Το 39% των ανέργων εγγεγραμμένων στα γραφεία ανεύρεσης εργασίας στο τέλος του 2007 δεν βρήκαν εργασία μέχρι την αρχή του τρέχοντος έτους. Οι μισοί από αυτούς αρνήθηκαν υπηρεσίες όπως εκπαίδευση ή δεν δέχθηκαν τις ανοιχτές θέσεις εργασίας που τους προσφέρθηκαν. Άλλοι πάλι δεν ήθελαν να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε προγράμματα, ενώ το 54% καθόλου δεν αναζητούσαν εργασία. Αυτά τα στοιχεία έγιναν γνωστά από την ανάλυση του Εθνικού Στατιστικού Ινστιτούτου σχετικά με τα προβλήματα της απασχόλησης, η οποία παρουσιάστηκε από την πρόεδρο του Ινστιτούτου Μαριάνα Κότσεβα.
Το αντιπροσωπευτικό δείγμα έγινε με 1600 ανέργους από όλους τους νομούς της Βουλγαρίας. Η αρχική εγγραφή έγινε το τελευταίο τρίμηνο του 2007, ενώ τον Μάιο του 2010 έγινε η τελική επεξεργασία των στοιχείων με τα αποτελέσματα της παραπάνω περιόδου.
Το μικτό αποτέλεσμα της απασχόλησης, ή με άλλα λόγια τα άτομα που βρήκαν δουλειά, είναι 61%, ενώ οι 9 από κάθε δέκα ανέργους βρήκαν τη δουλειά μόνοι τους, με τη βοήθεια γνωστών, φίλων ή της οικογένειας. Πολύ μικρότερο είναι το ποσοστό όσων βρήκαν δουλειά με τη βοήθεια των γραφείων εργασίας. Τα 2/3 διατήρησαν τη δουλειά τους και το 2010, ενώ το 1/3 έχασαν τη δουλειά τους εξαιτίας της κρίσης (απολύσεις, περικοπές ή πτώχευση των εταιρειών-εργοδοτών). Οι επιτυχημένες θέσεις εργασίας είναι στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το 82% εκ των οποίων είναι ιδιωτικές εταιρείες. Οι εργαζόμενοι δουλεύουν με πλήρες ωράριο και με σύμβαση εργασίας.
Η ανάλυση δείχνει ότι η κρίση έπληξε περισσότερο τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Σχεδόν το 90% των ανέργων βρήκαν δουλειά τον πρώτο χρόνο μετά την εγγραφή στο γραφείο εργασίας. Οι μορφωμένοι άντρες ηλικίας μεταξύ 30-50 ετών βρίσκουν δουλειά πιο γρήγορα και μένουν στις πόλεις Σόφια, Βάρνα, Μπουργκάς και Πλόβντιβ. Τα συμπεράσματα της στατιστικής ανάλυσης ήταν ότι τα γραφεία εργασίας είναι αποτελεσματικά για τους ανέργους υψηλότερης μόρφωσης ηλικίας μεταξύ 30-50 ετών. Οι μονίμως άνεργοι στις περισσότερες περιπτώσεις είναι προέλευσης Ρομά, χαμηλής μόρφωσης, που επιδιώκουν το χαμηλό εισόδημα από τα επιδόματα που παρέχουν τα γραφεία εργασίας και άλλες δωρεάν υπηρεσίες.
Τα γραφεία εργασίας δεν παρέχουν επίκαιρες πληροφορίες για τις ανοιχτές θέσεις εργασίας, που αναγκάζει τους ανέργους στις περισσότερες περιπτώσεις να βρουν μόνοι τους εργασία. Η γνώμη των ερωτηθέντων είναι ότι πρέπει να διευρυνθεί ο κύκλος των εργοδοτών με τους οποίους συνεργάζονται τα γραφεία εργασίας, καθώς και να αναβαθμιστεί ο ρόλος των τεχνολογιών πληροφορικής στην δραστηριότητά τους.
„Πρέπει να δημιουργηθεί σχέση μεταξύ της κοινωνικής και της υγειονομικής πολιτικής, για να δοθούν επιπλέον κίνητρα στους μακροχρόνια ανέργους να ενεργοποιηθούν στην αγορά εργασίας,” δήλωσε η Μαριάνα Κότσεβα. Επιβεβαιώνοντας αυτή την άποψη η Έλκα Ντιμιτρόβα, επικεφαλής της Διεύθυνσης Πολιτικής στην αγορά εργασίας, πρόσθεσε ότι προφανώς πρέπει να εφαρμοστεί όχι μόνο η μέθοδος του καρότου, αλλά και η μέθοδος του ραβδιού, επειδή η ανάλυση δείχνει ότι σχεδόν το 40% των ανέργων την εξεταζόμενη περίοδο δεν ήθελαν να βρουν δουλειά.
Ο Τόντορ Κράστεφ, εκπρόσωπος του Υπουργείου Απασχόλησης, παρουσίασε το Πρόγραμμα της Κοινότητας “Πρόοδος για τη βελτίωση των υπηρεσιών απασχόλησης, για την επίτευξη καλύτερου αποτελέσματος στην αγορά εργασίας”. Η αποκέντρωση, καθώς και η δημιουργία one-stop-shop θα βοηθήσει την αποτελεσματικότητα της δραστηριότητας των γραφείων εργασίας. Η διαρθρωτική αλλαγή των γραφείων όμως, είναι πολύ ακριβή για την βουλγαρική κυβέρνηση. Το Υπουργείο Εργασίας θέλει να ακολουθεί τους ευρωπαϊκούς και τους διεθνείς στόχους, με την προσφορά «νέας εκκίνησης» μέχρι 4 μήνες μετά την εγγραφή στο γραφείο εργασίας, καθώς και νέων τρόπων κινητοποίησης των ομάδων των μακροχρόνια ανέργων.
Όσον αφορά την τεχνική βάση, ο Τόντορ Κράστεφ τόνισε ότι τα γραφεία εργασίας χρειάζονται εκσυγχρονισμό και πρότεινε να δημιουργηθούν ηλεκτρονικά γραφεία εργασίας, παρόμοια με άλλες ιδιωτικές ιστοσελίδες ανεύρεσης εργασίας.
Η ατομική προσέγγιση στην εργασία με τους ανέργους έχει κυρίαρχο ρόλο, για να μπορέσει ο κοινωνικός λειτουργός να καταρτίσει το προφίλ του ατόμου που αναζητά εργασία, και να μπορέσει το συντομότερο δυνατό να βρει την κατάλληλη για αυτόν θέση εργασίας, ολοκλήρωσε ο Τόντορ Κράστεφ.