Galery

1

Πολίνα Σπαρτιάνοβα

«Είναι άραγε παράξενο ότι οι πολιτιστικές χώρες ανταγωνίζονται να δημιουργήσουν κρατικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς; Μέσω αυτών θέλουν να δείξουν τον εαυτό τους στον κόσμο, μέσα αυτών φέρνουν παιδεία, πρόνοια, ηθικό στους λαούς τους ... », έγραψε το 1930 ο γνωστός Βούλγαρος λόγιος και συγγραφέας Ασέν Ζλατάροφ, μόνο ένα χρόνο μετά από την πρώτη ραδιοφωνική μετάδοση στη Βουλγαρία, η οποία ξεκίνησε με τα ιστορικά λόγια «Γεια σας, εδώ είναι το Ράδιο Σόφια». Αυτό είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι της ιστορίας του ραδιοφώνου στη Βουλγαρία, την οποία διηγείται το Μουσείο Ραδιοφωνίας, στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας στη Σόφια. Παρά το γεγονός ότι μόνο ένας χρόνος έχει περάσει από την ίδρυση του μουσείου, η έκθεσή του συνεχώς εμπλουτίζεται με νέες και αξιόλογες προσθήκες, χάρη στους πολυάριθμους δωρητές εκθεμάτων και εγγράφων για την ιστορία της ραδιοφωνίας στη Βουλγαρία.

Σήμερα το ραδιόφωνο θεωρείται απόλυτο δεδομένο στην καθημερινή μας ζωή και κατάφερε να μπει σε μία από τις χιλιάδες εφαρμογές για τα κινητά μας τηλέφωνα, αλλά για τους ανθρώπους κατά τις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα ήταν ένα πραγματικό φαινόμενο. Στο Μουσείο Ραδιοφωνίας στη Βουλγαρία θα μπορούσαμε να πάμε πίσω στο χρόνο και να εντοπίσουμε την εξέλιξη των ραδιοφωνικών συσκευών από έπιπλα που άνηκαν στην καθημερινή ζωή των Βουλγάρων, σε απλές συσκευές που γεμίζουν τον ελεύθερο χρόνο στην καθημερινή ζωή μέχρι συνηθισμένες συσκευές, με τις οποίες περνάμε τον ελεύθερο μας χρόνο.

Η έκθεση περιέχει πάνω από 500 συσκευές, μερικές από τις οποίες είναι ηλικίας πάνω από 100 ετών και εξακολουθούν να λειτουργούν. Η συλλογή αποτελείται κυρίως από βουλγαρικές, ρωσικές και γερμανικές συσκευές του εν λόγω εξοπλισμού. Οι πιο παρατηρητικοί επισκέπτες θα μπορούσαν να κάνουν μια σύγκριση μεταξύ της βουλγαρικής συσκευής «Tulan», η οποία κατασκευαζόταν στη Βουλγαρία στις αρχές της δεκαετίας του '30 του περασμένου αιώνα, και της γερμανικής «Blaupunkt», η οποία άρχισε να κατασκευάζεται λίγα χρόνια αργότερα στη Γερμανία, αλλά έχει μια εντυπωσιακή ομοιότητα με την πρώτη.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα του μουσείου όμως είναι η διατηρημένη συσκευή από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία είναι σφραγισμένη με κερί, για να «φιμωθεί» από την αστυνομία τότε, ώστε να μπορεί να παρακολουθεί μόνο τις συχνότητες του «Radio Sofia» και να μην παρασύρεται στα «εχθρικά ραδιοφωνικά πεδία». Η τεχνολογία της ήταν πολύ απλή – έπαιρνες από  τις αρχές τη ραδιοφωνική συσκευή με τοποθετημένο σταθμό «Radio Sofia» και χωρίς δυνατότητα να γυρίσεις τα κουμπιά. Αλλά αυτή η αυστηρή ρύθμιση μπορούσε εύκολα να παρακαμφθεί από ένα μικρό παιδικό χεράκι που έμπαινε από το πίσω καπάκι και «εξουδετέρωνε» την προστασία των «εχθρικών σταθμών».

Στο μοναδικό Μουσείο Ραδιοφωνίας στη Βουλγαρία μπορεί να δει κανείς όχι μόνο μοναδικά εκθέματα από την έναρξη των βουλγαρικών ραδιοφωνικών εκπομπών, αλλά και να ακούσει τον αυθεντικό ήχο των ενημερωτικών και μουσικών προγραμμάτων που μεταδίδονταν. Εδώ στο Χρυσό Ταμείο του Τμήματος Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας σώζονται αποκλειστικές ηχογραφήσεις, φωτογραφίες και έγγραφα για την ιστορία του πρώτου δημόσιου ραδιοφωνικού σταθμού «Rodno radio» και του κρατικού «Radio Sofia» από την ίδρυσή τους τη δεκαετία του '30 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '80 του προηγούμενου αιώνα. Στο μουσείο σώζεται και το μοναδικό στη Βουλγαρία ελβετικό μαγνητόφωνο τεσσάρων καναλιών Shtuder C – 37, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία στη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία πριν από σχεδόν μισό αιώνα και εξακολουθεί να είναι πλήρως λειτουργικό. Το μαγνητόφωνο συμμετέχει πλήρως στο αναλογικό ραδιοφωνικό στούντιο και σε αυτό μπορούν να προβληθούν όλες οι πρωτότυπες ηχογραφήσεις με βουλγαρική ποπ μουσική μερικών από τους πιο δημοφιλείς τραγουδιστές όπως τη Λίλι Ιβανόβα και τον Εμίλ Ντιμιτρόφ.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά για τους επισκέπτες εκθέματα στο Μουσείο Ραδιοφωνίας στη Βουλγαρία είναι το αναλογικό στούντιο από τα τέλη της δεκαετίας του '60 του περασμένου αιώνα. Ο καθένας μπορεί να καθίσει πίσω από το ραδιοφωνικό μικρόφωνο και να αναλάβει το ρόλο παρουσιαστή ή διευθυντή ήχου για μια μέρα και στη συνέχεια να πάρει μαζί του αυτό το ενθύμιο σε ένα cd.  Έτσι, το μουσείο δίνει στους επισκέπτες του τη δυνατότητα όχι μόνο να μάθουν περισσότερα για την ιστορία του ραδιοφώνου στην Βουλγαρία, αλλά και να γίνουν μέρος της. Αυτό είναι ένα από τα λίγα μουσεία όπου όχι μόνο δεν απαγορεύεται να αγγίζονται τα εκθέματα, αλλά επιτρέπεται και ακόμη ενθαρρύνεται από τους επιμελητές της έκθεσης, οι οποίοι ανοίγουν τις βιτρίνες και επιτρέπουν σε κάθε επισκέπτη να αγγίξει τα μικρόφωνα του πρώτου βουλγαρικού σταθμού «Rodno radio» από το 1930. Με αυτόν τον τρόπο το πνεύμα του ραδιοφώνου θα μεταδοθεί στο μέλλον από χέρι σε χέρι και από γενιά σε γενιά.