Το σπαθί του βασιλιά των Θρακών Σεύθη Γ’
Σχεδόν 9 χρόνια έπρεπε να περάσουν για να λάμψει ξανά το σπαθί του βασιλιά των Θρακών Σεύθη Γ’ στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Βουλγαρίας στη Σόφια. Το σπουδαίο εύρημα ανακαλύφθηκε στη διάρκεια ανασκαφών με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Γκεόργκι Κίτοφ το 2004, μόλις τώρα όμως μπορεί να το δει κανείς μετά από την δύσκολη αποκατάσταση.
Η έκθεση με τίτλο "Το σπαθί του Σεύθη Γ’" θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό μέχρι τις 8 Μαΐου. Εκτός από το όπλο του βασιλιά εκτίθενται και η περικεφαλαία με το όνομά του, επιγονατίδες, ιπποσκευή και πλήθος χρυσών αντικειμένων διακόσμησης.
Για την αποκατάσταση του σπαθιού χρειάστηκαν 3 μήνες σχεδόν ημερονύκτιας εργασίας της Δρ. Πέτια Πενκόβα και του Δρ. Γκεόργκι Μαύροφ. Το σπαθί βρέθηκε σε άθλια κατάσταση, κατασκουριασμένο, η δερμάτινη θήκη του επίσης είχε υποστεί μεγάλη ζημιά.
"Στην αρχή ούτε που του δώσαμε σημασία, ήμασταν σαν υπνωτισμένοι από το χρυσό που ανακαλύψαμε στον τάφο", λέει ο Μαύροφ που ήταν παρών κατά τις ανασκαφές του τύμβου Γκολιάμα Κοσμάτκα κοντά στο χωριό Σίπκα το 2004.
"Η συνειδητοποίηση ήρθε όταν κάναμε την ακτινογραφία που έδειξε πως υπάρχουν διακοσμητικά στοιχεία χρυσού", προσθέτει η Πενκόβα. Πέρασαν χρόνια, μέχρι η Τράπεζα UniCredit Bulbank να υποστηρίξει οικονομικά την αποκατάσταση του σπαθιού, ο αρχαιολόγος Κίτοφ όμως δεν κατάφερε να το δει, απεβίωσε το 2008.
"Δεν μπορώ να ξεχάσω εκείνες τις δύο ημέρες – 4 και 5 Οκτωβρίου του 2004 – θυμάται η χήρα του, επίσης αρχαιολόγος, Ντιάνα Ντιμιτρόβα – Στον πρώτο θάλαμο του τάφου είχε μια ταφή αλόγου. Βρήκα ένα κλαδί από χρυσό στεφάνι, δεν μπορούσα να το πιστέψω! Μέσα από μια τρύπα στον τοίχο του δεύτερου θαλάμου ο Κίτοφ κατάφερε να φωτίσει με έναν φακό το εσωτερικό και στο βάθος κάτι έλαμψε. Του ψιθύρισα ότι βλέπω το στεφάνι, και εκείνος μου είπε: "Είσαι τρελή!" Ναι, μπορεί να είμαι και τρελή, γέλασα τότε, αλλά εκεί υπάρχει στεφάνι".
Η συνέχεια είναι γνωστή - οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν πλήθος χρυσών αντικειμένων.
"Νομίζω ότι ο Κίτοφ έφυγε από τη ζωή ευτυχισμένος – λέει με βεβαιότητα η Ντιάνα – Οι θεοί δίνουν σ’ αυτούς που αγαπάνε! Ο Κίτοφ ξεχνούσε τα δυσάρεστα και προχωρούσε μπροστά. Μετά από κάθε σημαντική ανακάλυψη έλεγε πως δεν υπάρχει τι άλλο να βρεθεί, οι Θράκες όμως πάντα μας διέψευδαν. Ο Κίτοφ μου έμαθε να μην λέω "εγώ", η εργασία είναι κοινή, όλης της εκστρατείας. Και εξακολουθεί να βοηθάει. Από πάνω".
Εντωμεταξύ έχει ήδη ετοιμαστεί ένα σχέδιο για την κατασκευή μνημείου του Γκεόργκι Κίτοφ στην οδό «Μοσκόβσκα» στην πρωτεύουσα Σόφια. Ο λογαριασμός συγκέντρωσης χρημάτων είναι: Τράπεζα DSK Bank, υποκατάστημα (branch) Battenberg, IBAN: BG46STSA93000019051808, BIC: STSABGSF.