γερά στην ρωσική ενεργειακή αγκαλιά. Βέβαια, αυτό δεν μπορεί να το εξηγήσει κανείς στον κόσμο που έχει βγει στους δρόμους και τις πλατείες γιατί θέλει να πληρώνει λιγότερο για το ηλεκτρικό ρεύμα. Τώρα οι άνθρωποι αυτοί δεν θέλουν καν να ακούσουν πως όταν το Κρεμλίνο έχει σφίξει το λαιμό της Βουλγαρίας (με τη βοήθεια μάλιστα περίπου είκοσι ισχυρών προσώπων στη χώρα) αυτό δεν μπορεί να συμβεί.  Ούτε τώρα, ούτε επί της επόμενης κυβέρνησης. Διότι η τύχη της θα εξαρτάται πάλι από το ίδιο πράγμα – τι θα κάνουμε με το «Μπέλενε».