Το Μοναστήρι καταστράφηκε και αποκαταστάθηκε πολλές φορές ανά τους αιώνες, ενώ την εποχή της βουλγαρικής Αναγέννησης τον 19ο αιώνα απέκτησε την σημερινή του όψη
Ένα από τα πιο δημοφιλή σύμβολα της Βουλγαρίας είναι το Μοναστήρι της Ρίλα που βρίσκεται στα όρη Ρίλα. Το μοναστήρι ιδρύθηκε το πρώτο μισό του 10ου αώνα από τον πρώτο Βούλγαρο εριμήτη τον Άγιο Ιωάννη της Ρίλα, ο οποίος εγκαταστάθηκε εκείνη την εποχή στην περιοχή και αφιέρωσε τη ζωή του στην νηστεία, την προσευχή και την απομόνωση. Μέσα στους αιώνες το Μοναστήρι της Ρίλα υπήρξε το πνευματικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό κέντρο της Βουλγαρίας. Στη διάρκεια της βυζαντινής κυριαρχίας στη Βουλγαρία η μοναστική αδελφότητα μετέτρεψε τη Μονή σε στήριγμα της βουλγαρικής εθνικής συνείδησης, ενώ μετά την αποκατάσταση του Δεύτερου Βουλγαρικού Κράτους τα λείψανα του Αγίου έγιναν το σημαντικότερο ιερό για το βουλγαρικό λαό. Αυτή τη στιγμή το Μοναστήρι της Ρίλα έχει μοναστικό καθεστώς και είναι αυτόνομη Μονή στα πλαίσια της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Εκεί φυλάσσονται μερικά από τα παλιότερα και πιο πολύτιμα έργα του βουλγαρικού κλήρου, ενώ οι επισκέπτες μπορούν να δουν ένα μέρος από αυτά στο μουσείο της Μονής.