Ο Ραντοστίν Στόιτσεφ, προπονητής της ομάδας βόλεϊ Trento, φωτογραφία: FIVB
Χρήματα, πολιτική του κράτους, σχολές, επαγγελματίες ή αυτοσυνείδηση. Τι λείπει για να μπορεί η Βουλγαρία να παινεύεται με καλούς προπονητές στα ομαδικά αθλήματα; Η κρίση σε αυτό τον τομέα είναι φανερή. Στο ποδόσφαιρο, στο βόλεϊ και στο μπάσκετ οι ποιοτικοί προπονητές δεν είνα πάνω από δέκα, ενώ μερικοί αυτή τη στιγμή δεν έχουν δουλειά.
Η εικόνα γίνεται σαφής, αφού κοιτάξει κανείς τι συμβαίνει στις ομάδες ποδοσφαίρου της CSKA και Levski. Οι δύο μεγαλύτερες βουλγαρικές ομάδες διευθύνονται από τους Ανταλμπέρτ Ζαφίροφ και Γκεόργκι Ιβανόφ-Γκόνζο, οι οποίοι δεν έχουν την απαραίτητη προκαταρκτική άδεια. Στο μπάσκετ η πιο πετυχημένη ομάδα την τελευταία δεκαετία – Lukoil Akademik παίρνει τον τίτλο κάθε χρόνο με διαφορετικό προπονητή, πιο συχνά ξένο.
Και το βόλεϊ δεν αποτελεί εξαίρεση, κι όμως είναι το μοναδικό άθλημα που έδωσε έναν από τους καλύτερους προπονητές στον κόσμο – τον Ραντοστίν Στόιτσεφ. Μέσα σε τρία μόλις χρόνια ο ίδιος ανέπτυξε το σχέδιό του Trento, κέρδισε τον τίτλο και το Κύπελλο της Ιταλίας, κι έγινε ευρωπαϊκός και παγκόσμιος πρωταθλητής. Κατά τη γνώνη του στη βάση της επιτυχίας βρίσκονται τα προσωπικά προσόντα.
"Όποιος θέλει, μπορεί να γίνει καλός προπονητής. Ανεξάρτητα από την πείρα και τις γνώσεις. Τα προσόντα-κλειδί είναι η αυτοσυνείδηση και η αυτοεκτίμηση", λέει ο Στόιτσεφ. Ο προπονητής της Trento είναι βέβαιος ότι σε κάθε επάγγελμα το πιο σημαντικό πράγμα είναι η εσωτερική επιθυμία ανάπτυξης.
Ο Ραντοστίν Στόιτσεφ λέει ότι έρχονται προπονητές απ’ όλο τον κόσμο για να δουν πώς διεξάγει τις προπονήσεις του. "Είναι μια συνηθισμένη πρακτική στην Ιταλία. Σε μένα έχουν έρθει οι Ανδρέα Τζένι και Λορέντσο Μπερναρντί. Κάλεσα και τον Χούλιο Βελάσκο ο οποίος αποτελεί ιστορικό παράγοντα στην ανάπτυξη του βόλεϊ με τις καινοτομίες του. Ο ίδιος μπορεί πολύ καλά να διατυπώσει τη γνώμη του και τα προβλήματα. Εδώ έχουν έρθει προπονητές από την Γαλλία και την Αργεντινή. Απλώς τηλεφωνούν κι έρχονται. Στην Ιταλία δεν είναι ντροπή να ζητήσεις τη γνώμη ενός συναδέλφου", πρόσθεσε ο Ραντοστίν Στόιτσεφ. Από τους Βούλαγρους προπονητές μέχρι τώρα έχει έρθει μόνο ο πρώην βολεϊμπολίστας της Levski Γκεόργκι Πετρόφ
.Ο ίδιος εξηγεί ότι στον σύγχρονο κόσμο των αναπτυγμένων τεχνολογιών και επικοινωνιών, κανείς δεν μπορεί να δικαιολογείται με την έλλειψη γνώσεων. Παρόμοια είναι και η άποψη του Ασπαρούχ Νικοντίμοφ, ενός από τους πιο διακεκριμένους Βούλγαρους προπονητές στο παρελθόν. "Μόνος μου έψαχνα πληροφορίες για το πώς εργάζονται στον κόσμο, παρ’ όλο που εκείνη την εποχή ήταν πολύ δύσκολο", δήλωσε ο πρώην προπονητής της CSKA, με τον οποίο οι «κόκκινοι» έφτασαν στον ημιτελικό για το Κύπελλο των Ευρωπαίων Πρωταθλητών το 1981/82.
"Η προετοιμασία των προπονητών σήμερα δεν είναι καλή. Δεν περνούν σταδιακά από το επάγγελμα του προπονητή. Πρέπει να έχουν ιδέα για τη δουλειά στην παιδική σχολή. Ο καθένας θέλει να πάει στα μεγάλα χρήματα, χρειάζεται όμως πρακτική. Στην Ιταλία οι προπονητές περνούν από εξάμηνη εκπαίδευση κάμποσες φορές. Δεν μπορεί ο Μαλντίνι να βγάλει τη στολή της Milan και να γίνει προπονητής."
Στην ιστοσελίδα της Βουλγαρικής Σχολής Προπονητών Ποδοσφαίρου υπάρχει ένας κατάλογος 103 ατόμων, που έχουν την υψηλότερη προκαταρκτική άδεια με την οποία μπορούν να διευθύνουν ομάδες της Α’ Εθνικής κατηγορίας. Μεγάλο μέρος των ονομάτων είναι τελείως άγνωστα.
Σύμφωνα με τον Νικοντίμοφ μερικοί από αυτούς έχουν πληρώσει κάτω από το τραπέζι για να πάρουν την άδειά τους. "Άλλοι πάλι διευθύνουν ομάδες της Α’ Εθνικής κατηγορίας χρησιμοποιώντας ξένη άδεια, χωρίς να έχουν δικαίωμα οι ίδιοι να είναι προπονητές. Εδώ έρχονται και πολλοί ξένοι, οι ιδιοκτήτες των ομίλων μονάχα σπαταλούν τα λεφτά τους."
Τα παραδείγματα δείχνουν ότι οι ξένοι δύσκολα επιβάλλονται. Άλλοι δεν έχουν τα απαραίτητα προσόντα για να διευθύνουν ομάδες, άλλοι πάλι έχουν, αλλά γρήγορα απογοητεύονται από την κατάσταση στη Βουλγαρία. Γι’ αυτό οι ομάδες προτιμούν να στηρίζονται σε Βούλγαρους ειδικούς.
Ένας από τους νέους προπονητές ποδοσφαίρου είναι ο Αλεξάνδαρ Στάνκοφ ο οποίος, όπως και ο Στόιτσεφ, ισχυρίζεται ότι ο καθένας πρέπει να επενδύει μόνος του στην ανάπτυξή του.
Ο ίδιος έχει πάει για εξάσκηση στη Milan, Bayern και Porto. Εξήγησε ότι σε κάθε συμβόλαιο που υπογράφει επιμένει να υπάρχει όρος σύμφωνα με τον οποίο ο όμιλος πρέπει να του εξασφαλίσει εξάσκηση σε κάποια μεγάλη ευρωπαϊκή ομάδα. "Οι πολύ έξυπνοι άνθρωποι δεν βρίσκουν επαγγελματική αποκατάσταση στο ποδόσφαιρο. Είμαι άνθρωπος με αρχές και δεν βρίσκω κατανόηση. Οι ιδιοκτήτες των ομάδων πολύ συχνά ανακατεύονται στη δουλειά των προπονητών", είπε ο Αλεξάνδαρ Στάνκοφ.
Το άλλο μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη ποιοτικής εκπαίδευσης. "Έχω περάσει από όλα τα επίπεδα της σχολής ποδοσφαίρου στη Βουλγαρία και δεν απέκτησα σχεδόν καθόλου γνώσεις", πρόσθεσε ο Στάνκοφ. Σχετικά με αυτό ο Ραντοστίν Στόιτσεφ διευκρίνισε ότι η δουλειά του καλού προπονητή δεν είναι απλώς στο να τοποθετεί τους παίκτες του στο γήπεδο: "Είναι πολύ σημαντικό ο ειδικός να είναι πολύ καλά προετοιμασμένος, να ξέρει τι χρειάζεται για την αποκατάσταση των αθλητών, τη διατροφή τους, και να είναι καλός ψυχολόγος."
Η εξάσκηση στο εξωτερικό είναι ένας από τους τρόπους απόκτησης πείρας και γνώσεων. Δεν είναι όμως πολλοί οι Βούλγαροι προπονητές οι οποίοι πάνε να μάθουν κάτι από τους μεγάλους ειδικούς. Ο προπονητής της Εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου Στανιμίρ Στοΐλοφ πήγε για λίγο στη Βαρκελόνη στα τέλη του προηγούμενου έτους, ύστερα ο βοηθός του προπονητή της Slavia Ασέν Μπουκάρεφ πήγε στην Manchester όπου παρακολούθησε προπονήσεις της πρωταθλήτριας Manchester United.
"Οι προπονητές πάνε για μια εβδομάδα και παρακολουθούν ελαφριές προπονήσεις από τις οποίες δεν έχουν τι να πάρουν. Οι ιδιοκτήτες των ομάδων πρέπει να δίνουν από 20-30 χιλιάδες ευρώ και να τους στέλνουν για εξάσκηση για 3 έως 6 μήνες", σχολίασε ο Νικοντίμοφ.
Ο αθλητικός διευθυντής του ομίλου Lukoil Σάσο Βεζένκοφ θεωρεί ότι το πρόβλημα με τους προπονητές είναι πολύπλευρο. "Για τους προπονητές κρίνουν από τις επιτυχίες. Τώρα δεν διαθέτουμε καλούς ειδικούς. Οι σποραδικές νίκες δεν σημαίνουν ότι είσαι προπονητής.
Οι Ομοσπονδίες βόλεϊ και μπάσκετ δουλεύουν στην σωστή κατεύθυνση. Διοργανώνονται διάφορα σεμινάρια, αλλά οι Βούλγαροι προπονητές νομίζουν ότι ξέρουν τα πάντα", δήλωσε ο Βεζένκοφ. Απαντώντας στην ερώτηση γιατί ο προπονητής της Lukoil Neftohimik Σεβερίν Ντιμιτρόφ δεν έχει πάει για εξάσκηση στο Trento, ο Βεζένκοφ εξήγησε ότι "ο Σεβερίν δεν το ζήτησε. Αν το κάνει, θα τον στείλουμε".
Έτσι ο κύκλος κλείνει. Φαίνεται πως ένα μεγάλο μέρος των Βούλγαρων προπονητών απλώς δεν δείχνουν ενδιαφέρον για την προσωπική τους ανάπτυξη. Οι ιδιοκτήτες επίσης δεν ενδιαφέρονται να επενδύουν σε αυτή την κατεύθυνση στέλνοντας τους προπονητές τους σε σεμινάρια και εξάσκηση.
Αντ’ αυτού όμως παίρνουν υψηλόμισθους ξένους, οι οποίοι είτε δεν ξέρουν περισσότερα από τους Βούλγαρους, είτε έχουν προσόντα, ακριβώς γι’ αυτό όμως γρήγορα ανακαλύπτουν τα προβλήματα και φεύγουν.
Πηγή: dnevnik.bg