Galery

1

Η Ελλάδα δεν είναι καθοριστικός παράγοντας για την Ευρώπη. Η Ελλάδα δεν είναι ούτε η Ιταλία, ούτε η Ισπανία, όμως αν η Ελλάδα βγει από την ευρωζώνη, θα έρθει η σειρά ακριβώς της Ιταλίας και της Ισπανίας. Παρ’ όλο που η πολιτική της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα είναι σκληρή, καταλαβαίνω πολύ καλά τι λένε ο κ. Σόιμπλε και η κ. Μέρκελ, επειδή έχουν τι να χάσουν. Είναι κυρίως η σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν θέλουν να υπάρχει ούτε ένας παράγοντας, όσο μικρός και να είναι, ο οποίος να προκαλεί αστάθεια. Γι’ αυτό το λόγο παλεύουν με τόση δύναμη και με αυτόν τον τρόπο ενάντια στην Ελλάδα. Η σταθερότητα της Ευρώπης αφορά όλους μας.

Σε περίπτωση ενός ενδεχόμενου GREXIT και επιστροφής στη δραχμή, οι προβλέψεις είναι ότι θα ακολουθήσει μαζική απόσυρση καταθέσεων και μεταφορά των χρημάτων σε ξένες τράπεζες, ώστε να είναι σε ευρώ. Ποια είναι η γνώμη σας;

Καλύτερα να μην συμβεί ποτέ κάτι τέτοιο! Ελπίζω να μην γίνει, δε θα μιλήσουμε γι’ αυτό, επειδή δε θα συμβεί.

Και στη Βουλγαρία και στην Ελλάδα υπάρχει ανεπάρκεια κεφαλαίων. Δεδομένης της κατάστασης αυτής υπάρχει αισιόδοξη προοπτική για την ανάπτυξη των εμπορικών και των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών;

Ως γνωστόν, στην οικονομία υπάρχει ζήτηση και προσφορά. Και στην Ελλάδα και στη Βουλγαρία, βέβαια, υπάρχει μια ανεπάρκεια κεφαλαίων και επενδύσεων, και μάλιστα μιλάμε για μεγάλα κεφάλαια και επενδύσεις. Όταν έρθει εδώ ένας ξένος επενδυτής, τι θα του προσφέρουμε; Στην Ελλάδα υπάρχουν κάτι οικολόγοι, διάφορες υπάρχουσες δομές, που ασχολούνται με το να μην μπει ξένος επενδυτής στη χώρα. Δεν εννοώ μόνο μονοπώλια. Ως γεωπόνος έχω κάνει μαθήματα οικολογίας, και δεν μπορώ να καταλάβω πώς η οικολογία έγινε οικονομική επιστήμη, κοινωνική επιστήμη, και δεν ξέρω τι άλλη επιστήμη ακόμη. Κάθε άλλο, αλλά όχι αυτό που θα έπρεπε να είναι. Ένας επενδυτής που θα έρθει στην Ελλάδα, θα αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα: με την τοπική αυτοδιοίκηση, με την Εκκλησία, με κάτι δομές τις οποίες δεν γνωρίζει. Με τον ίδιο τρόπο έρχεται να επενδύσει κι εδώ, στη Βουλγαρία. Πάλι θα αντιμετωπίσει παρόμοια προβλήματα, άσχετα από το ποιες θα είναι οι συγκεκριμένες οργανώσεις και δομές που θα τον εμποδίσουν. Εμείς όχι μόνο δεν προσφέρουμε τίποτα, αλλά σκοτώνουμε τη ζήτηση. Έχουμε ακόμη πολύ ξεπερασμένες βαλκανικές αντιλήψεις για το εμπόριο και την ανάπτυξη. Πρέπει να βγούμε από τις αντιλήψεις αυτές, από το δίχτυ αυτό που μας εμποδίζει να προχωρήσουμε μπροστά. Πρέπει να ξέρουμε σε ποια κατεύθυνση θέλουμε να αναπτυχθούμε. Και αφού καταλάβουμε τι θέλουμε, αμέσως μπορούμε να προσφέρουμε κάτι συγκεκριμένο στους επενδυτές, για να προσελκύσουμε ξένα κεφάλαια. Οι περισσότερες μεγάλες ξένες επενδύσεις στη Βουλγαρία δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιου επενδυτικού προγράμματος του βουλγαρικού κράτους.

Εννοείτε πως η φορολογική πολιτική είναι πια το μόνο ελκυστικό πράγμα που μπορεί η Βουλγαρία να προσφέρει στο ξένο κεφάλαιο, για να το προσελκύσει;

Υπάρχουν κι άλλα – όπως για παράδειγμα το φθηνό εργατικό δυναμικό, το οποίο όμως δεν είναι πλέον τόσο εξειδικευμένο όπως παλιά. Υπάρχει και καλή διοίκηση. Το πιο ισχυρό και βασικό πλεονέκτημα όμως είναι το ότι η Βουλγαρία είναι ένας φορολογικός παράδεισος. Ωστόσο δεν πρέπει να μείνει μόνο αυτό το πλεονέκτημα, διότι είναι μόνο ένας παράγοντας. Ανεπάρκεια κεφαλαίων υπάρχει και στην Ελλάδα, όμως η χώρα δεν είναι φορολογικός παράδεισος. Πρέπει να έχετε υπόψη ότι ένας ξένος πρέπει να πληρώνει περίπου 50% φόρους: εκτός από το φόρο επί των κερδών, υπάρχει και ο φόρος εισοδήματος, ο φόρος μερισμάτων, καθώς και μια απίθανη γραφειοκρατία.

Αυτός είναι ο λόγος που πολλές ελληνικές εταιρείες έρχονται στη Βουλγαρία;

Ναι.

Ποια είναι η γνώμη σας γι’ αυτή την «Λερναία Ύδρα» – τη διαφθορά; Υπάρχει κάποιος τρόπος να δαμάσουμε την ανεξέλεγκτη διαφθορά στις δύο χώρες μας;

Διαφθορά υπάρχει παντού. Παντού! Ρωτήστε τον κ. Σόιμπλε για την Siemens. Καθώς και για τα τρία υποβρύχια, τα οποία πούλησαν στην Ελλάδα και δεν μπορούσαν να πλεύσουν.

Διαφθορά υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει παντού. Η διαφθορά δεν είναι ο σημαντικότερος αρνητικός παράγοντας σε μια οικονομία. Είναι σημαντικό το κατά πόσο η διαφθορά αυτή προσπαθεί να αναπτυχθεί, όμως όχι ως διαφθορά, αλλά ως εισροή κεφαλαίων στην οικονομία. Θα μπου επιτρέψετε να πω ότι εδώ, στη Βουλγαρία, υπήρχε πολύ μεγαλύτερη διαφθορά την εποχή του σοσιαλισμού, απ’ ό,τι τώρα. Πολλοί άνθρωποι από την εποχή της αρχικής συσσώρευσης κεφαλαίων στη Βουλγαρία τώρα είναι επιφανείς επιχειρηματίες. Και αυτό δεν είναι θετικό!

Οι Βούλγαροι είναι ξενοφοβικοί; Πώς δέχονται έναν ξένο;

Το 1924 ο κοινωνιολόγος Κωνσταντίνος Καραβίδας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι λαοί μας, της βαλκανικής περιοχής, είναι ίδιοι όσον αφορά τον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό τους, μόνο μιλάμε διαφορετικές γλώσσες. Σύμφωνα με τον Καραβίδα, ο ορεινός τύπος είναι πάντα πιο σκληρός, πιο καχύποπτος, πιο κλειστός απέναντι στους άλλους, ανάλογα με τις αντιλήψεις και τα κριτήριά του. Το ίδιο πρόβλημα έχουμε και στην Ελλάδα με την ξενοφοβία ανθρώπων του ίδιου τύπου. Οι άνθρωποι που ζουν κοντά στη θάλασσα είναι πιο ανοιχτοί, και ο λόγος δεν είναι το κλίμα, αλλά οι εμπορικές σχέσεις. Το εμπόριο πάντα έκανε τους ανθρώπους πιο μεγάλους κοσμοπολίτες.