Galery

1

Δημοσιεύουμε την ανάλυση του Ινστιτούτου Οικονομίας της Αγοράς.
Η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού της Βουλγαρίας (ΕΠΑ) απαγόρεψε την Uber. Αυτή η είδηση ​​προκάλεσε κύμα σχολίων, ενώ οι συζητήσεις που ακολούθησαν ανακάλυψαν πολλές από τις αδυναμίες της δημόσιας συζήτησης στη χώρα - οι πιο σημαντικές από αυτές είναι ο οικονομικός αναλφαβητισμός και η χρήση επιχειρημάτων που είναι άσχετα με το θέμα. Στην πραγματικότητα, ακόμη και η δημοσίευση της είδησης και οι πρώτες αντιδράσεις ήταν αινιγματικές - οι άνθρωποι πίστευαν πραγματικά ότι η ΕΠΑ έχει κλείσει την Uber και η υπηρεσία δεν είναι πλέον στην αγορά. Μέσα στις επόμενες μέρες ακούστηκαν σχόλια όπως «αυτοί ακόμα λειτουργούν». Όσο και να μιλάμε για ελεύθερη αγορά, φαίνεται ότι στο μυαλό της μάζας των ανθρώπων στη Βουλγαρία είναι απολύτως πιθανό το κράτος, στο πρόσωπο κάποιας σκοταδιστικής Επιτροπής, μέσα σε μια μέρα να διακόψει τη δραστηριότητα μιας εταιρείας. Λοιπόν, δεν μπορεί.

Η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού είναι εγγενώς όργανο με δύο όψεις. Από τη μία πλευρά η Επιτροπή ενεργεί μέσω μη εξουσιοδοτημένης δραστηριότητάς της, εκδίδοντας γνωμοδοτήσεις σχετικά με διάφορες υποθέσεις και υπερασπίζοντας τον ανταγωνισμό - για παράδειγμα, με τη σύσταση να αφαιρεθούν οι κανονισμοί των ελευθέρων επαγγελμάτων ή να μην υπάρχει καθόλου ρύθμιση των τιμών των ταξί. Ναι, στη συζήτηση σχετικά με την εισαγωγή των ανώτατων τιμών των ταξί, η ΕΠΑ εξέδωσε γνώμη εναντίον αυτής της ιδέας, η οποία «απομακρύνει τις σημαντικότερες παραμέτρους της ανταγωνιστικής διαδικασίας». Από την άλλη πλευρά, η Επιτροπή επιβάλλει κυρώσεις, δηλαδή τιμωρεί ορισμένες επιχειρήσεις, βάση σε  ασαφή κείμενα του νόμου περί Προστασίας του Ανταγωνισμού, τα οποία συχνά εξισώνουν τους «καλούς» με τους «αθέμιτους». Για παράδειγμα, η προσέλκυση πελατών από έναν ανταγωνιστή ορίζεται ως αθέμιτη πρακτική.

Στον αγώνα της εναντίον του «αθέμιτου» ανταγωνισμού η Επιτροπή στην πραγματικότητα επιβάλλει κυρώσεις. Η Επιτροπή μπορεί να διατάξει την εκκαθάριση μιας παράβασης, αλλά αυτό είναι περισσότερο σύσταση και όχι τόσο αποτελεσματικός μηχανισμός για τον τερματισμό μιας δραστηριότητας. Στην έκθεση των επιχειρημάτων της Επιτροπής σχετικά με την Uber, και την απόφαση του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου τονίζεται ότι η άμεση εκτέλεση «οδηγεί στην αναστολή της δραστηριότητας της εταιρείας» αλλά το ερώτημα είναι αν υπάρχει μηχανισμός για την άμεση αναγκαστική εφαρμογή αυτής της εκτέλεσης. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν πολλές υποθέσεις εταιρειών που τιμωρούνται από την Επιτροπή για «αθέμιτες πρακτικές» - για παράδειγμα, στην οργάνωση παιχνιδιών με μεγάλα δώρα, χωρίς αυτό να οδηγήσει αυτόματα στον τερματισμό της πρακτικής. Το τμήμα του νόμου που αφορά τον αθέμιτο ανταγωνισμό, με όλη την ασάφειά του, χρησιμοποιείται περισσότερα για επιβολή προστίμων στις μεγάλες επιχειρήσεις παρά για την πραγματική προστασία του ανταγωνισμού.

Οι σχετικές συζητήσεις στην κοινωνία «υπέρ» ή «κατά» των δραστηριοτήτων της Uber πολύ γρήγορα επικεντρώθηκαν στις λεπτομέρειες και έφυγαν από το κύριο θέμα. Εδώ δεν πρόκειται για αντιπαράθεση των ταξί και της υπηρεσίας «Uber» με βάση τα διάφορα κριτήρια - τιμή, άνεση, ασφάλεια, χρόνος άφιξης κ.τ.λ. Επιχείρημα όπως «δεν είμαι ευχαριστημένος, να την απαγορέψουν» είναι εντελώς αστήρικτο. Είναι σαφές ότι η Uber προσφέρει μια υπηρεσία η οποία αναζητείται - ακόμη και στην έκθεση της εταιρείας ταξί που προκάλεσε την έρευνα της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού εξηγείται εκτενώς πόσο επιτυχής είναι η συγκεκριμένη υπηρεσία και κερδίζει όλο και περισσότερους πελάτες. Μπορούμε να συζητήσουμε μέρες ολόκληρες για το αν αυτό είναι αποτέλεσμα της αυτόματης πληρωμής, της τιμής ή απλώς επειδή είναι της μόδας, αλλά είναι άσχετο με το θέμα. Το ερώτημα δεν είναι αν μας αρέσει το ένα ή το άλλο - αυτή είναι η επιλογή των καταναλωτών, αλλά αν το κράτος μπορεί να τερματίσει βίαια μια υπηρεσία την οποία όλο και μεγαλύτερη ομάδα ανθρώπων χρησιμοποιεί.

Η υπηρεσία της Uber είναι κλασικό παράδειγμα όχι για αθέμιτο ανταγωνισμό, αλλά για τους αφερέγγυους κανονισμούς του κράτους, οι οποίοι γίνονται κομμάτια όταν εμφανιστεί κάτι καινούριο. Τελικά μιλάμε για πλήρως συνειδητή και εκούσια επιλογή ανθρώπων να συνεννοηθούν μεταξύ τους. Σε αυτή τη συναλλαγή το κράτος ή η διοίκηση δεν παίζουν ρόλο – στην ουσία, αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα των πολιτικών. Η οικονομική δύναμη των πολιτικών δεν είναι απλό αποτέλεσμα των εκλογών, αλλά εκδηλώνεται με ακρίβεια στους μηχανισμούς παρέμβασης σε κάθε είδος αγοράς και σε κάθε διαπραγμάτευση. Ο κανονισμός - για παράδειγμα, η έγκριση ή αδειοδότηση είναι ακριβώς ένα τέτοιο εργαλείο. Η καινοτομία που πηγαίνει πέρα ​​από την παραδοσιακή ρύθμιση είναι τρομερή είδηση ​​για κάθε γραφειοκράτη. Στην πραγματικότητα, οι διαφωνίες για την Uber δεν είναι «υπέρ» ή «κατά» του κοινού ταξιδιού, αλλά «υπέρ» ή «κατά» της κρατικής παρέμβασης σε κάθε ανθρώπινη σχέση.