φωτογραφίες: www.bnr.bg, www.mediapool.bg, www.presa.bg
«Υπάρχουν επέτειοι που τιμάμε με περηφάνια, υπάρχουν γεγονότα στην πλούσια ιστορία της χώρας μας, που τρέφουν το αυτοπεποίθησή μας. Όμως υπάρχουν και γεγονότα που δεν πρέπει να ξεχαστούν. Υπάρχουν γεγονότα που πρέπει να μεταδίδονται από γενιά σε γενιά, για να μην επαναληφθούν», τόνισε ο Πρόεδρος Ρόσεν Πλεβνελίεφ σήμερα κατά τη διάρκεια της τελετής για την Ημέρα υπέρ της μνήμης των θυμάτων του κομμουνισμού μπροστά από το Μνημείο των θυμάτων του κομμουνισμού στο πάρκο δίπλα στο Εθνικό Μέγαρο Πολιτισμού.
Η ημέρα αυτή τιμάται για τέταρτη συνεχή χρονιά. Η απόφαση ελήφθη το 2011 από την κυβέρνηση του Μπόικο Μπορίσοφ, η οποία δέχτηκε την πρόταση των δύο πρώην προέδρων – του Ζέλιου Ζέλεφ (1990 – 1997) και του Πέταρ Στογιάνοφ (1997 – 2002).
Την ημερομηνία αυτή το 1945 το Λαϊκό Δικαστήριο πραγματοποίησε την πιο μαζική στην ιστορία του Τρίτου βουλγαρικού κράτους καταδίκη πολιτικών προσώπων. Καταδικάστηκαν σε θάνατο 67 μέλη της 25ης Εθνικής Συνέλευσης, τα μέλη των τριών κυβερνήσεων για την περίοδο από τον Ιανουάριο 1941 έως τις 3 Σεπτέμβρη του 1944, συμπεριλαμβανομένων των πρωθυπουργών Μπόγκνταν Φίλοφ, Ντόμπρι Μποζίλοφ και Ιβάν Μπαγκριάνοφ.
Καταδικάστηκαν σε θάνατο και οι τρεις αντιβασιλείς του ανηλίκου βασιλιά Συμεών – ο Μπόγκνταν Φίλοφ, ο πρίγκιπας Κύριλ Πρεσλάβσκι (αδελφός του βασιλιά Μπορίς), ο καθηγητής Νικόλα Μίχοφ, εννέα γραμματείς στο παλάτι, εκδότες εφημερίδων και αρθρογράφοι, 47 στρατηγοί και συνταγματάρχες. Οι υπόλοιποι υπουργοί και βουλευτές έλαβαν διάφορες ποινές φυλάκισης.
Επεβίωσε μόνο ένας πρωθυπουργός – ο Κωνσταντίν Μουράβιεφ, και η κυβέρνησή του η οποία κυβέρνησε τη χώρα από τις 3 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου. Ο Μουράβιεφ καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά και απελευθερώθηκε από τη φυλακή το 1961.
"Ας θυμηθούμε αυτή την ιστορική ντροπή, ας μην παρασυρθεί από τη χειραγωγική ανάγνωση της ιστορίας. Η αλήθεια μας φέρνει κοντά, η χειραγωγική αλήθεια μας χωρίζει", δήλωσε στη σημερινή ομιλία του ο αρχηγός του κράτους.
Ο Πλεβνελίεφ επέμεινε σε μια σαφή ένδειξη του βουλγαρικού 20ού αιώνα – των αποπειρών δολοφονιών, του φασισμού, του ολοκληρωτισμού και της μετάβασης.
"Η 1η Φεβρουαρίου είναι Ημέρα ευγνωμοσύνης και τιμής για τα θύματα του κομμουνισμού. Γι' αυτούς, θα πρέπει να βάλουμε το κομμουνιστικό καθεστώς εκεί που ανήκει – στα μουσεία και τα ιστορικά βιβλία", τόνισε ο Πρόεδρος. Και συμπλήρωσε ότι πρέπει να επισημάνουμε την αλήθεια και να κλείσουμε τη σελίδα. Σε αυτό οφείλεται η πρωτοβουλία του να ιδρυθεί ένα Μουσείο του βουλγαρικού 20ού αιώνα, το οποίο να δείχνει το φασισμό, τη βιαία αλλαγή των ονομάτων των Βούλγαρων μουσουλμάνων, τη μετάβαση από τον κομμουνισμό στη δημοκρατία.
Ο πρώην Πρόεδρος Πέταρ Στογιάνοφ δήλωσε πως «η κυνική έκδοση του βουλγαρικού καπιταλισμού», οφείλεται στην έλλειψη ανάγνωσης του παρελθόντος. «Ο κομμουνισμός για πρώτη φορά στην ιστορία μας έστρεψε μια ομάδα της βουλγαρικής κοινωνίας έναντι μιας άλλης ομάδας της κοινωνίας», δήλωσε ο Στογιάνοφ, προσθέτοντας ότι είναι καιρός για τους νέους να μάθουν την αλήθεια για τα 45 χρόνια του ολοκληρωτισμού. Σύμφωνα με τον ίδιο, στη βουλγαρική κοινωνία λείπει όχι τόσο το υψηλό βιοτικό επίπεδο, όσο το πνεύμα, η θέληση για ζωή και η πίστη.
Τα θύματα του κομμουνισμού τίμησαν ο πρώην πρωθυπουργός Φίλιπ Ντιμιτρόφ, ο υπουργός Άμυνας Νικολάι Νέντσεφ, η δήμαρχος της Σόφια Γιορντάνκα Φανδάκοβα, πολιτικοί και πολίτες.
Οι παρευρισκόμενοι κράτησαν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη εκείνων που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των χρόνων του κομμουνισμού, και στη μνήμη του πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου Προέδρου Ζέλιου Ζέλεφ.
Οι άνθρωποι κρατούσαν πανό όπου έγραφε «Ποτέ ξανά 9 Σεπτέμβρη!».