Galery

1

Ο φόρος προς όφελος της δημόσιας υγείας θα περιλαμβάνει τρόφιμα με υπερβολική περιεκτικότητα σε αλάτι, ζάχαρη, καφεΐνη, ενώ με τον υψηλότερο συντελεστή θα φορολογηθούν τα προϊόντα που περιέχουν μερικώς υδρογονωμένα λίπη. Τα διάφορα προϊόντα θα φορολογούνται με διαφορετικό συντελεστή – από 3% έως 78% για τις επιμέρους ομάδες προϊόντων. Αυτό έγινε γνωστό την Τρίτη κατά την παρουσίαση της ιδέας για τον καινούργιο φόρο από τους υπουργούς Υγείας Πέταρ Μόσκοφ και Αθλητισμού Κράσεν Κράλεφ.

Ο βασικός στόχος του φόρου είναι να περιοριστεί η κατανάλωση των επιβλαβών ουσιών, οι οποίες αποδεδειγμένα προκαλούν παχυσαρκία και διάφορες άλλες παθήσεις, ενώ οι παραγωγοί να αναγκαστούν να αλλάξουν τις συνταγές τους και να αρχίσουν να χρησιμοποιούν λιγότερες τέτοιες ουσίες, ή να τις αντικαταστήσουν με άλλες. Σύμφωνα με τον Πέταρ Μοσκοφ, αυτό μπορεί να συμβεί μόνο εάν οι παραγωγοί πιεστούν οικονομικά, για το λόγο αυτό και επιλέχτηκε ο συγκεκριμένος τρόπος – μέσα από τη φορολογία.

“Φορολογούμε μόνο προϊόντα τα οποία έχουν πιο υγιεινό αντικαταστάτη. Ο φόρος δε θα επιβληθεί σε κανένα από τα βασικά τρόφιμα – ψωμί, κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, φρούτα, λαχανικά κτλ. Το αντίθετο, για μερικά από αυτά ο στόχος είναι η προώθηση της κατανάλωσής τους", δήλωσε ο υπουργός Υγείας. Δε θα φορολογούνται επίσης το τσάι, ο καφές, καθώς και το μέλι.

Πιο συγκεκριμένα ο φόρος θα περιλαμβάνει διάφορα αρτοσκευάσματα, μπισκότα, γκοφρέτες, αεριούχα και ενεργητικά ποτά, σοκολάτες, παγωτά, πατατάκια, στιγμιαίες σούπες, σάλτσες, μαγιονέζα, μαργαρίνη, απομιμήσεις γαλακτοκομικών προϊόντων κτλ.

Η μαργαρίνη και τα γαλακτοκομικά προϊόντα με φοινικέλαιο – με τον υψηλότερο συντελεστή

Ο υπουργός Μόσκοφ έδωσε ένα παράδειγμα ότι η τιμή ενός πακέτου μπισκότα των 150 γραμμαρίων θα γινόταν ακριβότερη κατά 0,97 λέβα συν ΦΠΑ (1 ευρώ=1,96 λέβα), αν περιέχουν αλάτι, ζάχαρη και υδρογονωμένα λίπη πάνω από το κανονικό. Ένα λίτρο αεριούχου αναψυκτικού θα γινόταν κατά 0,43 λέβα ακριβότερο, ή κατά 31%. Ο φόρος για ένα κιλό πατατάκια θα είναι 1,55 λέβα. Ο υψηλότερος φόρος θα είναι για τα προϊόντα που περιέχουν υδρογονωμένα λίπη – 3,10 λέβα για ένα κιλό, που θα οδηγήσει στην αύξηση της τιμής κατά 58%.

Ο φόρος θα επιβάλλεται εφάπαξ στους παραγωγούς ή τους διανομείς που εισάγουν τα προϊόντα από το εξωτερικό, και για το λόγο αυτό σύμφωνα με τον υπουργό θα είναι εύκολη η διαχείρισή του.

Προβλέπεται ο φόρος να επιβάλλεται στα προϊόντα που περιέχουν πάνω από 1 γραμμάριο αλάτι ανά 100 γραμμάρια προϊόντος, στα ποτά που περιέχουν καφεΐνη πάνω από 24 mg/100 ml ή ταυρίνη πάνω από 100 mg/100 ml, στα τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη ή τεχνητό γλυκαντικό πάνω από 40 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια προϊόντος, καθώς και στα τρόφιμα που περιέχουν μερικώς υδρογονωμένα λίπη πάνω από 0.5 γραμμάρια ανά 100 γραμμάρια προϊόντος.

Αναμένονται150 εκατ. λέβα ετησίως και 30% μείωση της κατανάλωσης

Τα ετήσια έσοδα από τον φόρο επί των επιβλαβών τροφών αναμένεται να ανέλθουν σε 150 εκατ. λέβα (περίπου 75 εκατ. ευρώ), από τα οποία το 20% θα χρησιμοποιείται για την ανακαίνιση γυμναστηρίων στα σχολεία, το 20% - για την βελτίωση της σίτισης στα σχολεία όπου θα αυξηθεί η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, ενώ το 60% θα προορίζεται για την πρόληψη χρόνιων ασθενειών, δήλωσε ο υπουργός Αθλητισμού Κράσεν Κράλεφ. Η δαπάνη των χρημάτων θα παρακολουθείται από δημόσιο συμβούλιο στο οποίο θα συμμετέχουν αθλητές, διαιτολόγοι, γιατροί.

Ο υπουργός Υγείας διευκρίνισε πως η Βουλγαρία ακολουθεί το ουγγρικό μοντέλο, όπου επίσης έχει καθιερωθεί ένας παρόμοιος φόρος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας από τα 2013, δύο χρόνια μετά την καθιέρωση του φόρου επί των επιβλαβών τροφών στην Ουγγαρία καταγράφηκε μείωση στις πωλήσεις των συγκεκριμένων προϊόντων, ενώ η μείωση στην κατανάλωσή τους είναι από 20% έως 35%. Ο Πέταρ Μόσκοφ αναμένει παρόμοιο αποτέλεσμα και στη Βουλγαρία.

20 στους 100 γλιτώνουν το έμφραγμα εάν μειωθεί η κατανάλωση αλατιού

Ο Πέταρ Μόσκοφ ανέφερε επιστημονικά στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η υπερβολική κατανάλωση αλατιού, ζάχαρης και ειδικά υδρογονωμένων λιπαρών προκαλούν σοβαρές παθήσεις. Η ημερήσια κατανάλωση αλατιού στη Βουλγαρία είναι κατά μέσον όρο 7-8 γραμμάρια, ενώ το όριο είναι 5 γραμμάρια. Οι σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι η μείωση της ημερήσιας κατανάλωσης αλατιού μέχρι τα επιτρεπτά όρια μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής πίεσης κατά 20%, και τον αριθμό των εγκεφαλικών κατά 24%.

Σύμφωνα με άλλες μελέτες, η αύξηση της κατανάλωσης υδρογονωμένων λιπαρών ακόμη και μόνο κατά 2% οδηγεί στην αύξηση του κινδύνου πρόκλησης καρδιαγγειακών παθήσεων κατά 23% (προς σύγκριση για το βούτυρο το ποσοστό αυτό είναι 15%).

Η υγεία των παιδιών ή τα συμφέροντα των εταιρειών

Σχετικά με τις κριτικές εναντίον του καινούργιου φόρου ότι δε θα επιφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα ο υπουργός δήλωσε πως “όποιος αμφισβητεί τα στοιχεία αυτά είναι ηλίθιος“. Κατά τη γνώμη του, οι ισχυρισμοί πως ο φόρος θα οδηγήσει στην απώλεια θέσεων εργασίας ανήκουν σε «λομπίστες» εταιρειών της βιομηχανίας τροφίμων.

“Ο ίδιος άνθρωπος ισχυρίζεται πως ο φόρος δε θα αλλάξει τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων και ύστερα λέει πως ο φόρος θα οδηγήσει στην απώλεια θέσεων εργασίας. Εάν ο φόρος δεν μειώσει την κατανάλωση, πώς ακριβώς θα χαθούν οι θέσεις εργασίας;“, ρώτησε ο Πέταρ Μόσκοφ.

“Σήμερα ξεκινάμε μια μάχη η οποία δε θα είναι καθόλου εύκολη. Γνωρίζω πολύ καλά τα συμφέροντα που είναι εναντίον αυτού του νόμου. Εδώ όμως είναι η θέση του κάθε γονέα να επιλέξει με ποιανού το μέρος θα είναι – της υγείας των παιδιών μας ή των συμφερόντων των εταιρειών. Ο τρόπος είναι να διανύσουμε αυτό το δρόμο μαζί, για μια μακρύτερη και καλύτερη ζώη“, δήλωσε ο υπουργός Υγείας. Στη συνέχεια πρόσθεσε πως η καθιέρωση του φόρου έχει συμφωνηθεί με το υπουργείο Οικονομικών και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από το 2016.