Galery

1

Τα έργα του μεγάλου Βούλγαρου ζωγράφου Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ-Μάιστορα (1882-1960) ακόμη και σήμερα είναι από τους πιο περιζήτητους και ακριβούς βουλγαρικούς πίνακες εντός και εκτός της Βουλγαρίας, συχνά όμως γίνονται αντικείμενο κλοπής και πλαστογράφησης. Οι ειδικοί θεωρούν ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης είναι πιο ασφαλές να αγοράσει κανείς ένα έργο του Μάιστορα απ’ ότι να καταθέσει τα χρήματά του στην τράπεζα ή να επενδύσει στο χρηματιστήριο.

Παρ’ όλα αυτά ακόμη και στις μέρες μας δεκάδες αριστουργήματα του «πλέον Βούλγαρου ζωγράφου», όπως τον χαρακτηρίζουν οι ειδικοί, αγνοούνται κάπου στον κόσμο, χωρίς να είναι γνωστό το θέμα πολλών από αυτά. Μια από τις αιτίες πιθανότατα είναι οι ανεπαρκείς προσπάθειες του βουλγαρικού κράτους και των θεσμών μέσα στα χρόνια, σχολιάζουν για το Βουλγαρικό Πρακτορείο Ειδήσεων γνώστες και ερευνητές της ζωής και του έργου του Μάιστορα. Και αυτό μάλιστα αποτελεί ανεπανόρθωτη απώλεια για τον βουλγαρικό πολιτισμό και για το βουλγαρικό έθνος γενικά, συμφωνούν οι εμπειρογνώμονες.

Πριν από 90 χρόνια (το 1924) ο Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ υπέγραψε μια συμφωνία με τον τότε πληρεξούσιο υπουργό των ΗΠΑ στην Τσεχία Τζον Κρέιν. Έναντι του ποσού των 40.000 λιρών Ιταλίας, ένα εύλογο ποσό την εποχή εκείνη, ο διαπρεπής Αμερικανός μαικήνας αγόρασε όλα τα μελλοντικά έργα που ο Μάιστορα θα ζωγράφιζε τα επόμενα 4 χρόνια (πάνω από 200 πίνακες), ανέφεραν σε μια συνέντευξη για το Βουλγαρικό Πρακτορείο Ειδήσεων από την Πινακοθήκη της πόλης Κιουστεντίλ (ο Μάιστορα γεννήθηκε σε ένα χωριό κοντά στην πόλη και μεγάλωσε στο Κιουστεντίλ).

Τα ίχνη των περισσότερων από τα έργα αυτά χάνονται μέσα στον χρόνο και τα σύνορα διαφόρων κρατών, τουλάχιστον ένα μέρος από αυτά όμως επεστράφη στη Βουλγαρία από την οικογένεια Κρέιν και αυτή τη στιγμή βρίκονται στην Εθνική Πινακοθήκη στη Σόφια και την Πινακοθήκη της πόλης Κιουστεντίλ, σχολιάζουν οι ειδικοί.

"Πιθανότατα υπάρχουν έργα του Μάιστορα που ακόμα αποτελούν ιδιοκτησία των κληρονόμων του Τζον Κρέιν, αλλά δεν υπάρχει ποιος να μας το πει. Μπορεί και να έχουν ήδη πωληθεί", λέει η Ανέλια Νικολάεβα από την Εθνική Πινακοθήκη.

Ήταν μια πολύ κακή συναλλαγή για τη Βουλγαρία, αλλά μια καλή ευκαιρία για τον Μάιστορα. "Η συναλλαγή είναι πολύ κακή, διότι τα έργα του Μάιστορα δεν μας ανήκουν, δεν βρίσκονται στη Βουλγαρία", σχολιάζει η Ζόγια Κρουτίλιν, ειδικός της τέχνης από τη Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών και κόρη της Ντόρα Παπρικόβα, ανιψιάς του Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ. "Από την άλλη όμως ακριβώς η συνεργασία αυτή έδωσε τη δυνατότητα στον Μάιστορα να δημιουργεί και να αναπτύσσεται", συνεχίζει η Ζόγια Κρουτίλιν. "Ο ζωγράφος ζούσε σε πολύ δύσκολους και ταραγμένους καιρούς, σε περίοδο κρίσης, έζησε δύο πολέμους. Κρίμα που έπρεπε να εμφανιστεί κάποιος από έξω, ένας ξένος, για να μπορέσει ο Μάιστορα να συνεχίσει να ζωγραφίζει", λέει η εγγονή του καλλιτέχνη.

"Από άποψη της ιστορίας της βουλγαρικής τέχνης η συμφωνία αυτή μας στερεί πολύτιμα δείγματα του πρώιμου και μοντερνιστικού έργου του Μάιστορα", επισημαίνει και η Ανέλια Νικολάεβα από την Εθνική Πινακοθήκη. "Από άποψη της ζωής του ζωγράφου όμως, ακριβώς χάρη στη συμφωνία αυτή με τον Κρέιν από το 1924 έως το 1928 ο Μάιστορα δεν αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες, μπορούσε να ζωγραφίζει ελεύθερα και να ταξιδεύει στην Ιταλία, την Κωνσταντινούπολη και τις ΗΠΑ. Αυτή ήταν η επιλογή του Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ και τότε, σε μια πολύ δύσκολη και φτωχή εποχή, ήταν μια πολύτιμη ευκαιρία, για να μπορεί να δημιουργεί τα έργα του", συμπληρώνει και η Ανέλια Νικολάεβα.

Γιατί όμως η οικογένεια Κρέιν ενδιαφέρεται για τον Μάιστορα; Στη συλλογή της αμερικανικής οικογένειας Κρέιν τα έργα του Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ στέκονται δίπλα στους πίνακες των Βρούμπελ, Ρέπιν, Βεριστσάγκιν, Ριόριχ, Μούχα. Ο Μάιστορα συναντήθηκε με τον μαικήνα Τζον Κρέιν το 1922, όταν συμμετείχε στην ετήσια έκθεση των ζωγράφων της Ρώμης στην Ιταλία. Ο συλλέκτης αγόρασε αμέσως όλες τις 30 μελανογραφίες του, ενώ δύο χρόνια αργότερα ο Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ έφυγε για τη Νέα Υόρκη. "Το 1928 λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετώπισε η οικογένεια Κρέιν, η συμφωνία λύθηκε με πρωτοβουλία του Κρέιν, επειδή πλέον δεν μπορούσαν να προσφέρουν την υποστήριξή τους", λέει η Ανέλια Νικολάεβα.