Galery

1

"Αντίθετα με τις περισσότερες χώρες με γεράσμενο πληθυσμό στον κόσμο η Βουλγαρία γέρασε, πριν γίνει πλούσια. Ενώ στη Γαλλία η προσαρμογή στην αλλαγή της ηλικιακής δομής του πληθυσμού (τα άτομα άνω των 65 ετών να διπλασιαστούν από το 7% στο 14%) πήρε 100 χρόνια, στις ΗΠΑ – περίπου 70, στην Ουγγαρία – 50, στη Βουλγαρία η διαδικασία αυτή ολοκληρώθηκε μέσα σε μόλις 36 χρόνια.

Η Βουλγαρία μπορεί να μετατραπεί στη χώρα με την πιο απότομη στον κόσμο μείωση της αναλογίας μεταξύ του γερασμένου και του ενεργού πληθυσμού, πράγμα το οποίο θα ενισχύσει την πίεση πάνω στην οικονομία".

Αυτό αναφέρεται σε μια έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας αφιερωμένη στην δημογραφική εικόνα της χώρας και στην κατάσταση του συνταξιοδοτικού συστήματος, η οποία θα δοθεί επισήμως στη δημοσιότητα την Παρασκευή.

Στην έκθεση υπενθυμίζεται ότι οι Βούλγαροι έζησαν δύο γρήγορες δημογραφικές αλλαγές μέσα σε μόλις 70 χρόνια. Την περίοδο 1950-1990 ο πληθυσμός αυξήθηκε από 7.3 εκατ. σε σχεδόν 9 εκατ. κατοίκους, ενώ στη συνέχεια για δύο φορές λιγότερο χρονικό διάστημα μειώθηκαν στους 7.5 εκατ. κατοίκους το 2010. Μόνο η καθαρή μετανάστευση προκάλεσε την μείωση του ενεργού πληθυσμού κατά 10% (και του συνολικού πληθυσμού κατά 17%) από τη δεκαετία του ’90 μέχρι σήμερα.

Ταυτόχρονα έχει αυξηθεί απότομα η μέση ηλικία – από τα 30.3 το 1960 στα 42.7 το 2012, που τοποθετεί τη Βουλγαρία στην τρίτη θέση στην ΕΕ μετά από τη Γερμανία και την Ιταλία.

Σύμφωνα με προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας Eurostat και του ΟΗΕ, στα μέσα του 21^ου αι. στη Βουλγαρία θα έχουν μείνει από 5.5 έως 5.9 εκατ. κάτοικοι. Τότε ένας στους τρεις Βούλγαρους θα είναι άνω των 65 ετών και μόλις οι μισοί θα είναι σε παραγωγική ηλικία, διότι η χώρα θα έχει χάσει το 40% του εργατικού δυναμικού της. Αυτό σημαίνει ότι όλο και λιγότεροι άνθρωποι θα παράγουν εθνικό εισόδημα για όλο τον πληυσμό και θα πληρώνουν φόρους, ενώ όλο και μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού θα χρειάζεται έξοδα για υγεία, συντάξεις και πρόνοια.

Ο γερασμένος πληθυσμός θα πιέσει τις επενδύσεις στην παιδεία, τις καινοτομίες και την επιχειρηματική δραστηριότητα, ενώ το κράτος δε θα έχει πού να βρει τόσους πόρους, ώστε να αντισταθμίσει την αποχώρηση και τη μείωση του ιδιωτικού κεφαλαίου.

Επιπλέον, σε συνθήκες συνεχιζόμενης υψηλής ανεργίας και ασθενής ανάπτυξης ακόμη και στην περίπτωση ευνοϊκού σεναρίου ο γενικός κίνδυνος φτώχειας παραμένει υψηλός. Λόγω των αυξανόμενων δημόσιων δαπανών για υγεία, συντάξεις και πρόνοια, η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ της Βουλγαρίας θα αυξηθεί κατά περίπου τρεις φορές – από το 18% στο 51%.

Οι δημιουργοί της έρευνας αναφέρον και πόσο λανθασμένο είναι το σύστημα υγείας – υπενθυμίζουν ότι ο βασικός στόχος του θα έπρεπε να είναι η εξασφάλιση οικονομικής προστασίας, ώστε οι ασθένειες να μην οδηγούν σε πτώχευση. Ταυτόχρονα, αυτά που παρέχει το Εθνικό Ταμείο Υγειονομικής Ασφάλισης έχουν πολλά ελαττώματα, με αποτέλεσμα οι προσωπικές δαπάνες των Βουλγάρων για την υγεία τους είναι υψηλές και οι ασθενείς αποφεύγουν την θεραπεία και την ιατρική περίθαλψη γενικά, που σε τελευταία ανάλυση κοστίζει πολύ πιο ακριβά στο κοινωνικό σύστημα.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να βελτιωθεί η κατάσταση είναι να σταματήσει η μετανάστευση, ισχυρίζονται οι δημιουργοί της έρευνας οι οποίοι έχουν ετοιμάσει μεικά σενάρια με τις δυνατές λύσεις. Στην έκθεσή τους επιμένουν μεταξύ άλλων για την αύξηση της παραγωγικότητας και την πιο αποτελεσματική ένταξη στην παραγωγή εθνικού προϊόντος των γυναικών, των νέων και των ρομά, που αυτή τη στιγμή αποτελούν το 9-10% του ενεργού πληθυσμού. Μόνο οι νέοι της ομάδας που ούτε σπουδάζει, ούτε δουλεύει, κοστίζουν στη Βουλγαρία περίπου το 2.3% του ΑΕΠ.

Πρέπει να δοθούν κίνητρα για την αύξηση των εισοδημάτων και της αποταμίευσης, ακόμη και μέσω της αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης, δηλαδή της περιόδου κατά την οποία μπορεί κανείς να αποταμιεύει χρήματα, διότι μέχρι τα μέσα του 21^ου αι. στο συνατξιοδοτικό σύστημα συνεχώς θα παρατηρείται ανεπάρκεια πόρων. Και επειδή η Βουλγαρία είναι από τις χώρες με την μεγαλύτερη άδεια μητρότητας μπορεί οι κυβερνώντες να σκεφτούν την μείωσή της, σε συνδυασμό όμως με την διεύρυνση της μέριμνας για τα παιδιά και με ευέλικτες συνθήκες εργασίας.