Στην κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή η εξουσία γίνεται ανεπιθύμητη και απονομιμοποιείται όλη η πολιτική τάξη. Όποια κυβέρνηση κι αν σχηματιστεί, θα ξεκινήσει τη δουλειά της με πολύ χαμηλό επίπεδο κοινωνικής εμπιστοσύνης. Επιπλέον, σε συνθήκες έλλειψης πολιτικής ανοχής που υπάρχουν στη Βουλγαρία, θα είναι πολύ δύσκολο οι μέχρι χθες πολιτικοί αντίπαλοι να καθίσουν μαζί στο ίδιο τραπέζι. Περιμένουμε να αναζητηθεί κάποια φόρμουλα κυβέρνησης της εθνικής σωτηρίας ή κάποια άλλη προγραμματική φόρμουλα εμπειρογνωμόνων ευρείς αποδοχής. Αυτό οδηγεί σε δύο πράγματα. Το ένα είναι ότι δε θα υπάρχει ξεκάθαρη ευθύνη ποιος κυβερνάει, που ενοχλεί πολύ τον κόσμο στην παρούσα εύφλεκτη πολιτική κατάσταση. Το άλλο είναι ότι παρόμοιες κυβερνήσεις απαιτούν ορισμένες πολιτικές συναλλαγές και συμβιβασμούς, πράγμα που επίσης δεν αντιμετωίζεται καλά.
Για το λόγο αυτό λέω ότι ο σχηματισμός της επόμενης κυβέρνησης θα είναι δύσκολη υπόθεση και υπάρχει βάσιμος φόβος ότι μπορεί να μην πραγματοποιηθεί από την πρώτη φορά.
Κατά τη γνώμη σας στις επικείμενες εκλογές στη Βουλγαρία δε θα υπάρξει κόμμα με σοβαρό προβάδισμα;
Μπορεί να προκύψει κάποιο κόμμα με σημαντικό προβάδισμα, αυτό όμως θα το ξέρουμε με μεγαλύτερη βεβαιότητα, όταν βγουν τα πρώτα στοιχεία των δημοσκοπήσεων μετά από το ξέσπασμα των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας. Ακόμη όμως κι κάποιο κόμμα να έχει πιο σοβαρό προβάδισμα, η ίδια η άσκηση της εξουσίας στην κατάσταση αυτή γίνεται ανεπιθύμητη για το κόμμα αυτό. Κυρίως επειδή στην ουσία δεν είναι δυνατό κάποιο κόμμα να βγει και να πει “Εμείς νικήσαμε, επομένως θα κυβερνήσουμε”. Οι Βούλγαροι αυτή τη στιγμή αισθάνονται μίσος για όλα τα κόμματα γενικά. Όποιος και να νικήσει στις εκλογές αυτές πρέπει να ξεχάσει την ιδέα ότι θα μπορεί να κυβερνάει μόνος του. Η εξουσία μετά από τις εκλογές θα πρέπει να γίνει αντικείμενο διαπραγματεύσεων, κι όχι να επιβάλλεται.
Κατά κανόνα υπάρχουν δύο τύποι δημοκρατικών συστημάτων, όταν μιλάμε για εκλογές. Στο ένα νικά η πλεοψηφία, στο άλλο εφαρμόζεται φόρμουλα διαπραγμάτευσης της εξουσίας, για να είναι δυνατό να εκπροσωπούνται όλα τα συμφέροντα της κοινωνίας. Στη Βουλγαρία μετά από τις εκλογές αυτές μου φαίνεται ότι θα πρέπει να περάσουμε στο δεύτερο τύπο, ο οποίος στην ουσία είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί στη χώρα, επειδή απαιτεί αρκετές προσπάθειες και συμβιβασμούς, πράγμα που δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνει.
Είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας διάρκειας μιας εβδομάδας, όσο έντονες και να ήταν, υπήρξαν η μόνη αιτία που ανάγκασε τον Μπόικο Μπορίσοφ να υποβάλει την παραίτησή του. Γιατί ο πρώην πρωθυπουργός το έκανε;
Η παραίτηση του Μπορίσοφ ήταν σε πλήρη συμφωνία με το στυλ της διακυβέρνησής του – μια απέραντη ευελιξία στην προσπάθεια απαλλαγής από την πολιτική ευθύνη. Ήταν το σήμα κατατεθέν της κυβέρνησης του GERB. Κάθε φορά που συσσωρευόταν κάπως περισσότερη κοινωνική ενέργεια στο δρόμο ή με κάποια άλλη μορφή, αμέσως τα αιτήματα των διαδηλωτών γίνονταν δεκτά από τους κυβερνώντες, οι επιθυμίες ικανοποιούνταν, ενώ οι απόψεις των αρμόδιων αρχών άλλαζαν. Με άλλα λόγια οι κυβερνώντες δεν επέβαλλαν την θέλησή τους, δεν έδειχναν ότι έχουν σχέδιο και όραμα, κυβερνούσαν με αδράνεια.
Η βασική κατηγορία εναντίον τους ήταν ότι είχαν συσωρρεύσει πάρα πολλή εξουσία. Κατά την γνώμη μου, η βασική κατηγορία εναντίον τους πρέπει να είναι το γεγονός ότι δεν χρησιμοποίησαν την εξουσία αυτή εποικοδομητικά. Στην αρχή διέθεταν τεράστια κοινωνική εμπιστοσύνη, την οποία δεν επένδυσαν στην υλοποίηση σαφών στρατηγικών και συνεπών πράξεων. Αποφάσισαν να ΜΗΝ εφαρμόσουν αντιλαϊκά μέτρα, ενώ η χώρα χρειάζεται πολλά αντιλαϊκά μέτρα. Ο καθένας που ασχολείται με την εφαρμογή αντιλαϊκών μέτρων, χάνει εμπιστοσύνη. Οι τελευταίοι κυβερνώντες αποφάσισαν να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη του λαού πάση θυσία, σαν ένα είδος τραπεζικής κατάθεσης από το οποίο περίμεναν επιτόκια.
Δώστε ένα παράδειγμα αντιλαϊκών μέτρων τα οποία η Βουλγαρία χρειάζεται άμεσα, για να βελτιωθεί μακροπρόθεσμα η κατάσταση στη χώρα.
Πρώτον, η Βουλγαρία έχει ένα εξαιρετικά μη ικανοποιητικό για τους πολίτες της και αναποτελεσματικό από κοινωνικής και οικονομικής άποψης σύστημα υγείας. Η χώρα έχει πολύ σοβαρά προβλήματα με τομείς που εξαρτώνται από το κράτος, και σχετίζονται με την πολιτική κοινωνικής πρόνοιας. Η Βουλγαρία έχει τεράστιο πρόβλημα με περιθωριοποιημένες και απομονωμένες κοινότητες, που δεν έχουν καμία πιθανότητα επιτυχίας στην αγορά εργασίας και επαγγελματικής αποκατάστασης. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με την διοίκηση.
Είναι όλοι οι τομείς, στους οποίους έπρεπε να ληφθούν επώδυνα μέτρα για την βελτιστοποίησή τους, που όμως πάντα οδηγούν σε απώλεια εμπιστοσύνης. Ο Μπόικο Μπορίσοφ αποφάσισε να διατηρήσει την εμπιστοσύνη και να αναβάλει τα δύσκολα. Όταν όμως αναβάλλεις τα δύσκολα, οπωσδήποτε φτάνεις στα ακόμη πιο δύσκολα. Κάποια στιγμή οι Βούλγαροι βγήκαν στους δρόμους με αφορμή τους εξαιρετικά υψηλούς λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος. Λίγες μόνο ημέρες αργότερα είχαν όχι μόνο συγκεκριμένα καταναλωτικά ή κοινωνικά αιτήματα, αλλά και γενικά πολιτικά αιτήματα, που εξέφραζαν την αγανάκτησή τους για όλη την πολιτική τάξη ή το υπάρχον πολιτικό μοντέλο. Είδαν τον Μπορίσοφ ως βασικό αίτιο για την κατάσταση αυτή, επειδή ήταν κυβερνών. Και αυτό τον ανάγκασε να παραδώσει την εξουσία.