Ο Δημήτρης Τουρίκης και η Χέλαν Βαβρίτος
Ο Δημήτρης Τουρίκης είναι διευθυντής του περιφερειακού γραφείου της εταιρείας Bulgarian Properties, και η Χέλαν Βαβρίτος – διευθύντρια μάρκετινγκ, υπεύθυνη για την εκπόνηση στρατηγικών μάρκετινγκ για την προσέλκυση ξένων επενδυτών στην βουλγαρική αγορά ακινήτων. Είναι νέοι, έξυπνοι και δραστήριοι επενδυτικοί σύμβουλοι και μιλούν με τη Βικτώρια Μίντοβα για τη δραστηριότητά τους και τις εντυπώσεις τους από τη Βουλγαρία γενικά.
Πείτε μας πώς αποφασίσατε να δραστηριοποιηθείτε στην βουλγαρική αγορά ακινήτων;
Δημήτρης: Είμαστε εδώ και λίγο καιρό στην βουλγαρική αγορά. Ξεκινήσαμε την συνεργασία μας με την Bulgarian Properties το καλοκαίρι του 2009. Επιλέξαμε τη Βουλγαρία ύστερα από μια διετή έρευνα των επενδυτικών δυνατοτήτων στις χώρες της Βαλκανικής Χερσονήσου. Η ανάλυσή μας έδειξε ότι υπάρχει μεγάλη αποδοτικότητα των επενδύσεων που έχουν καταβληθεί σε ακίνητα στη Βουλγαρία, που δίνουν πολλές δυνατότητες για κέρδη.
Με τι ασχολούσασταν πριν ανοίξετε την αντιπροσωπεία της Bulgarian Properties στην Аθήνα;
Δημήτρης: Είμαστε εξειδικευμένοι επενδυτικοί σύμβουλοι. Πριν ξεκινήσουμε αυτή την συνεργασία, εγώ ήμουν χρηματομεσίτης για την Merrill Lynch στις ΗΠΑ και ασχολούμουν με κεφαλαιακές αγορές. Το ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης μάς ανάγκασε να αναζητήσουμε νέες δυνατότητες για κέρδη σε άλλου είδους αγορές. Ύστερα από τη διεξαγωγή των απαραίτητων ερευνών, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η Βουλγαρία έχει το πιο ευνοϊκό επενδυτικό κλίμα από τις χώρες της Ευρώπης. Εκτός από το σταθερό συνάλλαγμα και την ένταξη στην Ε. Έ., ένας άλλος παράγοντας που κάνει τη βουλγαρική αγορά ελκυστική, είναι οι χαμηλές τιμές των ακινήτων σύμφωνα με τα κοινά ευρωπαϊκά κριτήρια. Πρέπει να ομολογήσω, ότι οι μέχρι στιγμής πωλήσεις υπερβαίνουν κατά πολύ τις αρχικές προσδοκίες μας. Πραγματοποιούμε σημαντικές συναλλαγές και το ενδιαφέρον για την απόκτηση ακινήτων είναι αρκετά μεγάλο.
Хέλαν: Η ειδικότητά μου είναι μάρκετινγκ, και πριν ξεκινήσουμε τη συνεργασία μας με την Bulgarian Properties, ζούσα στην Αυστραλία, όπου είχα μια οικογενειακή επιχείρηση, μέρος της οποίας περιλάμβανε διαχείριση ακινήτων. Ο βασικός ρόλος μου στην επιχείρησή μας είναι να κάνω μάρκετιωγκ της Βουλγαρίας ως προορισμού των ελληνικών επενδύσεων, και να συμβουλεύω τους πελάτες μας για το τι ακίνητο θα αποτελούσε καλή επένδυση στο συγκεκριμένο περιβάλλον της αγοράς.
Περιγράψτε πιο λεπτομερώς τα βασικά πλεονεκτήματα της βουλγαρικής αγοράς ακινήτων και ποιο πράγμα την κάνει τόσο ελκυστική για τους Έλληνες επενδυτές/αγοραστές;
Δημήτρης: Η ένταξη της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007 και η σταθερότητα της ισοτιμίας συναλλάγματος του βουλγαρικού λέβα με το ευρώ είναι οι δύο βασικοί παράγοντες, οι οποίοι εξασφαλίζουν μηδενικό ρίσκο για τους ξένους επενδυτές στην βουλγαρική αγορά ακινήτων. Αυτά διευκολύνουν τους αγοραστές από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και τους εξασφαλίζει εύκολη πρόσβαση σε νέες δυνατότητες να σημειώσουν κέρδη. Επιπλέον, λόγω της οικονομικής κρίσης το τελευταίο έτος παρατηρείται μείωση στις τιμές των ακινήτων σε όλη την Ευρώπη. Στη Βουλγαρία αυτή η μείωση είναι της τάξης του 40% σε σύγκριση με τον μέσο όρο των τιμών το 2008. Αυτό δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερες δυνατότητες σε όσους επενδύσουν τώρα να σημειώσουν μελλοντικά κέρδη. Αυτή τη στιγμή η αγορά έχει φτάσει τη χαμηλότερη δυνατή θέση της, και στο εξής οι τιμές των ακινήτων μόνο θα αυξάνονται. Η ζήτηση διαμερισμάτων και γραφείων αυξάνεται που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε νέο «μπουμ» των τιμών.
Пριν από περίπου τρία χρόνια, λίγο πριν ξεσπάσει η διεθνής οικονομική κρίση, οι αναλυτές της αγοράς ισχυρίζονταν ότι οι τιμές των ακινήτων στη Βουλγαρία είναι υπερβολικά φουσκωμένες με τεχνητό τρόπο. Πώς έχει αλλάξει η κατάσταση αυτή τη στιγμή;
Хέλαν: Οπωσδήποτε θα μπορούσαμε να πούμε, ότι εκείνη την εποχή γίναμε μάρτυρες ενός «μπουμ» στην αγορά ακινήτων. Με τον ερχομό της κρίσης όμως οι τιμές έπεσαν, επειδή η ζήτηση μειώθηκε δραστικά. Στην ουσία η κρίση συνέβαλε στην ρύθμιση της αγοράς και οδήγησε τις τιμές των ακινήτων σε πιο λογικές και πραγματικές αξίες. Με την εξυγίανση της αοράς και της εγχώριας οικονομίας, οι τιμές αρχίζουν φυσικά να αυξάνονται. Είναι η φυσική πρόοδο ανάπτυξης της αγοράς, ιδιαίτερα σε μια χώρα όπως η Βουλγαρία, η οποία μπορεί ακόμη να διευρύνει την οικονομία της. Το εμπόριο ακινήτων αποτελεί μονάχα έναν από τους κλάδους στη Βουλγαρία που εξασφαλίζουν στη χώρα καινούριες επενδύσεις.
Δημήτρης: Για μια νέα οικονομία, όπως η βουλγαρική, δεν είναι ασυνήθιστο να παρατηρούμε παρόμοια εξέλιξη (υψηλή αύξηση των τιμών και απότομη πτώση στη συνέχεια). Θεωρώ ότι το «μπουμ» των τιμών και της ζήτησης ως το καλοκαίρι του 2008 αποτελεί φυσική αντίδραση μιας αγοράς, η οποία τώρα μπαίνει στο παιχνίδι. Η διαφορά μετά την κρίση είναι, ότι τώρα βλέπουμε ένα δεύτερο κύμα πιο υγιεινής αύξησης των τιμών των ακινήτων. Ο λόγος είναι ότι οι τράπεζες έμαθαν το μάθημά τους από την κρίση που πέρασαν, και τώρα χορηγούν δάνεια ή χρηματοδοτούν διάφορες επιχειρήσεις πολύ πιο υπεύθυνα. Δεν υπάρχουν πλέον «τυχαίοι παίκτες» στην αγορά, όποιος θέλει να επενδύσει, ξέρει τι κάνει.
Ποιοί είναι οι βασικοί πελάτες σας;