Galery

1

Ιβάν Πετκόφ

Ο Δρ. Ευάγγελος Καραφωτάκης είναι οικονομολόγος, αναλυτής των βαλκανικών οικονομιών, δημοσιογράφος και σύμβουλος, αλλά και ποιητής. Έχει σπουδάσει αγροτική οικονομία στην Ελλάδα και έχει κάνει το διδακτορικό του στη Βουλγαρία, „την εποχή που ήταν καλή για την επιστήμη“, όπως λέει. Έχει εργαστεί στις ελληνικές εφημερίδες Ναυτεμπορική και Express. Έχει πάρει συνεντεύξεις από πολλές σημαντικές προσωπικότητες, ανάμεσα στις οποίες και τέσσερις ολόκληρες συνεντεύξεις από τον πρώην Βούλγαρο πρωθυπουργό Αντρέι Λουκάνοφ. Λέει πως „μετά από τις μαύρες μέρες για την πατρίδα του την Ελλάδα“ επιστρέφει „στην αγαπημένη του Βουλγαρία“, στην οποία θέλει να συνταξιοδοτηθεί. Ζητάει ησυχία, επειδή στη Βουλγαρία δεν υπάρχει άγχος, και το βρίσκει πολύ σημαντικό. Για την ώρα έχει αφήσει την συγγραφή επιστημονικών βιβλίων και άρθρων και έχει αφοσιωθεί στο λογοτεχνικό του χόμπι – την ποίηση. Έχει σχέδια να γράψει ένα μυθιστόρημα, όπως «Τα καπνά» του μεγάλου Βούλγαρου συγγραφέα Ντιμίταρ Ντίμοφ. „Όμως δε θα είναι για τα καπνά“, λέει με ένα μυστηριώδες χαμόγελο.

Του λέω για την βασική ιδέα του GRReporter – να παρέχει αμφίδρομη πληροφορία από την Βουλγαρία προς την Ελλάδα και από την Ελλάδα προς την Βουλγαρία και ο Ευάγγελος ενθουσιάζεται: „Πολύ ωραία ιδέα! Τέτοιες πληροφορίες σχεδόν δεν υπάρχουν. Για πολλούς υπαλλήλους και επιχειρηματίες η Βουλγαρία είναι ένας φορολογικός παράδεισος. Ενώ στη Βουλγαρία θεωρούν την Ελλάδα τουριστικό παράδεισο. Και μ’ αυτό εξαντλείται όλη η πληροφόρηση“.

Ποια είναι η γνώμη σας για την όλο και μεγαλύτερη αύξηση των χρεών των κρατών και ειδικά της Ελλάδας;

Δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Και αφού μια φορά μπήκαν στον φαύλο αυτό κύκλο τα κράτη αναγκάζονται να παίρνουν όλο και μεγαλύτερα δάνεια, για να εξοφλούν τις υπάρχουσες οφειλές. Το πρόβλημα είναι ότι από ένα σημείο και μετά τα χρήματα αυτά δεν προορίζονται πια για την ανάπτυξη της οικονομίας. Και όταν δεν υπάρχει μια λειτουργούσα οικονομία, κάθε επόμενο δάνειο μόνο αυξάνει το υπάρχον χρέος. Τα κρατικά χρέη πάντα υπήρχαν, η κατάσταση αυτή όμως πήρε μεγάλες διαστάσεις μετά από το 2007. Πριν από το 2007 η Ευρώπη είχε μεταφέρει την παραγωγή της στην Κίνα. Η Κίνα όμως πλέον δουλεύει σε μεγάλη κλίμακα και δεν μπορεί να παράγει τόσο φθηνά. Τα πράγματα ήρθαν έτσι που δεν πουλάει η Ευρώπη στην Κίνα, αλλά η Κίνα πουλάει στην Ευρώπη.

Από τη μία δουλεύουμε για να εξασφαλίσουμε την πληρωμή των τόκων, από την άλλη δεν έχουμε δική μας παραγωγή. Και θα έρθει το τέλος της κατάστασης αυτής. Όσο και να επιμένει η Γερμανία στην δημοσιονομική πειθαρχία, είναι καλό που υπάρχει τέτοια πειθαρχία, μόνο η δημοσιονομική πειθαρχία όμως δεν μπορεί να εξασφαλίσει το μέλλον μας. Διότι κάθε κύμα κρατικών δανείων είναι υψηλότερο από το προηγούμενο. Αν συνεχιστεί το σενάριο αυτό, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα μπορέσουν να σώσουν το ευρώ, όμως μόνο στο βόρειο τμήμα της Ευρώπης. Είναι ζήτημα χρόνου να ξεσπάσει άλλη μια κρίση, η οποία θα είναι ακόμα βαθύτερη. Η λύση είναι στην ανάπτυξη της παραγωγής σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Βουλγαρίας και της Ελλάδας. Στη Βουλγαρία μπορεί η βιομηχανία να μην είναι ανταγωνιστική, αυτό είναι άλλο θέμα, η χώρα όμως έχει καλά ανεπτυγμένη βιομηχανία τροφίμων. Ελπίζω να αναζωογονηθεί και ο αγροτικός τομέας, υπάρχει ο κλάδος των υπηρεσιών που είναι καλής ποιότητας, υπάρχει μια βάση από την οποία να ξεκινήσει. Το πρόβλημα της Βουλγαρίας είναι η τεράστια μονοπωλιοποίηση. Τα μονοπώλια στους διάφορους κλάδους της οικονομίας δεν επιτρέπουν να εμφανιστεί ανταγωνισμός, και αυτό οδηγεί στον περιορισμό της δυνατότητας το μονοπώλιο να βγει στη διεθνή αγορά. Είναι καλό να υπάρχει συνεργασία με αγορές όπως η Ρωσία και οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, είναι καλό όμως να γίνονται εξαγωγές και στην Ευρώπη. Τα μονοπώλια στη Βουλγαρία αποτελούν κληρονομιά της κεντρικά σχεδιασμένης οικονομίας. Το κράτος πλέον δεν μπορεί να αναλαμβάνει τοη ηγετικό ρόλο, επομένως το πρόβλημα πρέπει να λυθεί από τα ίδια τα μονοπώλια στη Βουλγαρία. Εκείνα όμως δεν τα συμφέρει κάτι τέτοιο.

Μετά από τόσα χρόνια ως αναλυτής των βαλκανικών οικονομιών, έχω παρατηρήσει την εξής κυκλική αλληλουχία: η πρώτη γενιά μετά από την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος στη Βουλγαρία το 1989 κατάφερε να αναπτυχθεί, να συσσωρεύσει κεφάλαιο και άρχισε να παράγει αγαθά. Η επόμενη γενιά άρχισε να καταναλώνει τα αγαθά αυτά τα οποία δημιούργησε η πρώτη. Η τρίτη γενιά θα καταστρέψει τα πάντα. Τώρα πρόκειται να εμφανιστεί η τρίτη γενιά η οποία θα καταναλώσει τα πάντα και θα καταστρέψει όλα όσα έχουν δημιουργηθεί. Η διαδικασία αυτή στην Ελλάδα έχει ξεκινήσει πολύ πιο πριν, μετά από το 1952. Περάσαμε όλες αυτές τις τρεις γενιές και τώρα δεν έχουμε μια πρώτη γενιά του κύκλου η οποία να αρχίσει να δημιουργεί.

Είναι δυνατό η Ελλάδα να είναι εκείνος ο παράγοντας ο οποίος θα καταστρέψει το πολιτικό ντόμινο στην Ευρώπη και θα επηρεάσει την ευρωζώνη, και από ποια άποψη;