Galery

1

- Η Κύπρος και συγκεκριμένα η λύση του Κυπριακού πάντα υπήρξε ο πρώτος όρος για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Πώς βλέπει η Άγκυρα, και η κοινωνία, τις διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν εκ νέου μεταξύ των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων;

- Από καθαρά νομικής άποψης η Κύπρος δεν τίθεται ως αυτόνομη προϋπόθεση για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Το 1996 η ΕΕ και η Τουρκία υπέγραψαν την συμφωνία Τελωνειακής Ένωσης. Επιπλέον η κυβέρνηση πρέπει να ακολουθεί το πρόσθετο Πρωτόκολλο της Συμφωνίας της Άγκυρας από το 1963, για την σύνδεσή της στην Ένωση που την υποχρεώνει να αναγνωρίσει τα 10 νέα κράτη-μέλη, ανάμεσα στα οποία και η Κύπρος, που προσχώρησαν την 1^η Μαΐου του 2004. Το πρωτόκολλο αυτό υπεγράφη λίγους μήνες πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις το 2005. Αμέσως μετά όμως η Τουρκία ανακοίνωσε με πολιτική δήλωση ότι δεν αναγνωρίζει την Δημοκρατία της Κύπρου μέχρι να βρεθεί μόνιμη, βιώσιμη και δίκαιη λύση του προβλήματος με το χωρισμένο στα δύο νησί. Η άρνηση της Τουρκίας να επιτρέψει την ελεύθερη πρόσβαση και κίνηση κυπριακών προϊόντων, αεροπλάνων και πλοίων σε τουρκικό έδαφος, αντιτίθεται στα έγγραφα που έχουν υπογραφεί. Αυτός ήταν ο λόγος που με απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ από το Δεκέμβριο του 2006 πάγωσαν 8 από τα κεφάλαια προς διαπραγμάτευση μέχρι την επίλυση του προβλήματος. Από την πλευρά της η τουρκική κυβέρνηση νιώθει „εξαπατημένη” από τις Βρυξέλλες, διότι το τουρκικό τμήμα του νησιού είπε «Ναι» στο σχέδιο του πρώην Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν για την ενοποίηση της Κύπρου, ενώ οι Ελληνοκύπριοι που είπαν «Όχι» προσχώρησαν στην ΕΕ, αν και το διεθνές πρόβλημα παραμένει άλυτο. Επιπλέον, σύμφωνα με την Τουρκία, οι Βρυξέλλες δεν τήρησαν την υπόσχεση ότι αν οι Τούρκοι συμφωνήσουν με το σχέδιο Ανάν, το εμπάργκο και ο διεθνής αποκλεισμός της αναγνωρισμένης μόνο από την Άγκυρα Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, θα περιοριστούν. Πρόβλημα παραμένει και η άρνηση της Τουρκίας να αποσύρει από το νησί τα «ειρηνευτικά» της στρατεύματα, που περιλαμβάνουν 30.000 Τούρκους στρατιωτικούς με το επιχείρημα ότι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο τμημάτων του νησιού στην ουσία παραμένει, και για το λόγο αυτό η Λευκωσία δεν μπορεί να εκπροσωπεί διοικητικά όλο το νησί μέχρι να επιτευχθεί τελική διεθνής συμφωνία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Η μορφή που συζητιέται περισσότερο στην Τουρκία είναι Συνομοσπονδία υπό την ίδια σημαία και ισότιμη πολιτική εκπροσώπηση για το τουρκικό τμήμα, ενδεχομένως εκ περιτροπής.

Το Κυρπιακό εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την ΕΕ, ανεξάρτητα από το ότι η απόφαση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων δεν είχε δεσμευθεί με την επίλυσή του. Σε κάθε διεθνή συνάντηση η Τουρκία προσπαθεί να διαχωρίσει την ένταξή της στην ΕΕ από το Κυπριακό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιμένη η Άγκυρα να εκπληρώνει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, αυτό όμως θα σήμαινε υποχώρηση από τα εθνικά συμφέροντα την οποία η τουρκική κοινωνία θα μπορούσε να θεωρήσει προδοσία, και γι’ αυτό πιθανότατα το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης δε θα προχωρούσε σε μια τέτοια κίνηση. Οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν εκ νέου πριν από λίγο καιρό για την επανένωση του νησιού διεξάγονται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, και όχι της ΕΕ, που είναι ελπιδοφόρο για την Τουρκία. Η τουρκική διπλωματία έχει δηλώσει αρκετές φορές ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να είναι διαπραγματευικό χαρτί για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, και ότι χρειάζονται αμοιβαίοι συμβιβασμοί και από τις δύο πλευρές. Η μαξιμαλιστική πολιτική της Κύπρου από την πλευρά των Ελληνοκυπρίων ως χώρα-μέλος της ΕΕ, δε θα οδηγήσει σε διαρκή ειρήνη και σταθερότητα και θα είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την προσχώρηση της Τουρκίας στην ΕΕ. Το χειρότερο σενάριο θα είναι η επίσημη διαίρεση του νησιού σε δύο κράτη, ή η προσάρτηση του τουρκικού μέρους στην Τουρκία. Αν ληφθούν υπόψη οι πολλές αποτυχίες στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων εδώ και δεκαετίες, δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο αυτό, αν και είναι ανεπιθύμητο.

- Τον Μάιο πρόκειται να διεξαχθούν οι ευρωεκλογές, στις οποίες ίσως θα δούμε την άνοδο των εθνικιστικών και των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων. Ποιες είναι οι προσδοκίες της Τουρκίας μετά από τις εκλογές αυτές; Υπάρχει διάθεση για την αναβίωση της διαπραγματευτικής διαδικασίας ή η ένταξη στην ΕΕ δεν περιλαμβάνεται στην άμεση ημερήσια διάταξη της χώρας;