Вικτόρια Μίντοβα
Κρίση, μεταρρυθμίσεις, πρόγραμμα εξυγίανσης και διαρθρωτικές αλλαγές είναι λέξεις που γνωρίζει καλά κάθε Βούλγαρος που γεννήθηκε πριν από τη δεκαετία του ’90 του περασμένου αιώνα. Όλες οι γενιές που θυμούνται τον κομμουνισμό στη Βουλγαρία, θυμούνται και τα σκοτεινά χρόνια που ακολούθησαν την νεογέννητη δημοκρατία της χώρας με τον υψηλό πληθωρισμό, την ακόμη πιο υψηλή ανεργία και τη φτώχεια. Σήμερα παρόμοια είναι η κατάσταση στη γειτονική Ελλάδα. Η χώρα έχασε την ευκαιρία να εφαρμόσει γρήγορα και αποφασιστικά τα μέτρα εξυγίανσης πριν από 2 χρόνια και τώρα αντιμετωπίζει πολύ πιο σοβαρές συνέπειες.
Μέσα στην γενική εικόνα οικονομικής ανασφάλειας το GRReporter απευθύνθηκε για μία ανάλυση της κατάστασης και για μια σύγκριση της βουλγαρικής κρίσης της δεκαετίας του ’90 και της ελληνικής ανασφάλειας το 2011 στον οικονομολόγο Κρασιμίρ Αγγάρσκι. Είναι ο άνθρωπος ο οποίος ανέλαβε να καθιερώσει στη Βουλγαρία το καθεστώς σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών το 1997, εδραίωσε το τραπεζικό σύστημα και απεδείχθη κρίσιμη φιγούρα για την σταθεροποίηση της τοπικής οικονομίας.
Ο Κρασιμίρ Αγγάρσκι υπήρξε διευθύνων σύμβουλος της Τραπεζικής Εταιρείας Ενοποίησης, η οποία αναδιάρθρωσε τις βουλγαρικές τράπεζες και από 40 μικρά αδύνατα χρηματοοικονομικά ιδρύματα δημιούργησε 7 μεγάλες τράπεζες. Το 1997 έγινε υπουργός Οικονομικής Μεταρρύθμισης στην κυβέρνηση του Στέφαν Σοφιάνσκι και γραμματέας των οικονομικών υποθέσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας Πέταρ Στογιάνοφ, ενώ είχε ήδη αναλάβει την υποχρέωση να βάλει τα οικονομικά της χώρας σε τάξη με τη βοήθεια του καθεστώτος σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών. Ύστερα ακολούθησαν υπεύθυνες θέσεις όπως Γενικός διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας DSK, τον Μάρτιο του 2005 ανέλαβε καθήκοντα γενικού διευθύνοντα συμβούλου της DZI Bank, μέλος του χρηματοοικονομικού ομίλου DZI. Από την 1η Μαρτίου του 2007 έγινε σύμβουλος στο Διοικητικό Συμβούλιο της Post Bank και μέλος της ηγεσίας της Eurobank EFG Group.
Ο Κρασιμίρ Αγγάρσκι δηλώνει κατηγορηματικά ότι εάν η Ελλάδα θέλει να αποφύγει την πτώχευση, πρέπει αμέσως να αποχωρίσει από τις βαριές δημόσιες επιχειρήσεις, να μειώσει την κρατική διοίκηση και να προχωρήσει ένα τολμηρό πρόγραμμα ιδιωτικοποίησεων, προκειμένου να προσελκύσει άμεσες ιδιωτικές επενδύσεις.
Κατά τη γνώμη του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι Ευρωπαίοι έταιροι δεν είναι αρκετά αυστηροί προς την Ελλάδα, και αν επιδιώκουν πράγματι κάποιο αποτέλεσμα, έπρεπε πρώτα να βεβαιωθούν ότι οι μεταρρυθμίσεις υλοποιούνται και μετά να υπογράψουν τη συμφωνία οικονομικής υποστήριξης.
Νομίζετε πως η πτώχευση της Ελλάδας είναι αναπόφευκτη;
Εάν δεν ληφθούν αποφασιστικά μέτρα δεν μπορεί να αποφευχθεί η πτώχευση. Όλα εξαρτώνται από την Ελλάδα, από την βούληση για αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Πρέπει να υπάρξει όσο πολιτική, τόσο και κοινωνική βούληση. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό όσο το δυνατό πιο σύντομα, ότι χωρίς εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, σημαντική δημοσιονομική ενοποίηση και διαρθρωτικές αλλαγές, η πτώχευση θα γίνει μονόδρομος για τη χώρα.
Η πτώχευση σημαίνει και έξοδο από την ευρωζώνη για την Ελλάδα;
Δεν είναι υποχρεωτικό. Η κήρυξη της πτώχευσης μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Μπορεί να γίνει και στα πλαίσια του ευρώ και με την έξοδο από το ενιαίο ευρωπαικό νόμισμα. Κι όμως το τονίζω για άλλη μια φορά, η πτώχευση δεν είναι υποχρεωτική, αν οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας πραγματοποιήσουν πιο τολμηρές μεταρρυθμίσεις, με τις οποίες να περιορίσουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα έξοδά τους, προκειμένου να αντιμετωπιστεί πιο γρήγορα η κρίση με το ελληνικό χρέος.
Ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις για τον τραπεζικό κλάδο στη Βουλγαρία, αν η Ελλάδα χρεοκοπήσει; Πώς θα επηρέαζε η πτώχευση τις τράπεζες της ευρύτερης περιοχής με σημαντική ελληνική συμμετοχή;
Η ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις τράπεζες στις γειτονικές χώρες, αν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις μητρικές τράπεζες της Ελλάδας, και αν δεν έχουν φροντίσει για την οικονομική τους αυτονομία. Εάν όμως διαθέτουν καλή κεφαλαιοποίηση και υγιείς δείκτες δεν έχουν λόγους να ανησυχούν. Όλα εξαρτώνται από την πολιτική της κάθε τράπεζας, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όμως με καλή κεφαλαιοποίηση δε θα έχουν πρόβλημα.
Θεωρείτε πως ο βουλγαρικός τραπεζικός κλάδος απειλείται σε περίπτωση πτώχευσης της Ελλάδας;
Απειλείται στο βαθμό που μπορεί να δημιουργηθεί πρόβλημα με την μαζική ψύχωση που είδαμε στην Ελλάδα. Πολλοί άνθρωποι πήγαν να αποσύρουν τα χρήματά τους από τις ντόπιες τράπεζες και να τα μεταφέρουν στο εξωτερικό. Τότε μπορεί να φτάσουμε σε χρεοκοπίες τραπεζών. Αυτός κατά τη γνώμη μου είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το βουλγαρικό τραπεζικό σύστημα και από κει για την χρηματοοικονομική σταθερότητα της χώρας. Ελπίζω ότι για τον κίνδυνο αυτό η κυβέρνηση και η Εθνική Τράπεζα Βουλγαρίας έχουν καταρτίσει ένα σχέδιο δράσης, διαθέτουν τους απαραίτητους υπολογισμούς και προβλέπουν συγκεκριμένα μέτρα.