Galery

1

Πολίνα Σπαρτιάνοβα

Όταν  ο Μέγας Κωνσταντίνος εγκατέστησε για ορισμένο διάστημα την κατοικία του στη Σέρντικα, ήταν πεπεισμένος ότι „η Σέρντικα είναι η δική μου Ρώμη”. Επί του πρώτου Χριστιανού αυτοκράτορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η μελλοντική βουλγαρική πρωτεύουσα Σέρντικα βίωσε μεγάλη οικονομική και πολιτιστική ακμή. Ένα από τα σύμβολα της εποχής εκείνης έχει σωθεί μέχρι τις μέρες μας – η βασιλική της Αγίας Σοφίας. Σήμερα πάνω της έχει χτιστεί ο ναός της Αγίας Σοφίας που είναι διάδοχος των πέντε μικρότερων εκκλησιών που χτίστηκαν σε διάφορες εποχές στα πλαίσια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η πρώτη εκκλησία χτίστηκε λίγο μετά την έκδοση του διατάγματος των Μεδιολάνων το 313, ενώ η τελευταία – την εποχή του Ιουστινιανού Α’ (527 – 565).

Οι συνεχείς επιθέσεις Σλάβων, Αβάρων και Πρωτοβουλγάρων προκαλούσαν μεγάλες ζημιές στην τελευταία εκκλησία. Ακόμη δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς αποκαταστάθηκε ο ναός, υπάρχει πιθανότητα όμως ο Τσάρος Μπορίς, ο εκχριστιανιστής των Βουλγάρων, να τον αποκατέστησε ώστε να πήρε την σημερινή του όψη.

Ο ναός της Αγίας Σοφίας είναι το σημαντικότερο σύμβολο της σύγχρονης πρωτεύουσας της Βουλγαρίας, επειδή στα μέσα του 14^ου αιώνα η δόξα του ήταν τόσο μεγάλη ανάμεσα στους σλαβικούς λαούς, ώστε η πόλη μετονομάστηκε από Σρεντέτς στη Σόφια.

Η εισβολή των οθωμανικών στρατευμάτων έβαλε τέλος στα ένδοξα χρόνια της εκκλησίας, όταν τον 16^ο αιώνα ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί και καταστράφηκαν οι τοιχογραφίες του. Οι μεγάλοι σεισμοί του 1818 και του 1858 γκρέμισαν τον μιναρέ και προκάλεσαν ζημιές στο κτήριο, με αποτέλεσμα οι μουσουλμάνοι να το θεωρήσουν κακό σημάδι και να εγκαταλείψουν τον ναό.

Μετά από την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από τον τουρκικό ζυγό το 1878 ο ναός μετατράπηκε σε αποθήκη πετρελαίου του Δήμου Σόφιας, ενώ από το 1892 μέχρι το 1898 πάνω στον τρούλο του είχε τοποθετηθεί ένα παρατηρητήριο πυρκαγιών. Κατά τον σχεδιασμό του Καθεδρικού Ναού του Αλεξάνδαρ Νέβσκι στη Βουλή κατατέθηκε μια πρόταση ο ναός της Αγίας Σοφίας να καταστραφεί και τα υλικά να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή του μνημείου της Απελευθέρωσης. Η πρόταση αυτή όμως απερρίφθη.

Σήμερα οι επισκέπτες της παλιότερης λειτουργούσας εκκλησίας στη Σόφια έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με το πνεύμα της αρχαίας Σέρντικα κατεβαίνοντας λίγα μόνο μέτρα στις κατακόμβες της αρχαίας βασιλικής της Αγίας Σοφίας.

Στα κρυφά υπόγεια του ναού που απλώνονται σε 900 τ.μ. μπορεί να δει κανείς πάνω από 50 ρωμαϊκούς τάφους και τα απομεινάρια των παλιότερων εκκλησιών.

Ο ναός είναι πολύ σημαντικός και για την σύγχρονη βουλγαρική κοινωνία, διότι στην νότια πρόσοψή του έχει δημιουργηθεί το βασικό επίσημο μνημείο της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας – το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη.

Στην ανατολική πρόσοψή του βρίσκεται ο τάφος του εθνικού ποιητή και θεμελιωτή της σύγχρονης βουλγαρικής λογοτεχνίας Ιβάν Βάζοφ.