Το GRReporter λαμβάνει μέρος στην πρωτοβουλία του Βουλγαρικού Πρακτορείου Ειδήσεων και της Ένωσης των Βουλγαρικών ΜΜΕ του κόσμου προς υποστήριξη της υποψηφιότητας της Σόφιας για τον τίτλο πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2019, δημοσιεύοντας μια σειρά άρθρων που παρουσιάζουν το σύμπλεγμα Άγιον Όρος της Σόφιας και τα μοναστήρια που το απαρτίζουν.
Το Άγιον Όρον της Σόφιας αποτελεί ένα μεσαιωνικό σύμπλεγμα από 14 μοναστήρια, σκήτες, ασκητήρια και παρεκκλήσια, που αναπτύχθηκε στα περίγυρα της Σόφιας και τα γύρω βουνά την εποχή του Δεύτερου Βουλγαρικού Βασιλείου (1185-1417).
Ένα από τα μοναστήρια με μοναδικές τοιχογραφίες είναι το μοναστήρι Kremikovski manastir του Αγίου Γεωργίου Νικηφόρου.
Στο μοναστήρι ανοίγει τις πύλες του ένα επαρχιακό πνευματικό-πολιτιστικό κέντρο, ανακοίνωσε για το Βουλγαρικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πάτηρ Σεραφείμ, ο οποίος εκτελεί καθήκοντα ηγουμένου της μονής, μέχρι να το αναλάβει η καλόγρια Θεοδώρα.
Ο πάτηρ Σεραφείμ λέει ότι στην πραγματικότητα το κέντρο ήδη λειτουργεί αφού φέτος διοργανώθηκαν μερικές φορές κατασκηνώσεις για παιδιά. Πρέπει όμως να επισκευαστεί το κτήριο στο οποίο θα αναπτύσσεται η εκπαιδευτική δραστηριότητα. Προβλέπεται το κτήριο να διαθέτει μεγάλη βιβλιοθήκη, γραφεία για διάφορες δραστηριότητες, αίθουσα συνεδριάσεων. Τα απαραίτητα χρήματα τα έχουν μαζέψει οι μοναχοί.
Για επισκέψεις στο κέντρο δεν θα υπάρχουν περιορισμοί, εξαρτάται από τη θέληση, εξήγησε ο πάτηρ Σεραφείμ. Εκτός από παιδιά, στο κέντρο θα δουλεύουν και με μεγάλους, θα διοργανώνουν και συσκέψεις ιερέων. Μία από τις προτάσεις είναι να διεξαχθεί και σύσκεψη για δημοσιογράφους. Στις δραστηριότητες προβλέπονται μαθήματα τραγουδιού, διάφορων τεχνών όπως σχολή εικονογράφησης και σφυρηλατημένων εικόνων.
Η διανυκτέρευση θα πραγματοποιείται στο ίδιο το μοναστήρι, που αυτή τη στιγμή διαθέτει 30 κλίνες. Πρόκεται να επεκταθεί το παλιό τμήμα μοναχών του μοναστηριού, όπου θα βρίσκεται η τραπεζαρία και θα τοποθετηθούν και άλλες κλίνες.
Η μαγεία και η τέχνη των τοιχογραφιών στο μοναστήρι Kremikovski manastir
Όταν η πνευματικότητα, η θρησκευτικότητα και η τέχνη μαζευτούν σε ένα μέρος, δημιουργούν μια ειδική δύναμη η οποία μαγεύει τους πάντες με την ομορφιά και την ενέργειά της. Το μοναστήρι Kremikovski manastir αποτελεί ακριβώς μια τέτοια συλλογική εικόνα χριστιανοσύνης και εξαιρετικής ζωγραφικής.
Το μοναστήρι ιδρύθηκε την εποχή του Δεύτερου Βουλγαρικού Βασιλείου, πιθανότατα επί του τσάρου Ιβάν Αλεξάνδαρ (1331-1371), και είχε περίπου την ίδια μοίρα όπως οι περισσότερες βουλγαρικές μονές – καταστράφηκε τον 14ο αιώνα από τους Οθωμανούς. Σύμφωνα με τους θρύλους, η αποκατάστασή του είναι έργο του ντόπιου άρχοντα Ραντιβόι ο οποίος με δικά του χρήματα ξαναέχτισε και εικονογράφησε την κατεστραμμένη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Το έκανε στη μνήμη των δύο παιδιών του Τεοντόρ και Ντραγκάνα που πέθαναν πιθανότατα στη διάρκεια της μεγάλης επιδημίας πανούκλας. Την ιστορία αυτή επιβεβαιώνει και η τοιχογραφία στην είσοδο της εκκλησίας – του κτήτορα Ραντιβόι και της οικογένειάς του τη στιγμή της παράδοσης της δωρεάς.
Η αποκατάσταση της εκκλησίας την περίοδο της τουρκοκρατίας έχει την ιστορική της αξία, αφού δείχνει πως επιτρεπόταν αν και υπό το ζυγό να χτίζονται και να εικονογραφούνται οι ναοί με έναν τρόπο σύμφωνα με τους κανόνες. Ακριβώς για το λόγο αυτό το μοναστήρι Kremikovski manastir μετατράπηκε σε σημαντικό πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο για τον πληθυσμό της περιοχής της Σόφιας. Εκεί αντιγράφονταν πολλά βιβλία της ιεράς λειτουργίας. Ένα από τα χειρόγραφα που έχουν σωθεί είναι το Ευαγγέλιο Kremikovskο από το 1497 που γράφτηκε ύστερα από την εντολή του Μητροπολίτη της Σόφιας Καλεβίτ.
Οι τοιχογραφίες του ναού ζωγραφίστηκαν αμέσως μετά την κατασκευή του και σχετίζονται άμεσα με τις παραδόσεις της εκκλησιαστικής ζωγραφικής του βουλγαρικού μεσαίωνα. Η σημαντικότερη παρουσία είναι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ – του κύριου φρουρού του Παραδείσου και του Θείου Νόμου, και η ιδέα ήταν με την εικόνα του να δείξουν ότι είναι προστάτης του ιερού τόπου.
Ανάμεσα στις πιο ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες της εκκλησίας είναι ο βίος του Αγίου Γεωργίου ο οποίος έχει ζωγραφιστεί σε θρόνο, που συμβαίνει πολύ σπάνια και δείχνει την βασιλικότητά του. Χάρη στις εκαιρετικές της όμορφες και πολύτιμες τοιχογραφίες η εκκλησία έχει ανακηρυχθεί μνημείο του πολιτισμού.
Το εντυπωσιακό είναι ότι όλες οι εικόνες έχουν ζωγραφιστεί και τοποθετηθεί πολύ σωστά με κάποια ιδέα και σχέση μεταξύ τους.
Ο πλούτος του μοναστηριού επιβεβαιώνεται από την δεύτερη εκκλησία της Αγίας Σκέπης της Θεοτόκου, που χτίστηκε το 1901-1907 στην αυλή του και στην οποία σήμερα τελούνται οι λειτουργίες.
Θεωρείται πως κατασκευάστηκε για τις ανάγκες πολλών μοναχών που μετανάστευσαν φεύγοντας από την Ρωσία και εγκαταστάθηκαν στα Βαλκάνια. Η εκκλησία είναι ένας επιβλητικός ναός με υπέροχα ξυλόγλυπτα και μια πανέμορφη εικόνα της Θεοτόκου. Στην εκκλησία βρίσκεται και η εικόνα του Αγίου Γεωργίου, αντίγραφο της θαυματουργής εικόνας της Μονής Ζωγράφου στο Άγιον Όρος.
Οι περισσότερες εικόνες της εκκλησίας έχουν ζωγραφιστεί σύμφωνα με τη βυζαντινή παράδοση. Η παλιότερη εικόνα που φυλάσσεται στο μοναστήρι είναι του Χριστού Παντοδύναμου από τον 15ο αιώνα.
Από τη δεκαετία του ‘50 του 20ού αιώνα το μοναστήρι είναι γυναικείο, στο οποίο έμεναν 32 καλόγριες. Σήμερα τη μονή φροντίζει μονάχα η καλόγρια Θεοδώρα. Στο μοναστήρι δεν προσφέρεται διανυκτέρευση, αλλά στην αυλή υπάρχουν ξύλινα τραπέζια και σκαμνιά όπου μπορεί κανείς να φάει και να θαυμάσει το υπέροχο πανόραμα προς την πόλη.
Τοποθεσία: Το μοναστήρι Kremikovski manastir βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του βουνού Στάρα πλανινά, σε απόσταση 4 χιλιομέτρων βόρρεια της συνοικίας της Σόφιας «Κρεμίκοβτσι», στην θέση «Γκραντίστετο». Ως το μοναστήρι μπορεί να φτάσει κανείς εύκολα ακολουθώντας ένα καλό ασφαλτόστρωτο δρόμο.