Εδώ και χρόνια η Κρατική Υπηρεσία για τους Βούλγαρους του εξωτερικού χορηγούσε παράνομα πιστοποιητικά βουλγαρικής καταγωγής σε διάφορους αλλοδαπούς. Αυτό διαπίστωσε η Ανώτατη Διοικητική Εισαγγελία η οποία διεξήγαγε έλεγχο της δραστηριότητας της Υπηρεσίας.
Η Εισαγγελία επιβεβαίωσε ότι άτομα που δεν είχαν βουλγαρικές ρίζες έπαιρναν πιστοποιητικό βουλγαρικής καταγωγής, και στη συνέχεια χάρη στο πιστοποιητικό αυτό προμηθεύονταν βουλγαρικό διαβατήριο με μια απλοποιημένη διαδικασία. Πρόκειται, βέβαια, για χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις.
Ως αποτέλεσμα αρκετοί πολίτες γειτονικών χωρών με διερμηνείς από τα αραβικά και τα αλβανικά απευθύνθηκαν στο υπουργείο Δικαιοσύνης με πιστοποιητικά ότι είναι Βούλγαροι, τα οποία τους εξασφάλιζαν γρήγορη έκδοση βουλγαρικού διαβατηρίου.
Η καινούργια ηγεσία του υπουργείου όμως με επικεφαλής τον αρμόδιο υφυπουργό Ηλία Άγγελοφ διέκοψαν την παράνομη αυτή δραστηριότητα και ειδοποίησαν τον γενικό εισαγγελέα Σοτίρ Τσάτσαροφ ο οποίος αμέσως διέταξε έρευνα.
Η εισαγγελία έχει ελέγξει 810 επιλεγμένες τυχαία δικογραφίες αλλοδαπών από το 2011 έως το 2013. Σε 717 από αυτές βρέθηκαν δηλώσεις εθνικής συνείδησης του αιτούντος και έλλειψη οποιωνδήποτε εγγράφων τα οποία να πιστοποιούν ότι έχει Βούλγαρο ανάμεσα στους συγγενείς του.
Αντί να εφαρμόζουν τους νόμους, οι υπάλληλοι της Κρατικής Υπηρεσίας για τους Βούλγαρους του εξωτερικού δικαιολογούνταν ότι χορηγούσαν πιστοποιητικό βουλγαρικής καταγωγής βάσει τεσσάρων βιβλίων: "Όχι η πλάνη, αλλα το ψέμα για τους Γκαγκαούζους" του Εμίλ Μπόεφ, "Η μητέρα Βουλγαρία και τα παιδιά της" του Ιορντάν Κόλεφ, "Οι Βούλγαροι στην Αλβανία και το Κόσοβο" και "Οι Βούλγαροι από το Γκόλο Μπάρντο της Αλβανίας" – πρακτικά από στρογγυλό τραπέζι που διεξήχθη το 2000.
Οι πολίτες της Αλβανίας και του Κόσοβο για παράδειγμα, έπαιρναν πιστοποιητικα βουλγαρικής καταγωής μόνο επειδή δήλωναν ότι είναι μέλη κάποιας από τις εξής οργανώσεις – της Ένωσης Νεολαίας "Γκορά", του Πολιτιστικού-Μορφωτικού Συλλόγου των Βουλγάρων Μωαμεθανών "Βούλγαροι Μωαμεθανοί", του Συλλόγου "Ευημερία Γκόλο Μπάρντο" – Τίρανα, και του Συλλόγου "Οι Βούλγαροι στην Αλβανία" – Τίρανα. Καμιά από τις οργανώσεις αυτές δεν έχει αναγνωριστεί από την Κρατική Υπηρεσία για τους Βούλγαρους του εξωτερικού ως Σύλλογος των Βουλγάρων του εξωτερικού, διαπίστωσε η εισαγγελία. Έγινε σαφές επίσης ότι το Καταστατικό της Ένωσης Νεολαίας «Γκορά» δεν περιέχει την απαίτηση τα μέλη της να έχουν βουλγαρική εθνικότητα. Ταυτόχρονα όσοι συμμετείχαν στην Ένωση έπαιρναν πιστοποιητικά βουλγαρικής καταγωής μόνο και μόνο επειδή ήταν μέλη της.
Αντί να αναγνωρίσει με κάποια επίσημη δήλωση τις οργανώσεις των Βουλγάρων στο εξωτερικό, κάποιος υπάλληλος της Κρατικής Υπηρεσίας έδινε την εντολή προφορικά ή με email στον διαχειριστή του συστήματος να προσθέσει την τάδε ή την δείνα οργάνωση στον κατάλογο της Υπηρεσίας. Επιπλέον, η εισαγγελία διαπίστωσε περιπτώσεις κατά τις οποίες ο υποψήφιος παρείχε αποδεικτικά στοιχεία για τη βουλγαρική του καταγωή, όμως έπαιρνε αρνητική απάντηση και δεν του χορηγούσαν το σχετικό πιστοποιητικό.
Βάσει όλων αυτών των στοιχείων, από την εισαγγελία υποθέτουν ότι μαζί με τους αλλοδαπούς βουλγαρικής καταγωής, βουλγαρική υπηκοότητα έπαιρναν και άτομα που δεν είχαν καμιά βουλγαρική ρίζα.