Galery

1

Ανά τους αιώνες η αντιμετώπιση της αστρολογίας περνούσε από πολλές ακρότητες – από την πλήρη απόρριψη, περιφρόνηση και χαρακτηρισμούς ότι αποτελεί απάτη, ως την βαθιά εκτίμηση. Συζητιέται πολύ το θέμα αν είναι επιστήμη η αστρολογία ή όχι. Είναι «η γλώσσα στην οποία μιλάει το σύμπαν». Οι σύγχρονες επιστήμες δεν διαθέτουν τα απαραίτητα εργαλεία, για να εξηγήσουν πώς «λειτουργεί» αυτή η γνώση. Για τους ίδιους λόγους, για τους οποίους δεν υπάρχει επιστήμη, που να μπορέσει να εξηγήσει πώς λειτουργούν η γιαπωνέζικη ή η κινέζικη γλώσσα, και κατά πόσο είναι σωστές επιστημονικά.

Η αστρολογία θέτει στο πρώτο πλάνο την αντίληψη ότι κάθε σύστημα – ζωντανός οργανισμός, κοινωνία ή ακόμη και το ηλιακό σύστημα – έχει δική του εσωτερική τάξη και ταυτόχρονα αποτελεί μέρος μιας άλλης τάξης. Ή με δύο λόγια, κάθε οργανισμός έχει τη δική του αλήθεια ύπαρξης, επειδή μόνο έτσι μπορεί να είναι μέρος του μεγαλύτερου συνόλου. Στην αστρολογία δεν υπάρχει «αυτό είναι καλό, εκείνο άσχημο». Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτούς τους χαρακτηρισμούς.

Πότε και πώς πρωτοεμφανίστηκε η αστρολογια; Υπάρχουν πολλές και διάφορες ιστορικές έρευνες για το πότε ακριβώς η αστρολογία μπήκε στη ζωή των ανθρώπων. Δε θα ήθελα να σας κουράσω με ξερά ιστορικά γεγονότα και αριθμούς. Δεν είναι το σημαντικότερο και αποτελούν μια βαρετή στατιστική. Κανείς δεν μπορεί να αποδείξει αν τα πρώτα βήματα της αστρολογίας ήταν την περίοδο γύρω στο 1600 π. Χ., από τότε χρονολογούνται οι πρώτες γραπτές αστρολογικές επιγραφές, ή απλώς αυτά έχουν φτάσει σε μας. 

Ως πρώτη πηγή και σήμερα θεωρείται η αρχαία Βαβυλώνα. Η αστρολογία χρησιμοποιεί τις θέσεις των πλανητών και είναι λογικό ότι δεν εμφανίστηκε πριν την ανάπτυξη της μαθηματικής αστρονομίας. Και μια αξιόλογη ανάπτυξη της αστρονομίας επιτεύχθη στην αρχαία Ελλάδα. Γι’ αυτό και πολλοί αστρολόγοι σήμερα ισχυρίζονται ότι η αστρολογία αποτελεί δημιούργημα των Ελλήνων. Πράγμα που είναι λίγο παράξενο, επειδή στην αρχαία Ελλάδα κυριαρχούσε ένας ισχυρός ορθολογισμός και σκεπτικισμός, δεν υπήρχε λατρεία άστρων και θεών, αντιμετώπιζαν τα ουράνια σώματα με πλήρη αδιαφορία. Μετά την κατάκτηση της Αιγύπτου από τον Μεγάλο Αλέξανδρο, οι Έλληνες γνώρισαν την αστρολογία, η οποία είχε μεταφερθεί εκεί από τη Βαβυλώνα.

Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός, ότι στην αστρολογία προσελκύστηκαν κυρίως οι μορφωμένοι Έλληνες, η πνευματική αφρόκρεμα της αρχαίας Ελλάδας. Εκ πρώτης όψεως λείπει οποιαδήποτε λογική ένας ορθολογικός νους να προσελκυστεί από μια παρόμοια γνώση. Σήμερα πολλοί πιστεύουν ότι από την αστρολογία προσελκύονται άνθρωποι χωρίς ορθή λογική, να το πούμε έτσι πιο ήπια, και οι οποίοι παρασέρνονται από οποιαδήποτε μυστήρια και μυστικότητες. Απλώς επειδή η αστρολογία έχει πλέον σχεδόν ενωθεί με την ψυχολογία, και κάποτε δεν υπάρχει καν διαφορά μεταξύ τους. Και όχι σε τελευταία θέση, οι ίδιοι οι αστρολόγοι προσπαθούν συνέχεια να της δώσουν μια μυστική όψη και περιεχόμενο.

Είναι όμως έτσι; Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι δύο από τους πιο διάσημους αστρονόμους της αρχαίας Ελλάδας – ο Ύπαρχος και ο Πτολεμαίος – ήταν και αστρολόγοι. Και ακριβώς ο Πτολεμαίος, που έζησε στην Αλεξάνδρεια τον 2ο μ. Χ. αιώνα, άφησε το αξιόλογο αστρολογικό έργο «Τετράβιβλος», που θεωρείται και σήμερα βάση της κλασικής δυτικής αστρολογίας. Ο λόγος να προσελκυστούν κρύβεται ακριβώς στον ορθολογισμό τους, στην ικανότητα του νου τους να αντιληφθεί ότι η αστρολογία αποτελεί κυρίως ορθολογική γνώση, που υποτάσσεται σε αυστηρούς κανόνες. Ασχολήθηκαν με την αστρονομία με τον σκοπό να δημιουργήσουν έναν χάρτη του ουράνιου χώρου, και να τον αναλύσουν εν όψει της «κοσμικής αρμονίας», η οποία καθιστά τον άνθρωπο μέρος του σύμπαντος.

Аν ο άνθρωπος δεν διαθέτει ορθολογικό, αντικειμενικό νου, ικανότητα συγκέντρωσης, υψηλή παρατηρητικότητα και μαθηματική σκέψη, δε θα μπορούσε να παρακολουθήσει τις νομοτέλειες της φύσης, του σύμπαντος και της αστρολογίας. Ακριβώς αυτό έγινε, όταν οι Έλληνες γνώρισαν την αστρολογία. Κατάλαβαν ότι έχουν έρθει αντιμέτωποι με ένα μοναδικό σύστημα, που περιγράφει τις νομοτέλειες της φύσης, την γεωμετρία της φύσης. Εδώ έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο στωικισμός ως φιλοσοφική θεωρία έπαιξε κυρίαρχο ρόλο. Ήταν η πιο επιτυχής φιλοσοφική θεωρία την εποχή του Πτολεμαίου.

Ο στωικισμός διδάσκει ότι μόνο αν ο άνθρωπος είναι καθαρός και αμερόληπτος στη σκέψη του, και δεν επηρεάζεται από τα συναισθήματά του, είναι σε θέση να καταλάβει την καθολική τάξη, στην οποία υποτάσσονται όλα τα ζωντανά όντα – την «κοσμική αρμονία» την οποία ανέφερα πιο πάνω. Στον στωικισμό θεωρείται ότα τα πάντα υποτάσσονται στους νόμους της μοίρας (τις καθολικές αιτίες και συνέπειες). Πού είναι εδώ το μυστήριο, ο μυστικισμός, ο μη ορθολογικός και συναισθηματικός τρόπος σκέψης; Οι στωικοί πίστευαν ότι η ανθρώπινη βούληση πρέπει να βρίσκεται σε επαφή με τη Φύση, ότι ο άνθρωπος πρέπει να ζει σε συμφωνία με τη Φύση, ότι ο άνθρωπος πρέπει να ζει σε μια κατάσταση, στην οποία τίποτα να μην μπορεί να ταράξει την θεμελιώδη ησυχία του νου.

Πράγμα που σημαίνει ότι ο άνθρωπος πρέπει να γνωρίζει τη Φύση και να ξέρει πώς αυτή υπάρχει και λειτουργεί. Κατά πόσο όλα αυτά θυμίζουν τον Βουδισμό, την ινδική φιλοσοφία για το Ντχάρμα (όρος στη σανσκριτική γλώσσα, που σημαίνει «εκείνο για το οποίο γεννήθηκες, το καθήκον»).

Μέχρι περίπου τον 7ο αιώνα, η αστρονομία και η αστρολογία αναπτύσσονταν από κοινού και ονομάζονταν με την ίδια λέξη – Αστρολογία. Μετά τον 7ο αιώνα διαμορφώθηκαν οι δύο όροι – αστρονομία και αστρολογία. Και ίσως αυτός είναι ο κύριος λόγος που, όπως υποστηρίζεται, η αστρολογία προηγείται χρονολογικά της αστρονομίας. Αυτό που οι αρχαίοι Έλληνες επιστήμονες αντιλαμβάνονταν ως «άστρα», ήταν οι πλανήτες, τους έλεγαν «τα περιπλανόμενα άστρα». Αναμφίβολα όμως η αστρολογία στην αρχαία Ελλάδα επηρεάστηκε κατά πολύ και από την ελληνική εκκλησία και από την κυρίαρχη επιρροή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. 

Στα χρόνια αργότερα οι θρησκευτικοί θεσμοί άρχισαν να απορρίπτουν την αστρολογία. Αυτό συμβαίνει και στις μέρες μας. Και οπωσδήποτε έρχεται το ερώτημα «Γιατί;» Δε θα ήθελα να δίνω πολλή σημασία στον «πόλεμο» μεταξύ των θρησκευτικών διδασκαλιών και της αστρολογίας, επειδή για τον κάθε αστρολόγο θα έπρεπε να είναι σαφές ότι αντίφαση μεταξύ τους δεν υπάρχει. Είναι όμως γεγονός, ότι η αστρολογία πάντα υποβαλλόταν σε εκμηδενιστική κριτική, και στριμωχνόταν στη γωνία. Και βέβαια, όχι χωρίς λόγο, επειδή υπάρχουν επίμαχοι ισχυρισμοί, ενώ οι μεταφράσεις δεν ήταν πάντοτε ακριβείς, κάπου ακόμη και διασκευασμένες – «να χαθείς στη μετάφραση» ίσως είναι ο πιο σύντομος και ακριβής ορισμός.

Ίσως επειδή οι άνθρωποι, γύρω από την πολιτισμική πρόοδο, γίνονταν όλο και πιο ανίκανοι να αποδεχτούν το γεγονός ότι δεν μπορούν να κυβερνούν τη Φύση και όταν έρχονταν σε επαφή με την αστρολογία, προσπαθούσαν να την αλλάξουν; Ή στην αστρολογία όντως θα έπρεπε να υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση, επειδή παρέχει γνώσεις για τις οποίες ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων (ιδιαίτερα στον δυτικό κόσμο) δεν είναι έτοιμοι; Και ίσως δεν πρέπει να πέσουν στα χέρια τους; Είναι κάτι ενδιαφέρουσες ερωτήσεις, των οποίων πιθανώς κανείς δεν ξέρει την απάντηση.

Από την άλλη πλευρά, όμως, είναι η Ινδία. Εκεί οι αστρολογικές γνώσεις αναπτύσσονταν τελείως χωριστά, και διατηρήθηκαν καλύτερα χάρη στο ότι παραδίδονταν ως οικογενειακή κληρονομιά, καθώς και λόγω της τελείως διαφορετικής συμπεριφοράς της ανατολής απέναντι σε αυτές. Κανείς στον ανατολικό κόσμο δεν επικρίνει την αστρολογία. Το αντίθετο – την αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερο σεβασμό και συμβουλεύονται αστρολόγο μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις. Ο άνθρωπος της ανατολής σπάνια δείχνει περιέργεια να λάβει ανάλυση του προσωπικού του ωροσκοπίου απλώς έτσι, επειδή έχει ενδιαφέρον. Αυτό δείχνει μια βαθιά σοφία ότι για να κοιτάξεις μπροστά, πρώτα πρέπει να είσαι έτοιμος, να έχεις το λόγο σου να το κάνεις και να το αποδεχτείς σεμνά.

Η αστρολογία εκεί αποτελεί μέρος από τις Βέδες – τα ιερά κείμενα της Ινδίας – για τις οποίες πιστεύεται, ότι δεν δημιουργήθηκαν από απλούς ανθρώπους, αλλά από αρχαίους σοφούς με υπεράνθρωπες ικανότητες, που ονομάζονταν ρίσι. Η αστρολογία λεγόταν «το μάτι των Βέδων». Πάρα πολλοί άνθρωποι της δύσης δύσκολα καταλαβαίνουν την ινδική αστρολογία, επειδή σε αυτή έχει διατηρηθεί η πρωτότυπη ορολογία στην σανσκριτική γλώσσα. Αυτό όμως είναι και το πιο μοναδικό πράγμα. Τη στιγμή που εξοικειωθεί κανείς με αυτή την ορολογία, η αστρολογία παίρνει ένα τελείως διαφορετικό νόημα – ζωντανεύει και ξαφνικά σαν να καταφέρνεις πράγματι «να την δεις». Οι Ινδοί σοφοί πίστευαν ότι οι ήχοι της σανσκριτικής ήταν ιεροί, και εισέρχονται στην ψυχή των ζωντανών όντων μεταδίδοντας (όπως και η μουσική) τις καθολικές σημασίες των πραγμάτων στη φύση, τον άνθρωπο, το σύμπαν.  

Ένα από τα πιο επίμαχα ζητήματα στην αστρολογία είναι η προπόρευση της γήινης τροχιάς (λέγεται ακόμη προπόρευση της ισημερίας) [1]  και η ύπαρξη δύο ζωδιακών κύκλων λόγω αυτού του γεγονότος – τροπικός και [2] και αστρικός [3]. Και αυτή είναι η βασική διαφορά μεταξύ των αστρολογικών συστημάτων του δυτικού και του ανατολικού κόσμου.

[1 ] Пροπόρευση – αργή περιστροφή της γήινης τροχιάς γύρω από την τροχιά της εκληπτικής (η φαινομενική προβολή της διαδρομής του Ήλιου στον ουράνιο θόλο), που προκαλείται από τις δυνάμεις έλξης της Σελήνης και του Ήλιου. Λόγω της προπόρευσης το σημείο της εαρινής ισημερίας μετατοπίζεται και περνάει από τα ζώδια με βήμα περίπου 1° για 72 χρόνια.

[2] Тροπικός ζωδιακός κύκλος – βασισμένος στους λεγόμενους τροπικούς. Σημαίνει «αυτός που ανήκει στην περιστροφή». «Τροπικός» είναι ελληνικός όρος και σημαίνει «σημείο περιστροφής». Με αυτόν τον όρο ονομάζονται οι ημέρες της θερινού και του χειμερινού ηλιοστασίου. Τα τέσσερα βασικά σημεία του τροπικού ζωδίου είναι καθορισμένα και συνδέονται με την περιστροφή του Ήλιου – την εαρινή και την φθινοπωρινή ισημερία, το θερινό και το χειμερινό ηλιοστάσιο. Αυτό το ζώδιο μπορεί να ονομαστεί ηλιακό ζώδιο, επειδή εξαρτάται μόνο από την φαινομενική προβολή της διαδρομής του Ήλιου.

[3] Αστρικός ζωδιακός κύκλος – είναι ο κύκλος των πραγματικών αστερισμών. Αστρικός σημαίνει «αυτός που ανήκει στα άστρα».

Η δυτική αστρολογία χρησιμοποιεί τον τροπικό ζωδιακό κύκλο, η αρχή του οποίου είναι η εαρινή ισημερία. Η ινδική αστρολογία χρησιμοποιεί τον αστρικό ζωδιακό κύκλο – τους πραγματικούς αστερισμούς. Κάθε 2160 χρόνια όμως, λόγω της προπόρευσης παρατηρείται μετατόπιση κατά ένα ζώδιο του τροπικού σε σύγκριση με το αστερικό. Σήμερα το σημείο της εαρινής ισημερίας βρίσκεται περίπου στην 6η μοίρα των Ιχθύων, δηλαδή σύμφωνα με το τροπικό ζώδιο η εαρινή ισημερία είναι πάντα στην 0° του Κριού, ενώ σύμφωνα με το αστρικό για το 2010 είναι στην 6° των Ιχθύων.

Στην πραγματικότητα, ενώ για έναν Δυτικό αστρολόγο όποιος γεννιέται την 25η Μαρτίου έχει προφανώς τον Ήλιο του στο ζώδιο του Κριού, για τον ομόλογό του Ινδό σημαίνει ότι έχει τον Ήλιο στους Ιχθείς. Στην ουσία, ακριβώς αυτή η μετατόπιση καθορίζει τις λεγόμενες εποχές. Νομίζω ότι όλοι έχουν ακούσει πως έχουμε μπει στην εποχή του Υδροχόου. Χρειάζεται όμως αυτό το ζήτημα να είναι επίμαχο;

Εδώ στη σκηνή βγαίνει ακόμη ένα θέμα – η μετενσάρκωση. Παρ’ όλο που στο βασικό κείμενο του Πτολεμαίου δεν υπάρχει ούτε μια παράγραφο σχετική με αυτό, κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος θα αναρωτιόταν – ποια είναι η σημασία της αστρολογίας χωρίς την μετενσάρκωση; Πώς θα μπορούσε να «λειτουργεί» αυτή η αστρολογία, αν η μοίρα του ανθρώπου δεν δημιουργήθηκε πριν τη φυσική γέννησή του; Η απάντηση ίσως βρίσκεται στην ίδια την ονομασία των δύο ζωδίων. Το ένα, το τροπικό, ονομάστηκε  «αυτός που ανήκει στην περιστροφή», ενώ το άλλο, το αστρικό - «αυτός που ανήκει στα άστρα».

Στην Ινδία για την επισήμανση του τροπικού ζωδίου χρησιμοποιείται ο όρος «σαγιάνα τσάκρα» – ο περιστρεφόμενος τροχός. Η περιστροφή, ο περιστρεφόμενος τροχός, εν όψει της μετενσάρκωσης, ίσως σημαίνει μια περιστροφή, μια ύπαρξη. Για την επισήμανση του αστρικού ζωδίου χρησιμοποιείται ο όρος «ναραγιάνα τσάκρα» – ο τροχός χωρίς περιστροφή. Αυτό εν όψη της μετενσάρκωσης οδηγεί στην ύπαρξη σε μεγαλύτερη και γενικότερη κλίμακα.

Για το λόγο αυτό και τα δύο ζώδια έχουν τη σημασία και την εφαρμογή τους, που κάνει στην ουσία περιττό το ερώτημα ποιο ζώδιο είναι το σωστό.  

Όποιος και να είναι ο δρόμος της αστρολογίας από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, ένα πράγμα είναι σίγουρο – ο άνθρωπος πάντα θαύμαζε τα άστρα, που λάμπουν κάθε νύχτα στον ουρανό σαν μικρές πολίτιμες πέτρες. Τα έλεγαν και «τα μάτια των αγγέλων». Τα άστρα παρομοιάζονταν με διάφορες φιγούρες κι έτσι ταξινομούνταν σε ομάδες, ενώ στη συνέχεια διαμορφώθηκε το ζώδιο. 

Για το ζώδιο και τους πλανήτες, όμως, θα γράψω στο επόμενο άρθρο.

Πηγή: grreporter.info