Galery

1

Δύο εβδομάδες μας χωρίζουν από τις βουλευτικές εκλογές, αλλά οι κοινωνιολογικές δημοσκοπήσεις ακόμα δε δείχνουν καθαρή πλειοψηφία μιας πολιτικής δύναμης η οποία να αναλάβει την διακυβέρνηση της Βουλγαρίας μετά από τις 12 Μαΐου. Το GRReporter αναδημοσιεύει την ανάλυση του πολιτικολόγου Ντανιέλ Σμίλοφ από το την ιστοσελίδα kultura.bg.

Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας δεν ήταν άμεσο προϊόν των πολιτικών κομμάτων αλλά αναμφίβολα έχουν και θα έχουν συνέπειες για αυτά και για όλο το πολιτικό σύστημα. Παραδόξως, οι διαδηλώσεις δεν προκάλεσαν σημαντικές κινήσεις στην εμπιστοσύνη προς τις βασικές πολιτικές δυνάμεις - το GERB  παραμένει πρώτο (με 20% ψηφοφορικό δυναμικό), ακολουθεί το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα BSP (16-17%). Οι διαμαρτυρίες ζωντάνεψαν το εθνικιστικό κόμμα Ataka  και πιθανότατα θα το στείλουν στη Βουλή για λογαριασμό του κινήματος «Η Βουλγαρία των πολιτών», το οποίο έχασε ένα μέρος της υποστήριξής του.

Για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό οι εκλογές δε θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός καινούριου δυνατού και διαρκούς πολιτικού υποκειμένου: προς το παρόν τουλάχιστον τα κόμματα των διαμαρτυρόμενων δε φαίνεται να είναι σοβαροί υποψήφιοι, και ο καιρός για την πραγματοποίηση μιας δυναμικής καμπάνιας είναι περιορισμένος. Έχοντας αυτό υπ’ όψη, η πιο δυνατή πολιτική επίδραση των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας είναι στα προγράμματα και τις οργανώσεις των υπαρχόντων κομμάτων.

Το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα BSP – χωρίς αλλαγές ...

Στην αριστερά φαίνεται πως συνέβησαν περισσότερες αλλαγές οι οποίες γεννήθηκαν από τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Το πρώτο συμβολικό θύμα ήταν η άρνηση του ηγέτη Σεργκέι Στανίσεφ να γίνει ο μέλλων πρωθυπουργός. Είναι παράξενο ένα κόμμα να κερδίζει ψήφους με την υπόσχεση ο ηγέτης του να μείνει στην δεύτερη θέση σε περίπτωση εκλογικής νίκης. Επιπλέον, αυτό το βήμα δείχνει πως το BSP ετοιμάζεται να μείνει στην αντιπολίτευση ή ετοιμάζεται για περίπλοκους συνασπισμούς με πολλά άγνωστα στοιχεία. Επίσης, ανεξήγητο είναι πως το κόμμα το οποίο θα έπρεπε να κερδίσει από την αποτυχημένη θητεία του GERB, έχασε τον ηγέτη του ως υποψήφιο πρωθυπουργό ακόμα κατά τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Κάτι παραπάνω, ο ίδιος ο Στανίσεφ άξιζε πιο σοβαρή εμπιστοσύνη διότι παρά την έλλειψη χαρίσματος κατάφερε να βγάλει το BSP από την πολύ δύσκολη κατάσταση.

Η δεύτερη μεγάλη αλλαγή ήρθε με την έξοδο από τις κομματικές λίστες του Ρούμεν Οβτσάροφ και του Ρούμεν Πετκόφ. Αυτό δύσκολα μπορεί να ερμηνευτεί ως ανανέωση του κόμματος γιατί οι αντικαταστάτες τους – για παράδειγμα ο Ρούμεν Γκέτσεφ - είναι καινούρια πρόσωπα μόνο για τους ανθρώπους με αδύνατη μνήμη. Αλλά στις κινήσεις αυτές του Στανίσεφ μπορεί να βρει κανείς μια λογική σειρά η οποία χαρακτηρίζεται από δύο στοιχεία – την κοπή της εθνικιστικής ουράς (η οποία άνοιξε χώρο για το Ataka και άλλους «πατριώτες»), και την σταδιακή δίωξη της παλιάς φρουράς με επικεφαλής τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Γκεόργκι Παρβάνοφ. Η δεύτερη διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα και η έκβαση είναι άγνωστη, αλλά έτσι και αλλιώς δίνεται ευκαιρία στο BSP να ψάξει για καινούρια πρόσωπα. 

Η τρίτη αλλαγή ήταν στο πρόγραμμα του κόμματος και τις υποσχέσεις στους ψηφοφόρους. Μερικοί χαρακτήρισαν το πρόγραμμα ως «ριζοσπαστική» στροφή προς τα αριστερά και συνειδητοποίηση βασικών πολιτικών (ένα μέρος των οποίων εισήχθησαν από το ίδιο το BSP). Η στροφή προκλήθηκε από την ενίσχυση των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας  οι οποίες έδειξαν καινούρια επίπεδα κοινωνικής ενέργειας.

Η κατάργηση του επίπεδου φόρου φαίνεται μια «ριζοσπαστική αλλαγή», αλλά στην ουσία το BSP προτείνει μέτρια αύξηση μέχρι το 15% για τα έσοδα  υψηλότερης κατηγορίας (η ένδειξη για αυτό είναι η διατήρηση του επιχειρηματικού φόρου στο επίπεδο των 10%). Η «Συζήτηση του θέματος περί κρατικοποίησης των εταιρειών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας» μπορεί να σημαίνει τα πάντα - το BSP απλώς βολιδοσκοπεί την κατάσταση. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τις υποσχέσεις τύπου «250 000 καινούριες θέσεις εργασίας» - μπορεί κανείς να αναρωτηθεί γιατί επέλεξαν αυτό τον αριθμό και όχι για παράδειγμα 500 000; Χρήσιμες ιδέες όπως η απαγόρευση της ιδιοκτησίας των ΜΜΕ από εξωχώριες εταιρείες, η οποία θα συνέβαλλε για τη μεγαλύτερη διαφάνεια στον τομέα, έχουν επίσης τη θέση τους ανάμεσα στις προτάσεις της αριστεράς.

Προς το παρόν τα καινούρια ρούχα φαίνονται ελκυστικά για ένα καλό αποτέλεσμα στις εκλογές. Οι κρυφοί κίνδυνοι είναι οι εξής: πρώτα, το BSP έβαλε τα καινούρια ρούχα την τελευταία στιγμή – κάτω από την πίεση του δρόμου. Αυτό δείχνει πως το κόμμα σε μεγάλο βαθμό ενεργεί σύμφωνα με την κατάσταση και δε διαφοροποιείται από τον βασικό ανταγωνιστή του - το GERB, το οποίο είναι σαν ανεμοδείκτης των λαϊκών προδιαθέσεων. Δεύτερο, το BSP όχι μόνο άργησε με την προσαρμογή του στις προδιαθέσεις των μαζών, αλλά δε συμμετείχε και στην διοργάνωση των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας. Αυτό σημαίνει πως  τα κόμματα έχουν χάσει το οργανωτικό τους δυναμικό. Σε μια τέτοια κατάσταση εύκολα μπορούμε να μιλήσουμε για κρίση του κομματισμού γενικά.

GERB – όλα είναι ίδια, χωρίς το Ντίανκοφ