Η βουλγαρική πρόταση "Το λαϊκό έθιμο Surοva/Surva της περιοχής Πέρνικ" εγγράφτηκε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Αυτό έγινε χθες κατά την συνεδρίαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά η οποία διοργάνωσε την 10η συνεδρίασή της στην πρωτεύουσα της Ναμίμπια – Βίντχουκ, ανακοίνωσαν από το υπουργείο Πολιτισμού.
Από το 2009 η βουλγαρική πόλη Πέρνικ είναι ευρωπαϊκή πρωτεύουσα των παιχνιδιών μεταμφίεσης. Η πρόταση για την εγγραφή του εθίμου ”Surva” στον κατάλογο της UNESCO ετοιμάστηκε το 2012 και υποβλήθηκε με επιστολή του υπουργού Πολιτισμού Βεζντί Ρασίντοφ. Τον σχετικό φάκελο ετοίμασαν οι επιστήμονες από το Ινστιτούτο Εθνολογίας και Λαογραφίας με Εθνογραφικό Μουσείο της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών – Δρ. Ιγκλίκα Μίσκοβα και αναπλ. καθηγήτρια Δρ. Βάνια Ματέεβα, με την συμμετοχή των ειδικών από το Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο της πόλης Πέρνικ.
Από το υπουργείο Πολιτισμού υπενθυμίζουν ότι τον Ιανουάριο ο Βεζντί Ρασίντοφ είχε αναγγείλει πως αναμένεται μέχρι το τέλος του έτους το συγκεκριμένο έθιμο να συμπεριληφθεί στον κατάλογο της UNESCO, και πρόσθεσε ότι το υπουργείο Πολιτισμού πάντα υποστηρίζει την διατήρηση και την προώθηση των βουλγαρικών παραδόσεων.
Έτσι μετά από τις Γιαγιάδες της Μπίστριτσα, τα Αναστενάρια και τα χειροποίητα χαλιά από το χωριό Τσίπροβτσι, η Βουλγαρία καταχώρισε άλλο ένα στοιχείο του πολιτισμού της στον κατάλογο.
Η Γενική Διευθύντρια της UNESCO Ιρίνα Μπόκοβα συνεχάρη τους κατοίκους της πόλης Πέρνικ για την εγγραφή του εθίμου, ανακοίνωσε σε ειδική συνέντευξη Τύπου η δήμαρχος της πόλης Βιάρα Τσερόβσκα.
Το πιστοποιητικό θα επιδοθεί επίσημα στους κατοίκους της πόλης στις 29 Ιανουαρίου από την Ιρίνα Μπόκοβα, ανακοίνωσε η αναπληρώτρια δήμαρχος Σεβντελίνα Κοβάτσεβα. Τότε θα ξεκινήσει και το 25ο Διεθνές Φεστιβάλ των παιχνιδιών μεταμφίεσης στο Πέρνικ και θα εορταστούν τα 50 χρόνια από την πρώτη έκδοσή του.
"Ο κατάλογος Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO είναι το υψηλότερο σημείο αναγνώρισης το οποίο θα μπορούσαμε να επιδιώκουμε", πρόσθεσε η Σεβντελίνα Κοβάτσεβα.
Το λαϊκό έθιμο ”Surva” περιλάμβάνει παραδοσιακά παιχνίδια μεταμφίεσης και τις σχετικές τελετουργίες και αποτελεί ζωντανή πρακτική σε αρκετά χωριά και πόλεις του Νομού Πέρνικ.
"Τριάντα χωριά και πόλεις στην περιοχή του Πέρνικ, 3.600 ατομικοί φορείς αυτού του λαϊκού εθίμου έχουν κάθε δικαίωμα να νιώθουν περήφανοι και να έχουν ένα πρόσθετο κίνητρο να παρουσιάζονται όλο και καλύτερα", σχολίασε με τη σειρά του ο Σλάβτσο Τσάνεφ, ειδικός στο τμήμα Πολιτισμού του Δήμου.
Το έθιμο ”Surva” αναπαριστάνεται τη νύχτα 13 προς 14 Ιανουαρίου. Σύμφωνα με την παράδοση, οι οικογένειες μαζεύονται από όλη τη χώρα την νύχτα πριν από την ημέρα του Αγίου Βασιλείου (με βάση το παλαιό ημερολόγιο) που ήταν η μεγαλύτερη γιορτή του χειμώνα στην περιοχή. Στην κεντρική πλατεία του κάθε χωριού ανάβεται τελετουργική φωτιά, οι μεταμφιεσμένοι άντρες χορεύουν γύρω από αυτήν κηρύσσοντας με εκκωφαντικό θόρυβο την νίκη του καλόυ εναντίον του κακού.
Όλη τη νύχτα τα σπίτια παραμένουν ανοιχτά για επισκέπτες και τα τραπέζια είναι γεμάτα. Οι survakari – άντρες ντυμένοι με γούνες ή κοστούμια από πολύχρωμα κομμάτια υφάσματος, με τις βαριές ζώνες με τσοπάνικα κουδούνια στη μέση, και με τις ανατριχιαστικές μάσκες, γυρίζουν από σπίτι σε σπίτι για να διώξουν το κακό και να ευλογήσουν τους νοικοκύρηδες να έχουν υγεία και ευημερία. Οι σπιτονοικοκύρηδες τούς υποδέχονται με πλούσια τραπέζια και παραδοσιακά φαγητά. Σύμφωνα με την παράδοση στο τραπέζι πρέπει να υπάρχουν όσπρια, χοιρινά ποδαράκια, στριφτή τυρόπιτα και καρβέλι. Οπωσδήποτε πρέπει να έχει κρασί και ζεστό ρακί.
Τα τελευταία χρόνια μαζί με τους άντρες όλο και συχνότερα μεταμφιέζονται και γυναίκες και κοπέλες. Στις ομάδες συμμετέχουν δύο ή τρεις γενιές – δίπλα ο ένας στον άλλο τα κουδούνια χτυπούν παππούδες, μπαμπάδες και εγγόνια.