Galery

1

Η Λόρα Μάρκοβα είναι ιδιοκτήτρια ιδιωτικού πρακτορείου ταξιδίων στη Σόφια. Είναι μια νέα και δραστήρια επιχειρηματίας, η οποία γνωρίζει ότι ο μόνος τρόπος να πετύχει κανείς είναι να δουλεύει καλά και σκληρά.  Ειδικά για την GRReporter, σε μία συνέντευξη της Βικτώρια Μίντοβα, η Λόρα αποκαλύπτει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του βαλκανικού τουρισμού, και μιλάει με πολύ θαυμασμό για τις ομορφιές των βαλκανικών χωρών. Περγράφει επίσης και το πώς η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει αλλάξει τη συμπεριφορά των ελληνικών τουριστικών εταιρειών (τουροπερέιτορ)  απέναντι στις βουλγαρικές τουριστικές εταιρείες.

Πώς άλλαξε η βουλγαρική τουριστική αγορά μετά την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε. Έ. στις αρχές του 2007 και αν άλλαξε η κρίση αυτή την αγορά;

Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μου, με την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε. Έ. διαμορφώθηκαν πολύ πιο λεπτομερή και ξεκαθαρά κριτήρια και κανόνες για το πώς πρέπει να δουλεύουμε. Αφού η οικονομική κρίση εμβαθύνθηκε,  με τους Έλληνες συναδέλφους μας δουλεύουμε πολύ πιο εύκολα. Οι Έλληνες τουριστικοί πράκτορες σήμερα προσέχουν πολύ πεισσότερο τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν, ενώ μείωσαν αρκετά και τις τιμές των ξενοδοχείων. Παλιά παρατηρούνταν μία επιπολαιότητα, που σημαίνει ότι μπορούσε να μην σηκώσουν το τηλέφωνο όλη μέρα, ή ακόμη να μην απαντήσουν σε ερώτηση. Ακόμη και αν ήταν γραπτή, συνέβαινε από το αρμόδιο τμήμα του ξενοδοχείου να μην μας απαντήσουν. Κατά τη γνώμη μου, όσο και να μη θέλω να το πω, αυτό είναι αποτέλεσμα μιας παράξενης αμέλειας από επαγγελματικής άποψης. Αυτό ίσχυε μέχρι το προηγούμενο έτος. Οι Βούλγαροι εκ μέρους τους εξακολουθούν να επισκέφτονται την Ελλάδα όσο και τις προηγούμενες χρονιές. Για τη σεζόν 2010 σχεδόν δεν έχω πελάτες για τα θέρετρα στις βουλγαρικές ακτές της Μαύρης θάλασσας. Οι περισσότεροι τουρίστες θέλουν να πάνε διακοπές στην Ελλάδα ή στην Τουρκία.

Ποιος είναι ο προτιμότερος προορισμός για διακοπές και ποια είναι η διαφορά μεταξύ των διακοπών στη Βουλγαρία και την Ελλάδα;

Το μέρος για τις διακοπές εξαρτάται από την εποχή, αν μιλάμε όμως για τις θερινές διακοπές οι πελάτες μου προτιμούν την Ελλάδα. Ένας από τους βασικότερους λόγους είναι ότι σήμερα οι τιμές είναι χαμηλότερες, άλλωστε με τα ελληνικά ξενοδοχεία συνεννοείται κανείς πολύ πιο εύκολα απ’ ότι με τα βουλγαρικά. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι Έλληνες έγιναν πολύ πιο πρόθυμοι και προσεκτικοί προς τους Βούλγαρους τουροπερέιτορ. Έχουν σαφείς κανόνες εργασίας που λείπει ακόμη στους Βούλγαρους συναδέλφους τους. Προσφέρουν καλές εκπτώσεις και είναι καλύτεροι επιχειρηματίες. Πρόσφατα είχα μια ερώτηση για κράτηση σε αρκετά χαμηλές τιμές. Η αρχική προσφορά ήταν για έκπτωση της τάξης του 10% για πρόωρες εγγραφές, ενώ όταν είχα πλέον πραγματικούς πελάτες που ήθελαν να περάσουν τις διακοπές τους ακριβώς σε αυτό το ξενοδοχείο, ο Έλληνας κατέβασε άλλα 10% από την συμφωνηθείσα έκπτωση. Η αιτία είναι ότι δημιουργήσαμε καλές επιχειρηματικές σχέσεις και στο μέλλον αναμένεται ορισμένο πλήθος τουριστών. Κατηγορηματικά με τους Έλληνες τώρα δουλεύουμε καλύτερα. Είμαι της γνώμης, ότι η κρίση τους έκανε πιο προσεκτικούς, πιο σωστούς, πιο εργατικούς.

Παρατηρείται μείωση Βουλγάρων τουριστών στην Ελλάδα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης;

Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μου, δεν υπάρχει καθόλου μείωση Βουλγάρων τουριστών στην Ελλάδα. Οι Βούλγαροι αγαπούν να πάνε για διακοπές στην Ελλάδα. Είναι μια χώρα πολύ ελκυστική για μας – έχει καλό φαγητό, υπέροχη θάλασσα και γενικά είναι πολύ όμορφη. Οι Έλληνες είναι ένας φιλόξενος λαός και οι Βούλγαροι θα συνεχίσουν να πάνε για διακοπές στην Ελλάδα, παρά τις απεργίες και την οικονομική κρίση. Άλλωστε, οι Βούλγαροι δεν εντυπωσιάζονται από απεργίες και διαμαρτυρίες όπως οι τουρίστες από τη Δυτική Ευρώπη.

Η Ελλάδα έναντι της Τουρκίας;

Είναι πολύ διαφορετικές χώρες, παρ’ όλο που βρίσκονται δίπλα και σε μας, και δίπλα η μία στην άλλη. Στην Τουρκία οι άνθρωποι πάνε κυρίως με πακέτα All Inclusive με πτήσεις τσάρτερ. Γενικά γίνεται λόγος για ανθρώπους που τους αρέσει τα πάντα να έχουν κανονισθεί προηγουμένως. Οι περισσότεροι τουρίστες που επιλέγουν αυτό τον προορισμό είναι πιο μεγάλοι στην ηλικία, ή παντρεμένοι με παιδιά, ώστε θέλουν να τους έχουν εξασφαλισθεί τα πάντα, να υπάρχει γκρουπ, και γενικά να νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Η Τουρκία δεν είναι χώρα η οποία μπορεί να υποτιμηθεί ως τουριστικός προορισμός, επειδή διαθέτει ωραία ξενοδοχεία και καλή εξυπηρέτηση. Απλώς οι δύο χώρες είναι πολύ διαφορετικές. Η Ελλάδα εκ μέρους της είναι σύμβολο της ελευθερίας – μπορείς να ανέβεις στο αυτοκίνητο και να φύγεις. Μπορείς στην πορεία να επιλέξεις όχι ακριβό ξενοδοχείο, να φας κάπου καλά. Οπουδήποτε και να καθίσεις στην Ελλάδα, πάντα θα βρεις καλό φαγητό και όμορφο περιβάλλον, καθώς και καλή μουσική. Η αλήθεια είναι ότι διαφορετικού τύπου τουρίστες επισκέφτονται τις δύο χώρες, και οι δύο τους όμως αποτελούν καλό προορισμό για διακοπές και οι τουριστικές υπηρεσίες βρίσκονται σε πολύ καλό επίπεδο.

Ποιοί Βούλγαροι πάνε για διακοπές στο εξωτερικό;

Οι Βούλγαροι άρχισαν επιτέλους να γίνονται πιο ελεύθεροι και πιο τολμηροί. Θέλω να πω, ότι ακόμη και άνθρωποι με μικρότερες δυνατότητες, σήμερα είναι πλέον έτοιμοι απλώς να ανέβουν στο αυτοκίνητο και να πάνε κάπου στην Ευρώπη. Δεν φοβούνται ότι δεν έχουν αρκετά χρήματα στην τσέπη τους ή στην πιστωτική τους κάρτα, για να ταξιδέψουν και να δουν τον κόσμο. Δεν είναι πλέον τόσο συνεσταλμένοι, όυτε σφιγμένοι. Δε ζητάνε απλώς ένα πακέτο All Inclusive στη Μαύρη θάλασσα για να περάσουν τις διακοπές τους. Οι άνθρωποι στη Βουλγαρία είναι πλέον πολύ πιο ελεύθεροι, δεν χρειάζεται να είναι πλούσιοι για να πάνε στην Ελλάδα ή στην Τουρκία. Ο όγκος των Βουλγάρων τουριστών αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια, όχι όμως επειδή οι άνθρωποι έγιναν πιο πλούσιοι, αλλά επειδή έγιναν πιο περίεργοι και ελεύθεροι. Οι Βούλγαροι αξίζουν να είναι πιο πλούσιοι, αλλά δεν είναι δυστυχώς. Επιπλέον, δε νομίζω ότι είναι πιο ακριβά να πας για διακοπές στο εξωτερικό απ’ ότι στη Βουλγαρία. Οι τιμές στη χώρα μας έχουν αυξηθεί πολύ.

Аν πρέπει να συγκρίνουμε μία δεκαήμερη διαμονή στη Βουλγαρία και στην Ελλάδα, ποια είναι τα υπέρ και τα κατά των δύο περιπτώσεων;

Μία δεκαήμερη διαμονή στις δύο χώρες θα κόστιζε τα ίδια λεφτά στον Βούλγαρο, ιδιαίτερα αν πρόκειται για τα θέρετρα της βόρειας Ελλάδας. Αν μιλάμε για την περιοχή γύρω από τη Θεσσαλονίκη ή τη Χαλκιδική, ο δρόμος με το αυτοκίνητο είναι ίδιος, όπως και αν πάμε στη Μαύρη θάλασσα. Οι άνθρωποι έχουν ήδη μάθει το δρόμο μέχρι εκεί και αυτά τα μέρη έχουν γίνει ένας δημοφιλής προορισμός για τους Βούλγαρους. Το μόνο πράγμα που είναι ακριβότερο στην Ελλάδα είναι η διατροφή. Τα εστιατόρια και οι ταβέρνες είναι αρκετά πιο ακριβά από εκείνα της Βουλγαρίας. Αν η διατροφή είναι οργανωμένη και πληρωμένη από πριν, οι τιμές είναι περίπου ίδιες. Στην Τουρκία είναι ακριβώς το αντίθετο. Η διατροφή είναι πολύ πιο φθηνή, ακόμη και από τον μέσο όρο των βουλγαρικών θερέτρων, είπαμε όμως ότι στην Τουρκία πάνε για πιο ήσυχες διακοπές. Αν θέλετε διασκέδαση, οι προορισμοί είναι Βουλγαρία και Ελλάδα. Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν ότι πρέπει να υποβαθμίζουμε τη Βουλγαρία ως τουριστικό προορισμό. Εδώ έχουμε πολύ ωραία και μεγάλα πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Πράγματι, θα μπορούσα πολύ άνετα να πω ότι έχουμε πολύ περισσότερα πολυτελή ξενοδοχεία απ’ ότι η Ελλάδα. Ο κλάδος της οικοδομής επίσης συνέβαλε σε αυτό, σημειώθηκε μάλιστα και κάποια υπερβολική πυκνότητα. Ας πάρουμε για παράδειγμα το ξακουστό θέρετρο Σλάντσεφ μπριαγκ (Sunny beach). Είναι ένα θαυμάσιο θέρετρο, αν πάω όμως εγώ με τον γιο μου για διακοπές, σίγουρα δε θα αισθάνομαι καλά, επειδή το παιδί μου δε θα μπορέσει να κοιμηθεί ως τις 4 το πρωί από τη μουσική των νυχτερινών κλαμπ που είναι παντού. Από την άλλη όμως είναι ένα μέρος πολύ κατάλληλο για πάρτι και εκεί πάνε πολλοί νέοι που θέλουν να διασκεδάσουν – χαρακτηριστικά γνωρίσματα είναι τα κλαμπ, η μουσική, η πολυτέλεια, συν τη θάλασσα και την παραλία. Στην ουσία δεν διαφέρει πολύ από την Ισπανία, η οποία επίσης έχει πυκνοκατοικημένα θέρετρα, είναι όμως πολύ ευχάριστα.      

Γενικά όμως, το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρονται σήμερα στη Βουλγαρία, είναι πολύ υψηλότερο σε σύγκριση με εκείνο πριν από μερικά χρόνια, ενώ για πρώτη φορά το κράτος κάνει σημαντικά βήματα για τη βελτίωση του εθνικού τουρισμού. Για πρώτη φορά αρχίζουν να στρέφουν την προσοχή προς τους incoming τουρίστες, δηλ. στους ξένους που έρχονται για διακοπές στα θέρετρά μας. Βελτιώνεται η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και συμβάλλεται στις θετικές εντυπώσεις τις οποίες η όμορφη χώρα μας μπορεί να αφήσει στους παραθεριστές. Η Βουλγαρία έχει τι να δείξει ως τουριστικός προορισμός – έχουμε θάλασσα, έχουμε θαυμάσια βουνά, Πίριν, Ρίλα, Ροδόπη, παντού βλέπει κανείς μια μοναδική φύση. Αν είμαστε καλύτερα οργανωμένοι, πιο τίμοι και ανεκτικοί, ο τουρισμός θα σημείωνε ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη.

Οι Έλληνες τουρίστες στη Βουλγαρία;

Οι Έλληνες τουρίστες αγαπούν τη Βουλγαρία και επισκέπτονται τη χώρα μας κυρίως το χειμώνα. Πάνε στα χειμερινά κέντρα Μπόροβετς, Μπάνσκο, τελευταία αυξάνονται και οι επισκέπτες του Παμπόροβο μετά το άνοιγμα του νέου μεθοριακού σταθμού. Ο καινούριος δρόμος έδωσε τη δυνατότητα να συντομευθεί κατά πολύ η διαδρομή, ενώ τα βουνά της Ροδόπης και το Παμπόροβο είναι καταπληκτικά και διαθέτουν πολύ καλές συνθήκες για τα διάφορα χειμερινά αθλήματα.

Ποιες είναι οι συστάσεις σας προς τους Βούλγαρους ξενοδόχους;

Ίσως πρέπει να προσπαθήσουν να είναι πιο φιλόξενοι και οπωσδήποτε να μειώσουν τις τιμές. Δεν μπορώ να μην αναφέρω το γεγονός ότι στη Βουλγαρία χτίσθηκαν πολλά πολυτελή ξενοδοχεία, και δεν καταλαβαίνω γιατί έπρεπε να υπάρχει τόση πολυτέλεια. Ίσως στο Ντουμπάι, εκεί είναι σε θέση να κάνουν τέτοια έξοδα (γελάει). Πιθανότατα αυτά τα ξενοδοχεία έχουν και πολλά έξοδα λειτουργίας, που είναι ένας από τους λόγους να μην μειώνουν τις τιμές. Παντού στον κόσμο μπορεί να δει κανείς όμορφα, ευχάριστα μέρη, όπου να νιώσει άνετα, να φάει καλά, χωρίς μεγάλες πολυτέλειες. Ενώ στη Βουλγαρία μάλλον προσπαθούν να εξασφαλίσουν πολυτέλεια, και το υπόλοιπο μέρος της εξυπηρέτησης σε πολλές περιπτώσεις δεν πάει και τόσο καλά. Ένα άλλο πρόβλημα είναι η μη επαρκής επικοινωνία με τους τουροπερέιτορ και η έλλειψη καλού μάρκετινγκ. Αυτό είναι μεγάλο λάθος. Το συμπέρασμα είναι ότι οι Βούλγαροι ξενοδόχοι πρέπει να μάθουν να δουλεύουν περισσότερο και να είναι καλύτεροι γενικά, όλα τα υπόλοιπα τα έχουμε άφθονα.

Πώς αναπτύσσεται ο αγροτικός τουρισμός στη Βουλγαρία και τι ενδιαφέρον υπάρχει εκ μέρους των ξένων τουριστών;

Έχουμε μοναδικά θέρετρα αυτού του είδους. Στα βουνά της Ροδόπης π. χ. τα χωριά Λέστεν, Κοβατσέβιτσα, Ναγκόρεν κ. ά. που είναι πάντα γεμάτα. Είναι παλιά χωριά, ανανεωμένα και εκσυγχρονισμένα, τα οποία λειτουργούν ως ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Έχει διατηρηθεί το αυθεντικό στιλ, χαρακτηριστικό για την περιοχή της Ροδόπης, ενώ ταυτόχρονα προσφέρονται όλες οι ανέσεις της σύγχρονης ζωής. Υπάρχουν παραδοσιακές ταβέρνες με καλό φαγητό, οι άνθρωποι είναι φιλόξενοι.

Πώς νομίζετε ότι θα επηρεάσει την εταιρεία σας η οικονομική κρίση στη Βουλγαρία και την Ευρώπη;

Η δραστηριότητα της εταιρείας μου δεν είναι πολύ μεγάλη. Σίγουρα υπήρχαν μήνες κατά τους οποίους βρισκόμουν «στο χείλος του γκρεμού». Τώρα τα πράγματα είναι καλύτερα, όχι όμως όπως πέρσι. Αυτή την εποχή πέρσι είχα περισσότερες κρατήσεις απ’ όσες φέτος. Λένε ότι τώρα έχουμε φτάσει το βαθύτερο σημείο της κρίσης στη Βουλγαρία, κι εγώ σίγουρα το νιώθω. Παρ’ όλα αυτά όμως, η κρίση ήταν πολύ απαραίτητη, επειδή αν δουλεύει κανείς καλά και σκληρά, όπως πρέπει να δουλεύουμε όλοι εμείς, ξεπερνάει και αυτές τις δυσκολίες. Τώρα θα υπάρξει ένα «κόσκινο», που είναι πολύ χρήσιμο, επειδή θα μείνουν οι καλύτεροι. Στον τουρισμό δεν είναι δυνατό να είναι κανείς ασυνεπής, και δεν μπορεί να κάνει τα πράγματα όπως όπως. Οι πελάτες έχουν πλέον υψηλότερο βιωτικό επίπεδο και εκτιμούν τα χρήματά τους. Δεν εμπιστεύονται ανθρώπους, για τους οποίους δεν είναι σίγουροι, ότι θα τους εξυπηρετήσουν καλά.

Πηγή: grreporter.info