Galery

3

2

1

Ιβάν Πετκόφ
Ποιες είναι οι δυνατότητες για κάθε βουλγαρική εμπορική εταιρεία, η οποία αντιμετωπίζει μια συρρικνωμένη αγορά και μειωμένη αγοραστικη ικανότητα, διεταιρικά χρέη, περίπλοκη τραπεζική και οικονομική κατάσταση και σκληρή μάχη επιβίωσης στον κλάδο;

Φαίνεται σαν ένα κινέζικο αίνιγμα που δεν μπορεί να λυθεί. Από εκείνα που νομίζει κανείς πως δεν υπάρχει τρόπος να βρεθεί λύση…

Η παγκόσμια οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση καθυστέρησε ένα αναδυόμενο στη Βουλγαρία φαινόμενο – το e-εμπόριο. Η ίδια κρίση όμως μπορεί να αποδειχθεί καταλύτης και μάλιστα στο πιο βραδυκίνητο και δύσκολο προς αλλαγή στοιχείο της αλυσίδας – τις επιχειρήσεις. Пριν την εμφάνιση της κρίσης τα στατιστικά στοιχεία έδειχναν πως υπάρχει αρκετά μεγάλη σύνδεση στο Ίντερνετ του πληθυσμού, αρκετά μεγάλη ποσότητα πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, υπηρεσίες με on-line πληρωμή, και παρ’ όλα αυτά οι ρυθμοί ανάπτυξης δεν ήταν εκείνοι που όλοι θέλαμε. Έλεγαν πως οι άνθρωποι έχουν προκαταλήψεις, ότι ο Βούλγαρος δεν έχει συνηθίσει να ψωνίζει μέσω Ίντερνετ, ότι θέλει ακόμη να δει, να αγγίξει αυτό που αγοράζει. Στην ουσία η καταναλωτική εμπειρία που πρόσφεραν τα on-line καταστήματα, η έλλειψη νομικής βάσης, η οποία να εγγυάται την ησυχία και των δύο πλευρών – του εμπόρου και του πελάτη, καθώς και πολλοί άλλοι παράγοντες που θα αναφέρω παρακάτω, υπήρξαν αντικειμενικά εμπόδια στην πραγματική ανάπτυξη του e-εμπόριο. 

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε το μείγμα που έκανε η κρίση – αφ’ ενός εταιρείες που αντιμετωπίζουν σχεδόν άλυτο πρόβλημα επιβίωσης, και αφ’ ετέρου η διακοπή της ανάπτυξης ενός όχι και τόσο καλού μοντέλου, που παλιά όμως είχε καλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ο Boύλγαρος συνέχισε όλο και περισσότερο να ψωνίζει μέσω Ίντερνετ και από διεθνείς ιστοσελίδες. Η στατιστική έδειξε ότι ο μέσος Βούλγαρος καταναλωτής στο Διαδίκτυο δεν είναι ο έφηβος που θέλει να διασκεδάσει, αλλά είναι γύρω στα 30, μορφωμένος και … διαθέτει τα απαραίτητα χρήματα για να πληρώνει on-line. Λογικά οι εταιρείες προσανατολίστηκαν προς το φτηνό για αυτές e-εμπόριο, που βελτιστοποιεί τα έξοδά τους και τους επιτρέπει να επενδύουν στο μέλλον. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι ο κύκλος εργασιών στο e-εμπόριο έχει αυξηθεί κατά 10% το προηγούμενο έτος. 

Όλα αυτά και πολλά άλλα συζητήθηκαν στη διάρκεια του σεμιναρίου "Πώς αναπτύσσεται on-line επιχειρηματική δραστηριότητα" http://onlinebiz.netmag.bg/. Ανάμεσα στα θέματα ήταν – η νομική βάση, σχετική με το e-εμπόριο, η δημιουργία και ο σχεδιασμός του ηλεκτρονικού καταστήματος, η βελτιστοποίηση και το μάρκετίνγκ του, το χόστινγκ, οι καταναλωτές, τα δικαιώματα και η προστασία τους. Ένα μεγάλο μέρος των συμμετέχοντων ήταν εκπρόσωποι της επιχειρηματικής κοινότητας, που για πρώτη φορά ήθελαν να ανοίξουν ένα on-line κατάστημα. Δεν ήταν λίγοι και εκείνοι που είχαν πλέον τέτοιο μέρος της δραστηριότητάς του.

Η νομική βάση - το μακρύ χέρι του νόμου

Για να αναπτύσσεται μια επιτυχημένη επιχειρηματική δραστηριότητα, πρέπει να υπάρχουν σαφείς κανόνες για τους παίκτες στην αγορά. Η άλλη περίπτωση είναι γνωστή – διαφθορά και πάλη κάτω από το τραπέζι, έλλειψη εμπιστοσύνης εκ μέρους των πελατών. Ακριβώς η εμπιστοσύνη των πελατών αποτελεί το σημαντικότερο μέρος του e-εμπορίου, διότι αυτός ο τρόπος ψωνίσματος είναι ακόμη νέος και ούτως ή άλλως υπάρχουν πολλές επιφυλάξεις για την ευπρέπεια του εμπόρου. Ιδού τα πιο σημαντικά σημεία:

- Συμφωνία με τον πελάτη – Γενικοί όροι. Υποχρεωτικό μέρος της κάθε on-line δραστηριότητας που θα εξασφαλίσει ισότητα μεταξύ όλων των καταναλωτών και θα εγγυηθεί σαφείς κανόνες.

- Οι γενικοί όροι δεν εξαιρούν την υπογραφή ατομικής συμφωνίας, εφόσον χρειάζεται και ζητείται και από τις δύο πλευρές.

- Оι γενικοί όροι πρέπει να έχουν τοποθετηθεί στην ιστοσελίδα με τέτοιον τρόπο, ώστε χωρίς την αποδοχή τους ο χρήστης να μην μπορεί να συνεχίσει και να προβεί στην αγορά προϊόντος, ή άλλης ενέργειας, που αναφέρεται στους γενικούς όρους.

- Στους γενικούς όρους τίθενται οι παράμετροι της παρεχόμενης υπηρεσίας και οι τρόποι λύσης ενδεχόμενων διαφορών. Η πρακτική δείχνει ότι οι εταιρείες όλο και πιο συχνά παραπέμπουν διαφορές σε διαιτησία, προκειμένου να αποφύγουν την βραδυκίνητη διαδικασία στα βουλγαρικά δικαστήρια.

- Η ευθύνη για τις on-line ενέργειες είναι ίδια με εκείνη στην πραγματική ζωή. 

- Οι προμηθευτές συνοδευτικών υπηρεσιών, όπως Ίντερνετ, χόστινγκ/ντομέιν, δεν ευθύνονται για τις υπηρεσίες που παρέχουν τα ηλεκτρονικά καταστήματα. Το ίδιο ισχύει και για το λεγόμενο linking – oι μηχανές αναζήτησης δεν ευθύνονται για τα αποτελέσματα που παρουσιάζουν.

- Στη Βουλγαρία τα προϊόντα που είναι απαγορευμένα προς on-line πώληση είναι τα φάρμακα, τα ομοιοπαθητικά προϊόντα και άλλα θεραπευτικά παρασκευάσματα. Αυτό δεν ισχύει κατά κάποιον βαθμό για τα συμπληρώματα διατροφής, για τα οποία αναμένεται ο επίσημος κανονισμός τους.

- Δικαίωμα άρνησης – κάθε χρήστης που παρήγγειλε κάποιο προϊόν μέσω Ίντερνετ μπορεί να το επιστρέψει μέσα σε 7 εργάσιμες ημέρες από την ημερομηνία παραλαβής του χωρίς να αναφέρει λόγο και να οφείλει αποζημίωση.

Φαίνεται πως οι κανόνες και οι πρακτικές του e-εμπορίου είναι αρκετά ανεπτυγμένα και χρειάζεται να τους γνωρίζουμε καλά, για να μην ρισκάρουμε να αποτύχουμε στο ξεκίνημα της e-δραστηριότητάς μας.

Έτοιμο κατάστημα VS μοναδικό ντιζάιν

Αυτή τη στιγμή οι απαιτήσεις των πελατών δεν είναι τόσο υψηλού επιπέδου και ο μέσος χρήστης επηρεάζεται περισσότερο από την τιμή, απ’ ότι από το ντιζάιν. 

Εξαρτάται και από το αρχικό ποσό που διαθέτει ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας, ο οποίος θέλει να επενδύσει σε on-line κατάστημα. Γενικά η πρακτική δείχνει ότι οι έτοιμες λύσεις απαιτούν μικρή αρχική επένδυση και χρόνο για να λειτουργήσουν, για λογαριασμό της ακριβής συντήρησης και της διεύρυνσης των δυνατοτήτων. Άλλωστε πολλές από τις διαφημιζόμενες λειτουργίες υπάρχουν μόνο στα χαρτιά, όπως είναι η περίπτωση με την βελτιστοποίηση των μηχανών αναζήτησης. Οι ιστοσελίδες ενός μεγάλου μέρους των εταιρειών που προσφέρουν έτοιμες λύσεις δεν είναι βελτιστοποιημένες, πώς μπορούμε να τους πιστέψουμε ότι τα καταστήματα που πουλάνε είναι βελτιστοποιημένα; Σε τελευταία ανάλυση, η απόφαση για το τι θα χρησιμοποιηθεί λαμβάνεται ανάλογα με την συγκεκριμένη περίπτωση και το μοντέλο της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Тο θέμα για το SEO

ή για την βελτιστοποίηση των μηχανών αναζήτησης, το έχουμε συζητήσει και άλλες φορές στην ιστοσελίδα μας. Τώρα θα το παραλείψω, επειδή είναι μεγάλο και του αξίζει ένα ξεχωριστό άρθρο. Θα ήθελα να αναφέρω μόνο ένα πολύ σημαντικό συμπέρασμα: μην χρησιμοποιείτε το copy-paste και δείτε τις καλές πρακτικές στους ανταγωνιστές και στις παγκοσμίως αναγνωρισμένες ιστοσελίδες του κλάδου.

Мάρκετινγκ και διαφήμιση

Δεν υπάρχει επίσημη στατιστική για τον κύκλο εργασιών του on-line εμπορίου στη Βουλγαρία, σύμφωνα όμως με υπολογισμούς ειδικών του κλάδου για το προηγούμενο έτος ξεπερνάει τα 70 εκατ. ευρώ, άλλα 30 εκατ. ευρώ δόθηκαν για διαφήμιση. Αναμένεται τα επόμενα χρόνια η αγορά μόνο να μεγαλώνει. Η on-line διαφήμιση γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, λόγω της δημοτικότητας και της μεγάλης πρόσβασης στο Διαδίκτυο. Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι ειδικά για το e-εμπόριο η “Cost per thousand“ διαφήμιση (1000 εμφανίσεων) δεν είναι αποτελεσματική, εκτός από τις περιπτώσεις επίθεσης σήματος.

Oι μεγάλες ιστοσελίδες προσπαθούν να την επιβάλουν, το ίδιο το γεγονός όμως ότι η τιμή της “Cost per click“ διαφήμισης ανεβαίνει, δείχνει έμμεσα πόσο δύσκολα καταφέρνουν να πετύχουν κλικ για τους πελάτες τους. είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η αποτελεσματικότητα της “Cost per thousand“ διαφήμισης μειώνεται, καθώς και ότι οι Βούλγαροι καταναλωτές κάνουν κλικ σε διαφημίσεις πιο σπάνια από τους συναδέλφους τους από άλλες χώρες.

Τα κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook, αποτελούν το νέο πεδίο μάρκετινγκ και διαφήμισης. Περίπου 2 εκατ. Βούλγαροι συμμετέχουν στο δίκτυο αυτό και ο αριθμός τους εξακολουθεί να αυξάνεται. Οι ειδικοί λένε ότι το Facebook δεν έχει φτάσει ακόμη το μέγιστο σημείο του. Άλλωστε τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν και ένα δωρεάν κανάλι προσέλκυσης κίνησης. Εναλλακτική λύση έναντι πληρωμής σε αυτά είναι τα οργανωμένα παιχνίδια. Η δημιουργία ενός τέτοιου παιχνιδιού για το Facebook κυμαίνεται μεταξύ 3 και 5 χιλιάδων λέβα. Οι βουλγαρικές εταιρείες κατάφεραν να προσελκύσουν περίπου 50 χιλ. χρήστες. Παραμένει το ερώτημα για το πραγματικό όφελος παρόμοιων εκστρατειών, και κατά πόσο παραμένουν κλεισμένα μόνο στο Facebook ως ένας τρόπος να διασκεδάζουμε και να κερδίζουμε έπαθλα. Το συμπέρασμα είναι ότι δεν πρέπει να βασιζόμαστε σε ένα και μόνο κανάλι διαφήμισης.

Τα δίκτυα συνεργατών (affiliate) επίσης εισέρχονται και αναπτύσσονται στην εγχώρια on-line διαφημιστική αγορά. Ένα άλλο εργαλείο που δεν έχει αναπτυχθεί στο απαραίτητο βαθμό είναι η διαφήμιση μέσω е-mail.

Το μπουμ του e-εμπορίου πρόκειται να συμβεί στη Βουλγαρία, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Εμείς θα παρακολουθούμε από κοντά το θέμα και θα σας ενημερώνουμε με άρθρα και καλύπτοντας γεγονότα, τα οποία να εξηγήσουν το πολύπλοκο αυτό, αλλά και υποχρεωτικό θέμα, σχετικό με την επιχειρηματική δραστηριότητα και τις σύγχρονες τεχνολογίες. Παρακολουθήστε μας, έχουμε ετοιμάσει πολύ ενδιαφέροντα άρθρα.

Θα χαρούμε αν μας πείτε τι θα ήταν ενδιαφέρον και χρήσιμο για σας!

Καλή επιτυχία στην επιχειρηματική δραστηριότητά σας!

Πηγή: grreporter.info