Φωτογραφίες: http://archaeologyinbulgaria.com/
Η Μεγάλη Βασιλική στο Πλόβντιβ πρόκειται να αποκατασταθεί. Η αποκατάσταση και η έκθεση των ψηφιδωτών θα χρηματοδοτηθεί από το Ίδρυμα «Αμερική για τη Βουλγαρία» με περίπου 5 εκατ. λέβα (περίπου 2.5 εκατ. ευρώ). Οι αρχαιολόγοι έχουν ήδη ξεκινήσει την βαθμιαία αποκάλυψη των ψηφιδωτών.
Πριν από 33 χρόνια στο κέντρο του Πλόβτνιβ κατά τις εκσκαφές για την κατασκευή υπόγειας διάβασης ανακαλύφθηκαν τα ερείπια παλαιοχριστιανικής εκκλησίας του 5-6ου αιώνα. Οι διαστάσεις του κτιρίου δείχνουν πως πιθανότατα πρόκειται για επισκοπικό καθεδρικό ναό – το μήκος είναι πάνω από 86 μέτρα, ενώ το πλάτος – περίπου 40 μέτρα.
Τα ψηφιδωτά που ανακαλύφθηκαν τότε δεν συντηρήθηκαν όπως θα έπρεπε, παρά τις υποσχέσεις, και επί χρόνια το μέρος γέμιζε βλάστηση – χόρτα και θάμνους, ακόμη και μικρά δέντρα.
Αυτή την εβδομάδα λοιπόν ξεκινάει η αποκατάσταση του χώρου, ενώ σε δύο χρόνια στο σημείο αυτό – ανάμεσα στις λεωφόρους Knyaginya Maria-Louiza και Tsar Boris III Obedinitel, δίπλα στην Καθολική εκκλησία, θα κατασκευαστεί ένα διώροφο κτίριο που θα φιλοξενήσει τα μοναδικά ψηφιδωτά.
Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν δύο στάδια οικοδόμησης – η Μεγάλη Βασιλική χτίστηκε στις αρχές του 5ου αιώνα πάνω σε ένα παλαιότερο κτίριο με τις ίδιες περίπου διαστάσεις, και πιθανότατα με τις ίδιες λειτουργίες. Υπήρχε μέχρι τον 7ο αιώνα, είναι τρίκλιτη με αψίδα στην ανατολική άκρη του κεντρικού κλίτους. Τα τρία κλίτη χωρίζονται από 14 κίονες στήριξης. Το κτίριο ερευνήθηκε μέχρι το επίπεδο των ψηφιδωτών δαπέδων που έχουν σωθεί, ενώ το τμήμα που δεν έχει μελετηθεί βρίσκεται σε βάθος 3,5 μέτρων κάτω από το δρόμο. Ένα μέρος του καταλήγει κάτω από την Καθολική εκκλησία δίπλα. Τα δάπεδα όλων των χώρων που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής είναι καλυμμένα με μοναδικά πολύχρωμα ψηφιδωτά συνολικής επιφάνειας 700 τ.μ.
Επικρατούν τα χαρακτηριστικά για τα μέσα του 5ου αιώνα γεωμετρικά μοτίβα και απεικονίσεις πουλιών, που έχει σχέση με την χρονολόγηση του κτιρίου, υπάρχουν όμως και άλλα που είναι χαρακτηριστικά για μια περίοδο αργότερα.
Το 2002 το οικόπεδο όπου βρίσκεται η Μεγάλη Βασιλική πωλήθηκε από το Δήμο σε μια ιδιωτική εταιρεία, μετά από μια 7χρονη δικαστική μάχη όμως η επόμενη διοίκηση κατάφερε να το επιστρέψει πίσω στον Δήμο και στο κράτος.