Galery

1

Τα προβλήματα αυτά είναι στην ουσία τους οικονομικά και δεν μπορούν να λυθούν με διαδικαστικές αποφάσεις, είναι όμως κατανοητή η επιθυμία του κόσμου για αλλαγή του πολιτικού μοντέλου. Σε ένα μεγάλο μέρος των αιτημάτων τους οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι θα δώσουν ακόμη μεγαλύτερη εξουσία στα κόμματα. Για παράδειγμα, η εισαγωγή ενός πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος θα μπορούσε να εδραιώσει ένα δικομματικό μοντέλο. Η μείωση του εκλογικού ορίου θα μπορούσε να δώσει τη δυνατότητα σε πολλά πρόσωπα, με όχι και τόσο καθαρούς και τίμιους στόχους, να μπουν στην εξουσία. Αυτά είναι μερικά από τα αιτήματα. Άλλα σχετίζονται με τον έλεγχο των βασικών μονοπωλίων στη χώρα – του ηλεκτρικού ρεύματος, της κεντρικής θέρμανσης, της παροχής ύδατος, των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας. Άρχισαν να μιλάνε ακόμη και για μονοπώλιο των ΜΜΕ στη Βουλγαρία κτλ. Είναι τα βαθιά καταναλωτικά και κοινωνικά αιτήματα που όμως ξεπεράστηκαν.

Η τρίτη ομάδα αιτημάτων είναι εναντίον της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτή τη στιγμή σε πολλές πόλεις της Βουλγαρίας υπάρχει μια συνένωση της τοπικής εξουσίας με τις μεγάλες τοπικές επιχειρήσεις, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την παραθαλάσσια πόλη Βάρνα. Ένα μεγάλο μέρος των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας θα μετατραπούν σε αιτήματα για παραιτήσεις δημάρχων σε διάφορα μέρη της χώρας. Υπάρχουν βέβαια και άλλες ομάδες αιτημάτων, που δύσκολα θα μπορούσα να συστηματοποιήσω, οι οποίες κυμαίνονται από έκκληση για αλλαγή όλόκληρου του συστήματος, μέχρι πολύ συγκεκριμένα προβλήματα. Ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε έκτη περίπτωση αυτοπυρπολισμού από τις αρχές των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας.

Πώς εξηγείτε το φαινόμενο με τους έξι Βούλγαρους πολίτες που αυτοπυρπολήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες;

Για καθαρά ηθικούς και ανθρώπινους λόγους μου είναι πολύ δυσάρεστο το ότι παρόμοιες τραγωδίες πρέπει να γίνονται αντικείμενο πολιτικής ανάλυσης και δε θα ήθελα να τις συζητήσω.

Το καταλαβαίνω, αλλά θα ήθελα να μας πείτε αν κατά τη γνώμη σας οι πράξεις αυτές που αποτελούν μια ακραία μορφή διαμαρτυρίας σχετίζονται με το γενικό κύμα αγανάκτησης στη χώρα, ή είναι απλώς άσχημη σύμπτωση ενός προσωπικού δράματος με την περίοδο κοινωνικών αναταραχών;

Κοιτάξτε να δείτε, η αίσθηση του αδιεξόδου είναι κοινή. Στη Βάρνα η περίπτωση του Πλάμεν Γκοράνοφ μετατράπηκε σε σύμβολο. Απ’ ότι γνωρίζω αυτοπυρπολήθηκε έξω από το κτήριο του Δήμου με ένα πανό στο οποίο ζητούσε την παράιτηση του δημάρχου και του δημοτικού συμβουλίου. Ο άνδρας στο χωριό Ράδνεβο αυτοπυρπολήθηκε επειδή δεν μπορούσε να πληρώνει τα χρέη του και να συντηρεί την οικογένειά του. Παρόμοια νομίζω ήταν η περίπτωση στο Βελίκο Τύρνοβο, δεν είναι σωστό όμως να σχολιάζουμε αυτό το θέμα.

Δεν είναι συμπτώσεις. Το προσωπικό δράμα όλων αυτών των ανθρώπων εξελίσσεται με φόντο την γενική κατάσταση στη χώρα. Η πράξη συγκεκριμένα του Πλάμεν Γκοράνοφ πιθανώς είχε και τη σημασία πολιτικής επίδειξης. Με το πρόσωπό του οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας άρχισαν να δημιουργούν την ιστορία τους, να έχουν δικό τους σύστημα αξιών και αρχών.

Κατά πόσον θεωρείτε πως τα ΜΜΕ επιτάχυναν το φαινόμενο αυτό;

Στην αρχική φάση θα μπορούσαμε να πούμε ότι η διαδικασία αυτή επιταχύνθηκε από τα ΜΜΕ κυρίως ως ανώνυμη πολιτική πράξη και απροσωπία. Σε μια τέτοια στιγμή η απροσωπία αποτελεί ένδειξη αυθεντικότητας. Σε όλη αυτή την κατάσταση τα ΜΜΕ ζήτησαν δύο πράγματα – σαφή αιτήματα και σαφείς ηγέτες. Εκεί που δεν υπήρχαν αυτά τα δύο πράγματα, δημιουργούνταν και όχι μόνο από τα ΜΜΕ, αλλά και από όλους τους άλλους τύπους κοινωνικής και πολιτικής ανάλυσης, που περιλαμβάνει κι εμένα τον ίδιο. Σε κάθε τυχαίο πανό μπορούσε να βρει κανείς επίσημο αίτημα. Ο καθένας που κρατούσε μεγάφωνο μετατρεπόταν σε ηγέτη.

Κατά πόσον η ελληνική κρίση επηρέασε την Βουλγαρία;

Σύμφωνα με την έρευνα την οποία πραγματοποιήσαμε πριν από περίπου έναν χρόνο, ένα μεγάλο μέρος των Βουλγάρων ανησυχούσαν για την ανάπτυξη του ελληνικού προβλήματος στη Βουλγαρία. Οι δύο βασικοί παράγοντες ήταν το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται πολύ κοντά, και η εμβληματική σημασία των εξελίξεων στη νότιο γείτονά μας.

Η Ελλάδα χρησιμοποιεί πολύ συχνά το όνομα της Βουλγαρίας ως παράδειγμα για πολύ άσχημη εξέλιξη των πραγμάτων. Από την άλλη στη Βουλγαρία πολύ συχνά ακουγόταν η φράση “να σφίξουμε τις ζώνες, για να μην γίνουμε σαν την Ελλάδα”.

Στην ουσία η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε φόβητρο για κάθε πολιτικό που πρέπει να εφαρμόσει μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας. Η Ελλάδα χρησιμοποιείται ως αρνητικό παράδειγμα για το πού μπορεί να φτάσει μια χώρα, αν παρόμοια μέτρα δεν ληφθούν εγκαίρως.

Σε επίπεδο λαϊκών ερμηνειών, στη Βουλγαρία κυριαρχεί η άποψη πως το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων δεν έχει μειωθεί ιδιαίτερα σε σχέση με την περίοδο πριν από την κρίση. Η πλειοψηφία των Βουλγάρων δηλώνει κατηγορηματικά ότι το ορατό βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων εν μέσω κρίσης παραμένει αρκετά καλύτερο σε σχέση με εκείνο των Βουλγάρων.